Cukrzyca i alkohol – o czym warto pamiętać?

Alkohol to substancja, która potrafi mieć bardzo negatywny wpływ na organizm człowieka. Mimo, iż jego sporadyczne spożywanie zazwyczaj nie prowadzi do poważnych konsekwencji zdrowotnych, niektóre osoby są znacznie bardziej narażone na skutki jego toksycznego działania niż inne. Należą do nich między innymi diabetycy. Wyjaśniamy, jaki związek ma ze sobą cukrzyca a alkohol oraz o czym powinni pamiętać diabetycy podczas picia napojów wyskokowych.

Alkohol a poziom cukru – jaki jest związek?

Zwiększone ryzyko związane z piciem napojów wyskokowych przez diabetyków wynika przede wszystkim ze związku alkohol a poziom cukru, który wskutek jego spożycia może ulec gwałtownemu obniżeniu. Dzieje się tak ze względu na to, że nasz organizm traktuje substancję tę jako toksynę – po jej zażyciu wątroba całkowicie koncentruje się więc na jej jak najszybszym wydaleniu. Podczas metabolizowania etanolu zahamowaniu ulegają jednak jej inne funkcje – w tym produkcja i wydzielanie glukozy. W efekcie tego dochodzi do nagłego spadku cukru we krwi (hipoglikemia), co jest szczególnie niebezpieczne właśnie w przypadku osób chorujących na cukrzycę. Należy bowiem zaznaczyć, że nie chodzi tu jedynie o obniżenie poziomu glukozy w trakcie picia, ale o niedocukrzenie pojawiające się po upływie kilku godzin od spożycia alkoholu. Jeżeli diabetyk nie rozpozna jego objawów i nie poda w porę glukozy, może dojść do utraty przytomności, wystąpienia drgawek, a nawet śmierci.

Dodatkowym zagrożeniem związanym ze spożywaniem alkoholu przez diabetyków jest to, że używka ta często wywołuje trudne do przewidzenia zaburzenia w stężeniu glukozy we krwi. Trunki procentowe mogą doprowadzić zarówno do spadku poziomu cukru, jak i do jego gwałtownego podwyższenia, szczególnie wtedy, gdy posiadają wysoki indeks glikemiczny (hiperglikemia). W interpretacji odczytu glukometru i utrzymaniu odpowiedniego stężenia glukozy nie pomaga również sam stan upojenia alkoholowego. Łatwo wówczas pomylić się w dawkowaniu leków i podać zbyt dużo lub zbyt mało insuliny, co może nieść za sobą poważne konsekwencje.

Inne zagrożenia związane ze spożywaniem alkoholu przy cukrzycy

Wpływ alkoholu na poziom cukru to niejedyna kwestia, którą diabetycy muszą mieć na uwadze, spożywając napoje wyskokowe. Należy również pamiętać, że trunki procentowe, szczególnie, jeżeli osoba pije je często i w większych niż zalecane ilościach, bardzo negatywnie odbijają się na stanie wątroby i trzustki. Ich uszkodzenie znacznie zwiększa ryzyko powikłań związanych z cukrzycą, takich jak neuropatia czy retinopatia i dodatkowo utrudnia utrzymanie odpowiedniego stężenia glukozy we krwi. Alkohol może także doprowadzić do kwasicy ketonowej, na której wystąpienie diabetycy są szczególnie narażeni i która wymaga opieki medycznej. Trunki procentowe nierzadko prowadzą ponadto do zwiększenia poziomu trójglicerydów w organizmie, wywołując zaburzenia lipidowe i negatywnie wpływając na serce czy naczynia krwionośne. Nie bez znaczenia jest również fakt, że napoje wyskokowe mogą zaburzać działanie insuliny i leków przeciwcukrzycowych, dodatkowo zwiększając ryzyko hipoglikemii.

Bezpieczne spożywanie alkoholu – porady dla cukrzyków

Alkohol spożywany przez diabetyków w niewielkich ilościach i wtedy, gdy mają oni kontrolę nad chorobą, zwykle nie stanowi zagrożenia. Przy jego spożywaniu osoby z cukrzycą powinny jednak zachować szczególną ostrożność. Jeżeli jesteś diabetykiem, pamiętaj więc o przestrzeganiu tych zasad:

• Pij z umiarem i powoli – Polskie Towarzystwo Diabetologiczne zaleca nieprzekraczanie dawki 20 g etanolu na dobę przez kobiety i 30 g etanolu na dobę przez mężczyzn.
• Przed piciem zjedz posiłek bogaty w zdrowe tłuszcze i węglowodany złożone, a w trakcie konsumpcji miej przy sobie przekąskę węglowodanową – picie na pusty żołądek i niejedzenie niczego w trakcie spożywania alkoholu zwiększa ryzyko hipoglikemii.
• Wybieraj napoje alkoholowe o niższej zawartości cukru – nie zaleca się spożywania słodkich likierów, drinków, nalewek, słodkich win, piwa ani cydru, gdyż ze względu na wysoki indeks glikemiczny mogą one doprowadzić do hiperglikemii. Jeżeli jednak planujesz je wypić, pamiętaj o wcześniejszym podaniu insuliny.
• Kontroluj poziom cukru we krwi przed, w trakcie i po spożyciu alkoholu – unikniesz w ten sposób konsekwencji nagłego spadku czy wzrostu stężenia glukozy. W ramach dodatkowego zabezpieczenia, przed pójściem spać warto spożyć małą przekąskę węglowodanową.
• Porozmawiaj z lekarzem o kwestiach związanych ze spożyciem alkoholu – może on udzielić indywidualnych, dostosowanych do Twojego stanu zaleceń związanych z dopuszczalną ilością i rodzajem alkoholu.
• Poinformuj osoby w Twoim otoczeniu o tym, że jesteś diabetykiem i potencjalnych zagrożeniach związanych z piciem przy cukrzycy – dzięki temu w razie wystąpienia hipo- lub hiperglikemii będą wiedzieli, co robić.

Jeśli natomiast oprócz cukrzycy towarzyszą Ci inne schorzenia, jak zapalenie trzustki, choroby nerek, neuropatia czy nefropatia, powinieneś/powinnaś całkowicie unikać alkoholu.

Czy alkohol może spowodować rozwój cukrzycy?

Warto pamiętać, że trunki procentowe mogą nie tylko zwiększać ryzyko powikłań u diabetyków, ale także być powodem zachorowania na cukrzycę. Cukrzyca alkoholowa, podobnie jak inne choroby osób uzależnionych od alkoholu, jest bezpośrednią konsekwencją długotrwałego nadużywania alkoholu i wynika zwykle z uszkodzenia trzustki oraz jej przewlekłego zapalenia. Może również rozwinąć się w przypadku uszkodzenia wątroby, a konkretniej zaburzenia szlaku metabolicznego węglowodanów i etanolu w organie.