Jak osoba uzależniona od alkoholu manipuluje faktami

Alkoholizm to bardzo podstępne zaburzenie, które destrukcyjnie odbija się nie tylko na samym zdrowiu psychicznym i fizycznym, ale także zdolnościach poznawczych osoby z nim się zmagającej. Wpływ alkoholu na życie człowieka i jego sposób myślenia jest ogromny i niestety bardzo negatywny, co niekiedy prowadzi do bardzo przykrych konsekwencji, zarówno dla uzależnionego, jak i jego bliskich. Sytuację rodziny z problemem alkoholowym dodatkowo pogarsza fakt, iż w nałóg wpisane są pewne toksyczne mechanizmy. Znacznie utrudniają człowiekowi dotkniętemu chorobą alkoholową uświadomienie sobie konsekwencji nadmiernego picia, a jednocześnie wymuszają na nim uciekanie się do różnego rodzaju intryg, by ukryć swój problem i zdobyć większą ilość alkoholu. Wyjaśniamy, jak osoba zmagająca się z alkoholizmem manipuluje faktami i dlaczego w ogóle to robi.

Dlaczego osoba uzależniona od alkoholu manipuluje faktami?

Wskutek alkoholizmu zachowanie osoby uzależnionej od alkoholu ulega ogromnej zmianie. Człowiek taki często przestaje być zdolny do podejmowania racjonalnych decyzji, w tym oceny konsekwencji swoich działań, wykazuje skłonność do impulsywności, apatii czy też staje się obojętny wobec swoich obowiązków i najbliższych. Dodatkowo nie może lub też nie chce dostrzec problemu związanego ze swoim nałogiem, często reagując agresją na każde obawy wyrażane przez przyjaciół i rodzinę czy też próby przekonania go, by udał się na odwyk alkoholowy.

Powodów, dla którego osoba uzależniona od alkoholu manipuluje faktami, może być bardzo wiele. Wszystkie z nich mają jednak swoje podłoże w mechanizmach związanych z alkoholizmem, w tym przede wszystkim w mechanizmie zaprzeczeń i iluzji oraz wewnętrznym przymusie spożywania napojów wyskokowych. Manipulacje mogą wynikać również z takich czynników, jak:

• Poczucie braku kontroli nad własnym życiem – warto pamiętać, że osoba uzależniona często podświadomie wie, że ma problem z nadużywaniem alkoholu. Rozwija się w niej silne poczucie winy i frustracja wynikająca z tego, że nie może przestać pić. Uczucia te ulegają dodatkowemu wzmocnieniu, gdy jej bliscy zaczynają zwracać uwagę na istnienie problemu, dlatego też, by uciąć ich obawy i uniknąć odpowiedzialności za swoje zachowanie, ucieka się do manipulacji,
• Zaburzenia poznawcze – negatywny wpływ alkoholu na zachowanie osoby uzależnionej w dużej mierze wynika ze zmian, które zachodzą w jej mózgu. W ich skutek nie jest ona w stanie racjonalnie ocenić sytuacji, podejmuje ryzykowne decyzje, a jednocześnie stopniowo przestaje odczuwać wyższe emocje, jak empatia, współczucie czy miłość. Z tego też powodu często nie ma większych oporów przed stosowaniem kłamstw i manipulacji,
• Chęć odwrócenia uwagi od uzależnienia – zmagający się z alkoholizmem ludzie po alkoholu bardzo często próbują usprawiedliwić swoje zachowanie poprzez tłumaczenie, dlaczego się napili, jednocześnie wypominając bliskim inne problemy rodzinne i podkreślając, że to ich rozwiązaniem należy się zająć.

Jak manipulacja faktami wpływa na rodzinę osoby uzależnionej?

Manipulacje stosowane przez osobę uzależnioną zazwyczaj kierowane są w stronę członków jej rodziny, którzy najbardziej dotkliwie odczuwają konsekwencję alkoholizmu bliskiego. Człowiek zmagający się z nałogiem bardzo często stosuje kłamstwa, by wywołać w nich poczucie winy, a jednocześnie przerzucić na nich odpowiedzialność za swój stan. Wskutek takiego postępowania zarówno w jego małżonku/małżonce, jak i dzieciach budzi się uczucie bezradności, gniewu, niepewności czy też wewnętrznego chaosu. Nadzieja na powrót do normalnego życia, wynikająca z zapewnień składanych przez chorego, że przestanie zażywać alkohol, szybko znika w momencie złamania obietnicy, powodując u nich zmniejszenie zaufania do uzależnionego, a jednocześnie skutkując dużymi wahaniami nastroju. System rodzinny ulega całkowitej destabilizacji – członkowie rodziny przejmują obowiązki osoby zmagającej się z alkoholizmem, próbując przy tym ukryć problem przed innymi i przyjmując określone role, by utrzymać pozory normalnego życia. Mogą oni również zacząć wierzyć w kłamstwa chorego i zastanawiać się, czy przypadkiem niesłusznie nie oskarżają go o nadużywanie alkoholu.

Wszystkie te aspekty w dłuższej perspektywie czasu mają bardzo destrukcyjny wpływ na psychikę bliskich uzależnionego. Wskutek manipulacji może dojść do znacznego obniżenia samooceny i poczucia własnej wartości czy też wykształcenia się różnego rodzaju zaburzeń psychicznych. Związek z osobą uzależnioną często prowadzi również do rozwoju współuzależnienia, a u jej dzieci – do rozwoju syndromu DDA (Dorosłe Dzieci Alkoholików). Dla wielu osób z czasem sytuacja staje się nie do wytrzymania, co skutkuje rozpadem całego systemu rodzinnego i trwałym rozpadem relacji z chorym. Jedynym sposobem na uniknięcie tych konsekwencji jest udanie się przez człowieka dotkniętego nałogiem na leczenie w specjalistycznej placówce, jak publiczny bądź prywatny ośrodek leczenia uzależnień.

Czy manipulacja przez osobę z problemami alkoholowymi jest świadoma?

Zmiany w zachowaniu osoby uzależnionej wskutek alkoholizmu oraz stosowane przez nią manipulacje to bardzo przykre doświadczenie dla jej bliskich. Warto jednak pamiętać, że chory nie robi tego świadomie. Jego kłamstwa nie wynikają z własnej woli, a z rządzących nim mechanizmów wpisanych w uzależnienie. Osoba taka nie przekłamuje rzeczywistości z premedytacją i nie ma na celu wprowadzenia innych w błąd – często naprawdę wierzy w swoją wersję wydarzeń i tworzone przez siebie usprawiedliwienia. Dochodzi do tego również silny głód alkoholowy i nieodparty przymus spożycia alkoholu, który sprawia, że człowiek uzależniony jest w stanie podjąć wszelkie działania, byleby zdobyć używkę. Nie zmienia to faktu, iż jego postępowanie jest bardzo destrukcyjne i krzywdzące dla najbliższych – warto mieć to jednak na uwadze w trakcie rozmowy z chorym.