Dlaczego granice są ważne?

Bliscy osoby uzależnionej często zadają sobie pytanie: jak pomóc, by nie stać się współuzależnionym? Kluczową odpowiedzią są granice – czyli świadome wyznaczenie, co jesteśmy w stanie dać, a czego już nie. Granice nie są wyrazem egoizmu – przeciwnie, są formą zdrowej troski o siebie i innych.

Co oznacza stawianie granic w praktyce?

Stawianie granic oznacza, że:

• Nie bierzesz odpowiedzialności za czyjeś zachowania.
• Odmawiasz działań, które szkodzą Tobie lub podtrzymują uzależnienie (np. spłacanie długów osoby uzależnionej, tłumaczenie jej przed innymi).
• Ustalanie jasnych konsekwencji i trzymanie się ich (np. „Jeśli będziesz pić, nie wpuszczę Cię do domu”).
• Dbanie o swoje potrzeby emocjonalne, fizyczne i duchowe.

Typowe błędy bliskich osoby uzależnionej

W dobrej wierze bliscy często:

• Chronią osobę uzależnioną przed konsekwencjami jej czynów.
• Usprawiedliwiają jej zachowania.
• Podejmują próby kontrolowania nałogu.
• Zaniedbują siebie w imię „ratowania” bliskiego.

To mechanizmy, które – choć często wynikają z miłości i troski – mogą paradoksalnie pogłębiać uzależnienie i prowadzić do wypalenia emocjonalnego.

Jak uczyć się wyznaczania granic?

To proces. Czasem bolesny, bo wiąże się z rozczarowaniem, złością ze strony osoby uzależnionej czy poczuciem winy. Warto jednak:

• Pracować z terapeutą – by lepiej rozumieć własne granice i emocje.
• Ćwiczyć asertywność – mówić „nie” bez tłumaczenia się i poczucia winy.
• Przypominać sobie: masz prawo dbać o siebie.
• Oddzielić pomoc od współuzależnienia – pomagać można z miłości, ale nie z lęku.

Czy można pomóc, nie niszcząc siebie?

Tak – ale tylko wtedy, gdy pomoc nie wiąże się z utratą własnej tożsamości. Pomoc to wspieranie decyzji o leczeniu, a nie ochrona przed rzeczywistością. Czasem najlepszym wsparciem jest postawienie granicy – nawet jeśli wiąże się to z konfliktem czy odejściem.

Gdzie szukać pomocy?

• Terapia współuzależnienia – indywidualna lub grupowa.
• Grupy wsparcia (Al-Anon, CoDA).
• Ośrodki terapii uzależnień, które oferują również programy dla rodzin.