Gry online to dla wielu osób głównie forma rozrywki. Zmieniająca się technologia i chęć czerpania zysków na różnego rodzaju rozgrywkach sprawia, że użytkownik może czerpać jeszcze więcej przyjemności – dopasować skina, ekwipunek, skórki czy uzyskać dostęp do kolejnych ulepszeń. Gry online to również przestrzeń społeczna, sposób na odreagowanie stresu, poznanie nowych osób czy sposób na relaks. Z czasem nie tylko fabuła staje się bardziej wciągająca, ale także chęć spędzania czasu w wirtualnym świecie jest coraz bardziej kusząca. Gdzie leży granica między zdrowym hobby a problemem, który zaczyna wpływać na codzienne funkcjonowanie? Kiedy pasja zamienia się w uzależnienie?
Uzależnienie od gier online – jak rozpoznać granicę?
Współczesne gry sieciowe potrafią wciągnąć na długie godziny. Rywalizacja, zdobywanie nagród, przynależność do społeczności graczy – mechanizm działania wciąga podobnie jak media społecznościowe czy hazard. Dają błyskawiczną gratyfikację, dzięki czemu aktywują ośrodek nagrody. Problem zaczyna się wtedy, gdy granica między światem gry a rzeczywistością zaczyna się rozmywać. Użytkownik stopniowo poświęca coraz więcej czasu na rozgrywce, inwestuje w nią nie tylko czas, ale także pieniądze. Zaczyna zaniedbywać swoje obowiązki zawodowe, domowe czy życie towarzyskie.
Uzależnienie od gier online to forma uzależnienia behawioralnego. Oznacza to, że nie chodzi o substancję (jak w przypadku alkoholu czy narkotyków), ale o czynność, która daje przyjemność. Zaczyna być wykonywana cyklicznie, by później stać się kompulsywną, mimo świadomości negatywnych konsekwencji. Uzależnienie od gier może dotyczyć osób w każdym wieku, niezależnie od płci czy statusu finansowego Według WHO (Światowa Organizacja Zdrowia) o uzależnieniu można mówić, gdy:
- granie dominuje nad innymi aktywnościami
- pojawia się spadek wyników w nauce czy pracy
- następuje zaniedbanie wykonywania dotychczasowych obowiązków (domowych, zawodowych, uczniowskich)
- trwa mimo negatywnych skutków np. problemów w szkole, pracy, relacjach
- objawy utrzymują się przez dłuższy czas
- pojawia się izolacja społeczna spowodowana przeniesieniem życia do świata wirtualnego
- próba rezygnacji z rozgrywki objawia się agresją frustracją
- granie przedkłada się nad inne potrzeby w tym jedzenia, snu czy higienę
Zarówno w przypadku dorosłych, jak i dzieci objawy są podobne – następuje wycofanie, obniżony nastrój, kłamstwa dotyczące czasu spędzanego przed ekranem, zaniedbanie wszystkich obowiązków. Próba odcięcia osoby od sieci, komputera czy smartfonu kończy się zazwyczaj awanturą. Uzależniony odczuwa frustrację, nie wie umie sobie poradzić z powrotem do dawnego trybu życia.
Gry a uzależnienie – czy granie zawsze szkodzi?
Mechanizmy stosowane w grach online są często celowo projektowane tak, by zatrzymać gracza na jak najdłużej. Systemy nagród, poziomy, codzienne wyzwania – wszystko to napędza potrzebę „jeszcze jednej rundy”. Do tego dochodzi aspekt społeczny – znajomi z gry, rywalizacja, poczucie przynależności. Dla wielu graczy świat wirtualny staje się atrakcyjniejszy niż ten realny, zwłaszcza gdy w codziennym życiu towarzyszy im stres, samotność czy brak akceptacji ze strony środowiska. Granie w gry online nie zawsze jest szkodliwe. Wiele osób decyduje się na taką formę rozrywki o jest nie tylko przyjemna ale także szeroko dostępna. Darmowe gry online wielu osobom szybko się nudzą, finalnie porzucają rozgrywkę i do niej nie wracają. Problem pojawia się, gdy następuje kontrola nad ilością spędzanego czasu w sieci. Jeżeli wykształci się uzależnienie to nawet stawianie granic czy próby podjęcia innej aktywności nie przyniosą oczekiwanych rezultatów. W takiej sytuacji konieczna będzie odpowiednio dopasowana terapia.
Szczególną kategorią są gry hazardowe w internecie, które wciągają analogicznie jak gry losowe. Kuszą widmem wygrania dużej nagrody, co powoduje, że gracze chętnie do nich wracają. Mechanizm uzależnienia tworzy się tak samo, jak w przypadku klasycznych gier, ale ośrodek nagrody aktywuje chęć wzbogacenia się. Osoby, które są uzależnione od hazardu często tracą kontrolę nad ilością przegranych pieniędzy, doprowadzając do powstania zadłużenia. Jeżeli zauważysz u bliskiej skłonności to warto reagować.
Leczenie uzależnienia od gier – od czego zacząć?
Gry online uzależnienie to problem, który dotyka coraz więcej osób – nie tylko dzieci i nastolatków, ale też dorosłych. Pierwszym krokiem jest uświadomienie sobie, że mamy do czynienia z realnym problemem. Przyznanie się przed samym sobą to pierwszy krok do wyjścia z nałogu. Kolejnym jest szczera rozmowa z bliskimi i podjęcie leczenia. Krytyka, zakazy i groźby rzadko działają – często tylko pogłębiają problem. Uzależnienie od komputera można skutecznie leczyć. Wymaga to dużego zaangażowania i pracy ze specjalistami.
W przypadku podejrzenia uzależnienia od gier najlepiej skontaktować się z psychologiem lub terapeutą specjalizującym się w uzależnieniach behawioralnych. Pomoże ocenić skalę problemu i zaproponuje odpowiednie formy leczenia. Kompleksowe leczenie uzależnienia od gier oferują również ośrodki zamknięte. To miejsca, w których pacjenci przez całą dobę znajdują się z dala od domu i dawnego środowiska. Wiele osób korzysta z terapii indywidualnej, która skupia się na odnalezieniu przyczyn problemu, nauce zdrowych nawyków, pracy nad emocjami. Z kolei sesje grupowe dają poczucie, że nie jest się samemu z problemem, pozwalają na wymianę doświadczeń i uzyskania wsparcia od innych. Warto mieć świadomość, jak niebezpieczne mogą być hazardowe gry a uzależnienie od nich można skutecznie leczyć.