Według badań przeprowadzonych przez CBOS nawet ok. 40% Polaków w wieku powyżej 15 roku życia uczestniczy w grach hazardowych. Do nałogowego grania przyznaje się mniej niż 1 % graczy, lecz szacuje się, że w grupie uzależnionych oraz szczególnie narażonych na uzależnienie może być nawet ok. 5 %. Problem nałogowego hazardu jest więc poważnym wyzwaniem dla naszego społeczeństwa. Część uzależnionych nie decyduje się na profesjonalne leczenie hazardu, lecz stara się samodzielnie pokonać swój nałóg. Czy pokonanie uzależnienia bez specjalistycznej pomocy jest możliwe?
Uzależnienie od hazardu – czy można pokonać je samemu?
Uzależnienie od hazardu zaliczane jest do grupy uzależnień behawioralnych. Polega na silnej potrzebie wykonywania określonych czynności związanych z hazardem, z ograniczoną kontrolą nad nią oraz szkodami dla osoby uzależnionej. Szkody te dotyczą zarówno sfery psychicznej, jak też życia zawodowego, społecznego i sytuacji ekonomicznej. Uzależniony kontynuuje grę nawet mimo świadomości problemu, odczuwania dyskomfortu i braku zysków finansowych. Nie jest w stanie opanować chęci grania, a także myśli temu towarzyszących. Do tej kategorii uzależnień zalicza się zachowania dotyczące różnych rodzajów gier, kluczowy jest wspólny dla nich mechanizm działania nałogu. Hazard – uzależnienie to zarówno przymus gry w rozgrywki karciane, gry na automatach, w zakłady bukmacherskie, jak i w gry hazardowe online.
Podstawowym krokiem do pokonania nałogu jest zdanie sobie sprawy z tego, że on istnieje. Tymczasem już na tym etapie osoby uzależnione borykają się z dużymi trudnościami. Tkwią w mechanizmie iluzji i zaprzeczenia. Twierdzą, że nie mają żadnego problemu oraz że są w stanie w każdej chwili przestać grać. Decyzję o porzuceniu hazardu uzależniają ciągle od jeszcze jednej wygranej, która pozwoli odbić się i zarobić lub spłacić powstałe w wyniku nałogu długi. Osoba uzależniona szuka też wymówek dla swojego zachowania. Może twierdzić np. że gra jest dla niej takim samym hobby, jak dla kogoś innego sport czy kolekcjonowanie czegoś. Wyjście z uzależnienia już w pierwszym kroku wymaga zatem od osoby uzależnionej wyjątkowego samozaparcia i silnej woli, niezależnie od tego, czy jest to nałóg dotyczący klasycznej formy hazardu, czy też uzależnienie od bukmacherki.
Jak rzucić hazard bez terapii – czy to możliwe?
Kolejne fazy uzależnienia od hazardu przebiegają w ten sposób, że samodzielne przezwyciężenie nałogu staje się jeszcze trudniejsze. Gra przestaje być zabawą i zawłaszcza coraz więcej dziedzin życia uzależnionego. Osoba taka gra coraz częściej i podejmuje coraz większe ryzyko. Poświęca również coraz więcej czasu na rozmyślanie o hazardzie czy przygotowywanie się do grania. W życiu uzależnionego pojawiają się również problemy związane z długami zaciągniętymi na hazard, czy zaniedbaniem relacji z najbliższymi, które stanowią dla niego dodatkowy powód do zmartwień. Chory może mieć problemy z kontrolowaniem emocji – przechodzi od stanu euforii, po stany depresyjne, czy zachowania agresywne. Dużą uwagę poświęca również ukrywaniu swojego problemu przed najbliższymi czy znajomymi z pracy. Nawet jeśli uzależniony jest jeszcze na tyle świadomy swojej sytuacji, że chce samodzielnie wyjść z problemu, próby z reguły kończą się powrotem do nałogu przy pierwszej nadarzającej się okazji. Część osób zmagających się z nałogiem kategorycznie nie chce słyszeć o żadnej formie profesjonalnej pomocy, ponieważ uznaje to za przyznanie się do porażki. Próby namawiania na odwyk przez najbliższych mogą kończyć się kłótniami, zachowaniami agresywnymi oraz kolejnymi obietnicami samodzielnej poprawy. Gdy uzależnienie będzie postępować, a chory nie zdecyduje się na profesjonalne leczenie hazardu, skończyć się to może utratą pracy, niemożliwymi do spłacenia długami, rozpadem życia rodzinnego, a nawet próbami samobójczymi.
Leczenie hazardu – indywidualna walka czy pomoc specjalisty?
Jak rzucić hazard – samodzielnie czy z pomocą specjalistów? Oczywiście wyjście z nałogu bez niczyjej pomocy jest możliwe, lecz statystyki pokazują, że jest to dla osób uzależnionych praktycznie nieosiągalne, a o sukcesie możemy mówić w zasadzie w kontekście jednostkowych przypadków. Dla zdecydowanej większości chorych jedyną szansą na skuteczne pokonanie nałogu jest leczenie uzależnienia od hazardu w specjalistycznym ośrodku. Terapeuta w indywidualny sposób rozpatruje każdy przypadek. Poświęca czas na poznanie pacjenta w celu jego skutecznego zdiagnozowania. Następnie zaleca odpowiednie środki – dobiera metody terapeutyczne, może też zalecić udział w spotkaniach grupowych. Taka terapia hazardu pozwala uzależnionemu w kompleksowy sposób zająć się naprawą swojego życia. Może on zrozumieć mechanizmy kierujące jego zachowaniami i uczyć się wdrażania nowych. Częścią terapii może być również praca nad przywróceniem właściwych relacji z najbliższymi, a także powrotem do życia zawodowego w celu spłaty długów. Należy jednak pamiętać o tym, że dla osoby uzależnionej nawet po pokonaniu nałogu nie ma już możliwości bezpiecznego grania – konieczne będzie całkowite odstawienie hazardu już do końca życia.