Od zawodowych sportowców wymaga się obecnie profesjonalnego podejścia dotyczącego każdej sfery życia – również odpowiednich nawyków w czasie wolnym, czy odżywiania. Przedmiotem badań jest także wpływ alkoholu na działanie organizmu u osób aktywnych fizycznie. Przedstawiamy, w jaki sposób jego spożycie może wpływać na osiągane wyniki oraz formę.
Jak alkohol wpływa na organizm sportowca?
Osoby aktywne fizycznie często zastanawiają się, czy choćby sporadycznie mogą spożywać alkohol. Wpływ na zdrowie tej substancji u osób aktywnych można określić w jednoznaczny sposób jako negatywny. Nawet niewielkie ilości mogą wiązać się z niebezpiecznymi, długotrwałymi konsekwencjami dla sportowca.
Spożycie alkoholu może przynieść niepożądane skutki nawet, gdy nie przerodzi się w nawyk i nie skończy się wpadnięciem w nałóg. Fakty są jednak takie, że rozważając problem alkoholizmu u sportowców, można znaleźć czynniki, które sprawiają, że są to osoby narażone na powstanie uzależnienia. Ważna jest pod tym względem społeczna funkcja, jaką odgrywał przez długi czas, a niekiedy wciąż odgrywa alkohol w różnych środowiskach związanych ze sportem. Przez lata był on niemal obowiązkowym elementem w prywatnych spotkaniach członków drużyn sportowych, czy w celebracji zwycięstw. Nietrudno znaleźć przykłady profesjonalnych sportowców, którym nałóg alkoholowy zniszczył obiecująco zapowiadającą się karierę, a także życie prywatne. Wpływ alkoholu na organizm może sięgać zatem znacznie dalej poza same wyniki sportowe.
Pozytywnym aspektem tego zjawiska jest jednak fakt, że wiele ze wspomnianych przykładów dotyczy osób funkcjonujących w sporcie w latach 90. XX wieku lub na początku XXI wieku. Obecnie można zaobserwować znaczny poziom profesjonalizacji sportowców, nawet na niższych szczeblach, co obejmuje również zdrowe odżywianie się oraz utrzymanie trzeźwości.
Czy alkohol obniża wydolność fizyczną?
Alkohol w sporcie przyczynia się do obniżenia wydolności fizycznej na wielu płaszczyznach. Jest to substancja, która ma właściwości odwadniające, przez co w organizmie spada poziom elektrolitów. Są one niezbędne dla zachowania wydajnej pracy mięśni oraz układu nerwowego. Zmniejszona ilość elektrolitów to skutki, które mogą być odczuwalne w sposób dotkliwy nawet na kolejnym treningu po spożyciu alkoholu. Należą do nich m.in. ogólne osłabienie, skurcze mięśni, czy zakwaszenie mięśni ze względu na mniejsze dotlenienie. Alkohol wpływa ponadto na zdolności poznawcze. Nawet jego niewielkie ilości mogą osłabiać koncentrację czy obniżać zdolność do podejmowania szybkich decyzji. Może być to szczególnie odczuwalne w takich sportach, jak piłka nożna czy koszykówka.
Z problemami o bardziej złożonym charakterze mogą zmagać się sportowcy częściej sięgający po używki. Problemem, który może ich dotyczyć, jest obniżona odporność organizmu. Osłabiony układ odpornościowy jest bardziej narażony na infekcje oraz stany zapalne. To może natomiast przekładać się na przewlekłe bóle mięśni i stawów. Nawet stosunkowo niewielka infekcja może powodować obniżenie wydajności organizmu, co zawodowy sportowiec z pewnością odczuje w czasie meczu, czy biegu.
Istotna jest również kwestia, jaką jest alkohol a przyrost masy mięśniowej. Używka ta należy bowiem do tzw. pustych kalorii. Nie dostarcza organizmowi wartości odżywczych i może przyczyniać się do wzrostu masy ciała. Jej utrzymanie na określonym poziomie jest natomiast kluczowe w wielu sportach – gimnastyce, sportach walki, lekkoatletyce, a coraz częściej nawet w sportach drużynowych. Sportowcy powinni mieć też świadomość tego, jak negatywny jest wpływ alkoholu na serce, wątrobę oraz inne narządy wewnętrzne.
Wpływ alkoholu na regenerację mięśni po treningu
Poza sprawnością podczas zawodów, ważnym aspektem życia sportowca jest również regeneracja po wysiłku fizycznym. W niej przeszkodzić może również alkohol po treningu, czy meczu. Choć jego spożycie u wielu osób wywołuje poczucie rozluźnienia, nie ma ono nic wspólnego z wypoczynkiem organizmu. W rzeczywistości picie alkoholu po treningu wpływa negatywnie na produkcję hormonu wzrostu. Ten jest natomiast niezbędny do regeneracji mięśni. Oprócz tego w organizmie pojawia się stres oksydacyjny. W praktyce może być to dla sportowca odczuwalne w postaci długotrwałego przemęczenia i dłuższego czasu potrzebnego na regenerację po większym wysiłku. Alkohol nie wpływa także pozytywnie na gojenie się wszelkich urazów, również tych mięśniowych.
Dodatkowym aspektem, który należy wziąć pod uwagę, analizując to, jaki wpływ na organizm ma alkohol po bieganiu, czy treningu, jest obniżenie się jakości snu. Po jego spożyciu skraca się faza REM snu. Jej prawidłowe występowanie jest niezbędne dla zachowania pełnej zdolności regeneracji, czy koncentracji.
Poza tematem alkohol a mięśnie nie można pominąć też wpływu używki na psychikę. Zwiększający się dyskomfort, poziom stresu i uczucie zmęczenia, współwystępujące z obniżonymi wynikami sportowymi mogą prowadzić np. do spadku poczucia własnej wartości. Poszczególne przypadki mogą skończyć się nawet chorobą alkoholową i koniecznością skorzystania z odtrucia, a także terapii.