Amfetamina, znana również pod innymi nazwami: feta, speed czy białko, stanowi silny stymulant, który wykorzystywany jest między innymi w leczeniu ADHD (zespołu nadpobudliwości u dzieci), narkolepsji i otyłości. Niemniej jednak bardzo często stosowana jest w celach niemedycznych, jako środek odurzający, co związane jest z coraz większą dostępnością tego specyfiku na rynku. Szybkie tempo życia, stres, napięcia emocjonalne, ale również drastyczne zwiększanie się dostępności różnych odmian amfetaminy skutkuje, że coraz częstszym zjawiskiem jest eksperymentowanie z tym narkotykiem. Skutkuje to występowaniem uzależnienia nie tylko u dorosłych, ale również u młodych osób – młodzieży, a nawet dzieci. Wpływ na to ma również to, że feta jest tańsza od heroiny, przez co łatwiej dostępna. Osoby, które zaczynają eksperymentować ze specyfikiem, nie mają jednak świadomości, co do skutków zażywania tego narkotyku oraz możliwości przedawkowania i zatrucia dawką amfetaminy, której organizm nie toleruje. Należy zatem podkreślić, że przedawkowanie amfetaminy jest stanem zagrożenia zdrowia i życia. Dlatego też, przedawkowanie specyfiku, w skrajnych przypadkach może prowadzić nawet do śmierci. Jednocześnie należy wskazać, że nie ustalono dawki śmiertelnej tej substancji psychoaktywnej, gdyż intensywność jej działania uzależniona jest od osobniczych cech osoby, która narkotyzuje się fetą, a także związana jest z rozwojem tolerancji na ten narkotyk. W przypadku amfetaminy tolerancja rozwija się szybko, co wiąże się z tym, że ilość przyjmowanego środka może osiągać wartości, które są o kilkaset razy większe od dawek terapeutycznych. Dlatego też, u niektórych osób, nawet po zażyciu dużych dawek amfetaminy nie pojawiają się widoczne objawy ostrego zatrucia. Należy jednak podkreślić, że sytuacje takie występują rzadko. Czym zatem grozi przedawkowanie amfetaminy? Jak wygląda przedawkowanie fety? Jak rozpoznać zatrucie narkotykiem? Co robić, jak pomóc w sytuacji zatrucia? Jak leczyć zatrucie amfetaminą, co podać?
OBJAWY PRZEDAWKOWANIA I ZATRUCIA AMFETAMINY
Należy wskazać, że amfetamina i metaamfetamina mogą oddziaływać na osoby w różny sposób, jest to uzależnione od indywidualnych cech organizmu – jego kondycji, występujących chorób bądź od zażycia fety razem z innymi środkami odurzającymi, np. z alkoholem lub kokainą. Niemniej jednak zatrucie fetą, wiąże się z wystąpieniem objawów przedawkowania narkotyku. Charakterystycznym symptomem ze strony układu autonomicznego jest rozszerzenie źrenic, wzmożone pocenie się, nudności i drżenie, a także zwiększenie częstości oddechów – tachypnoe. Zatrucie amfetaminą powoduje znaczne podwyższenie temperatury ciała, które może osiągnąć nawet 41°C. Wysoka gorączka związana jest z wystąpieniem obfitych potów, które mogą doprowadzić do niebezpiecznego odwodnienia organizmu. Zażycie fety wiąże się również z napadami drgawkowymi, które spowodowane są poważnymi zmianami i problemami natury neurologicznej. Drgawki stanowią realne zagrożenie życia lub spowodować mogą groźne, trwałe uszkodzenia, które dotyczyć mogą m.in mózgu. Zatrucie metaamfetaminą powoduje także wystąpienie gwałtownego pulsu, powodującego uszkodzenia naczyń krwionośnych, co może skutkować zawałem bądź wylewem krwi do mózgu, dlatego też stan ten jest zagrożeniem zdrowia i życia poszkodowanego. Ponadto, przedawkowanie narkotyku skutkuje szybką pracą serca i powoduje zazwyczaj wiele komplikacji, które związane są z wystąpieniem ataku serca. Dlatego też, można mówić o objawach ze strony układu sercowo-naczyniowego, które mogą być przyczyną tachykardii, bólu w klatce piersiowej, nadciśnienia tętniczego, skurczu naczyń i udaru mózgu oraz zapaści sercowo-naczyniowej, będącącej stanem ostrej niewydolności krążenia, która połączona jest z nagłym spadkiem ciśnienia, a także uczuciem umierania, połączonego nierzadko z utratą przytomności. Zatrucie zazwyczaj powoduje problemy z oddychaniem i nieregularny oddech, co jest przyczyną niewystarczającej ilości tlenu we krwi. Stan ten objawia się zasinieniem, niebieskim zabarwieniem ust i/lub paznokci. Typowe dla przedawkowania amfetaminy są również dreszcze, zazwyczaj stanowią one pierwszy objaw, który świadczyć może o fakcie przedawkowania i zatrucia organizmu tym specyfikiem. U osób, które przyjęły zbyt dużą dawkę fety pojawiają się zburzenia poznawcze, których symptomem jest tzw. mętlik w głowie, omdlenia, a nawet utrata świadomości. Zastosowanie zbyt dużej ilości amfetaminy, wiąże się z wystąpieniem uczucia niepewności, lęku, niepokoju, a także z niemożnością wytrwania w jednej pozycji – pobudzeniem, a także euforią i hipertermią. Pogłębienie niekontrolowanych uczuć może doprowadzić do zachowań agresywnych i wrogich w stosunku do otoczenia. Specyficznym objawem przedawkowania amfetaminy jest utrata kondycji. U osób pojawia się ogólne osłabienie, poczucie niemocy, nieporadności, a także trudności w wyraźnym mówieniu i formułowaniu wypowiedzi. Charakterystyczne jest również wystąpienie psychozy amfetaminowej, która objawia się urojeniami, halucynacjami oraz zaburzeniami myślenia. Natomiast u niektórych osób zatrucie amfetaminą wiąże się z hiperaktywnością oraz myślami prześladowczymi i paniką. Zachowanie takie może przypominać schizofrenię. Jest to niebezpieczne, gdyż stanowi zagrożenie nie tylko dla osoby, która przedawkowała, ale również jej otoczenia, gdyż obsesja bycia prześladowanym może spowodować, że narkoman będzie próbował zaatakować rzekomych oprawców pierwszy.
OBJAWY OSTREGO PRZEDAWKOWANIA I ZATRUCIA AMFETAMINĄ
Ostre zatrucie amfetaminą i metaamfetaminą wiąże się z pojawieniem się objawów fizykalnych, takich jak tachykardia, czyli szybkie bicie serca, zaburzenie rytmu serca, a także podwyższone ciśnienie tętnicze krwi (niekiedy występuje obniżone ciśnienie), pocenie się i dreszcze. Ponadto, pojawić się mogą oznaki w postaci nudności i/lub wymiotów oraz spadek wagi ciała, rozszerzenie źrenic oraz bezsenność. Przedawkowanie prowadzi również do objawów ostrego zatrucia, które wiążą się z symptomami psychicznymi. Polegają one na nieprawidłowym postrzeganiu, które obejmuje przynajmniej dwa z nastepujących symptomów:
– euforia i poczucie zwiększonej energii,
– wzmożona czujność,
– agresja i związana z tym napastliwość,
– kłótliwość,
– zmienność nastroju,
– omamy słuchowe lub wzrokowe oraz iluzje dotykowe,
– urojenia natury psychicznej.
Po zażyciu bardzo dużych dawek amfetaminy i metaamfetaminy powyższe objawy ustępują, pojawia się natomiast uczucie wyczerpania, któremu nierzadko towarzyszy utrata świadomości, a także zwolnienie czynności serca, obniżenie ciśnienia oraz porażenie zwieraczy i krwiomocz.
PRZEDAWKOWANIE AMFETAMINY PIERWSZA POMOC
Przedawkowanie i zatrucie amfetaminą stanowi realne zagrożenie życia i zdrowia uzależnionego lub osoby, która eksperymentuje ze specyfikiem. Z tego względu udzielenie pierwszej pomocy, odpowiednie postępowanie i reakcja otoczenia stanowi kluczową rolę dla uratowania poszkodowanego, u którego pojawiły się objawy zatrucia fetą. Konieczna będzie opieka specjalistów i hospitalizacja, dlatego też należy niezwłocznie zadzwonić po karetkę pogotowia. Niemniej jednak przy zatruciu narkotykami konieczne jest udzielenie pierwszej pomocy przedmedycznej. Dlatego też, w sytuacji niewyczuwania oddechu, należy niezwłocznie podjąć akcję reanimacyjna i masaż serca. Ponadto, w związku z tym, ze przedawkowanie amfetaminy wiąże się ze znacznym podniesieniem temperatury ciała konieczne jest zastosowanie zimnych okładów z lodu bądź, jeśli to możliwe, chłodnej kapieli. Niezbędne jest również podawanie odpowiedniej ilości wody, gdyż wysoka temperatura może doprowadzić do stanu niebezpiecznego odwodnienia organizmu. W sytuacji natomiast kiedy przedawkowanie amfetaminy wiąże się z utratą przytomności, poszkodowanego należy położyć go na podłodze twarzą skierowaną do góry i udrożnić drogi oddechowe poprzez odchylenie głowy do tyłu.
SKUTKI PRZEDAWKOWANIA I ZATRUCIA AMFETAMINĄ
Przedawkowanie i zatrucie amfetaminą może skutkować śmiercią. Przyczyną zgonu po zażyciu zbyt dużej dawki amfetaminy i ostrego zatrucia organizmu, jest najczęściej paraliż mięśni oddechowych, wstrząs bądź zatrzymanie akcji serca, które występuje w przebiegu groźnych, niebezpiecznych zaburzeń rytmu lub w wyniku zawału.
JAK LECZYĆ PRZEDAWKOWANIE AMFETAMINY?
Przedawkowanie amfetaminy wiąże się z koniecznością wdrożenia leczenia farmakologicznego. Poszkodowanemu podawane są leki z grupy benzodiazepin, które wykazują działanie przeciwlękowe, uspokajające i przeciwdrgawkowe bądź środki farmakologiczne w postaci antykonwulsantów. Leki te są swoistą odtrutką dla amfetaminy. Należy jednak wskazać, że długotrwałe zażywanie amfetaminy wiąże się z wykształceniem silnej zależności fizycznej i psychicznej. Z tego powodu po znacznym ograniczeniu lub odstawieniu substancji odurzającej pojawiają się objawy zespołu abstynencyjnego – głodu narkotykowego, który jest niebezpieczny dla narkomana. Dlatego też, w celu całkowitego odtrucia organizmu konieczne jest przeprowadzenie detoksu – leczenia detoksykacyjnego, czyli usunięcia z organizmu szkodliwych, toksycznych substancji zawartych w specyfiku. Ze względu na fakt, że podczas detoksu mogą pojawić się objawy zespołu odstawiennego, uzależniony powinien znajdować się pod stałą opieką specjalistów, by zapewnić bezpieczeństwo i zminimalizować możliwość wystąpienia stanów zagrażających życiu. Konieczne jest zatem odtrucie organizmu w formie stacjonarnej w szpitalu bądź w specjalistycznym ośrodku odwykowym.
Należy wskazać, że nadużywanie amfetaminy wiąże się z występowaniem przewlekłego zatrucia organizmu, które prowadzi do wykształcenia się tolerancji na narkotyk i konieczności przyjmowania coraz większych dawek specyfiku w celu osiągnięcia tych samych efektów. Ostre zatrucie natomiast jest zazwyczaj wynikiem prób samobójczych, świadomym zażyciu znacznych ilości amfetaminy, które spowodować ma zgon. Niemniej jednak, ostre zatrucie może być również wynikiem eksperymentowania ze środkami narkotycznymi – amfetaminą czy metaamfetaminą i braku wykształconej tolerancji na środki odurzające.