Alkoholizm skutkuje destrukcją ciała i duszy zarówno samego uzależnionego, jak i bliskich mu osób. Wielokrotnie to właśnie troska o najbliższych staje się motorem, który napędza osoby uzależnione do podjęcia walki ze zgubnym nałogiem. Przeczytaj o tym, jak alkohol wpływa na kondycję psychiczną współmałżonków oraz przyszłość dzieci, które wychowują się w domu, w którym króluje alkoholizm. Dowiedz się, co to jest współuzależnienie i DDA.
Czym jest współuzależnienie?
Współuzależnienie postrzegane jest przez część społeczeństwa jako wspólne nadużywanie alkoholu i pogłębianie uzależnienia. Tymczasem osoba współuzależniona od alkoholu może być przeciwnikiem picia i sama nie przykładać kieliszka do ust. Współuzależnienie to pewien stan psychiczny, który można zaobserwować u partnera lub współmałżonka osoby, która nadużywa alkoholu. Polega nie na wspólnym piciu, lecz na odczuwaniu silnej, emocjonalnej więzi z uzależnionym. Osoby współuzależnione pozostają w związku, ponieważ usilnie szukając sposobów na wyrwanie partnera ze szpon alkoholu i przejmują odpowiedzialność za jego stan. Taka nieustanna kontrola paradoksalnie sprawia, że osoba nadużywająca alkoholu jeszcze bardziej popada w nałóg, ponieważ otrzymuje uwagę i wsparcie partnera, który popadł we współuzależnienie. Terapia w ośrodku odwykowym stanowi zatem szansę na porzucenie nałogu i zbudowanie na nowo trwałej i zdrowej relacji.
Jak objawia się współuzależnienie od alkoholu?
Osoba współuzależniona swój codzienny rytm dnia podporządkowuje uzależnionemu partnerowi. Tym samym rezygnuje ze swoich marzeń, nie dba o własne potrzeby i swój rozwój. Jej życie jest całkowicie poświęcone uzależnieniu, które zawładnęło współmałżonkiem. Można powiedzieć, że współuzależnienie od alkoholika sprawia, że zdrowa osoba zaczyna żyć jego życiem. Emocjonalność takiego człowieka jest silnie związana ze stanem uzależnionego partnera, którego stara się kontrolować i chronić, a jednocześnie bierze na siebie winę za wszystkie przewinienia, jakich ten dopuścił się pod wpływem alkoholu. Współuzależnienie alkoholowe jest źródłem skrajnych wahań nastroju oraz oczywiście silnego poczucia winy. Osoby, które poświęciły się dla uzależnionego partnera, są bardzo podatne na wszelkie próby manipulacji, wynika to z ich niskiej samooceny, która obniża się za każdym razem, gdy próby uratowania uzależnionego małżonka kończą się klęską.
Osoba współuzależniona a Dzieci Dorosłych Alkoholików
Należy podkreślić, że syndrom DDA, czyli Dzieci Dorosłych Alkoholików i współuzależnienie od alkoholu to dwa różne zjawiska. DDA to zespół pewnych schematów działania i cech, które dziecko wynosi z domu, w którym jeden lub dwoje opiekunów było uzależnionych od alkoholu. Dorosłe Dzieci Alkoholików są zwykłe niepewne siebie i mają problem z wyznaczaniem granic. Ich pozorna samodzielność stanowi maskę, którą musieli założyć, ponieważ jako dzieci zostali pozbawieni własnej tożsamości i stabilnego, bezpiecznego środowiska. Wyróżnia się cztery role, które przejmują Dorosłe Dzieci Alkoholików. Pierwszą jest bohater, czyli dziecko, które musiało szybko dojrzeć, ponieważ to na jego barkach spoczywało wychowanie młodszego rodzeństwa i zajęcie się domem. Kozioł ofiarny to rola, która powstała w wyniku tego, że dziecko stanowiło obiekt wyładowywania negatywnych emocji przez uzależnionego rodzica. Uważane było za winnego każdej trudności, zatem w dorosłym życiu także przejmuje rolę zbuntowanego nikczemnika. Wyróżnia się także błazna, czyli rodzinną maskotkę, która w dzieciństwie wykorzystywała humor do rozładowania napiętej atmosfery i uniknięcia czyjegoś gniewu. Ostatnią rolą wśród DDA jest cień – takie dziecko żyje jak we mgle. Tak często starało się zniknąć z pola rażenia, że całkowicie wycofało się z życia, zamykając się w sobie i swojej samotności. Jak widać, alkoholizm w rodzinie nie tylko obniża jakość życia tu i teraz, ale determinuje także osobowość i sposób radzenia sobie bliskich w przyszłości. Dlatego tak ważna jest jak skuteczna terapia uzależnienia, to ona jest bowiem kluczem do tego, aby wyrwać się ze szponów używek, które niszczą nie tylko uzależnionego, ale także jego najbliższych, którzy ze skutkami alkoholizmu rodziców borykają się przez całe życie.
Terapia współuzależnienia
Jeśli zaobserwowałeś, że czujesz się odpowiedzialny za stan swojego partnera zmagającego się z problemem alkoholowym i zastanawiasz się, jak wyleczyć się ze współuzależnienia, to znak, że pierwszy krok już za Tobą. Kluczowe jest bowiem uświadomienie sobie, że sytuacja, w której się znalazłeś, nie jest prawidłowa i konieczne jest leczenie współuzależnienia. Aby wyrwać się z pułapki poczucia winy i skrajnych stanów euforycznych, lękowych i depresyjnych konieczna jest psychoterapia współuzależnienia. Warto bowiem wiedzieć, że do popadnięcia we współuzależnienie szczególnie skłonne są osoby, które wychowały się w rodzinie dysfunkcyjnej, mają niskie poczucie własnej wartości i boją się zmian, przez co są gotowe w pełni poświęcić się dla partnera. Terapia współuzależnienia stanowi szansę, aby pod okiem specjalistów odzyskać wiarę we własne siły, rozwijać poczucie własnej wartości i rozpocząć zdrowy samorozwój. Samodzielna walka ze współuzależnieniem jest niezwykle trudna, bowiem ciężko jest spojrzeć na własne zachowania z właściwej perspektywy i zmienić utrwaloną postawę, gdy w grę wchodzą uczucia i troska o chorych bliskich. Zarówno współuzależnienie od narkotyków, alkoholu, jak i hazardu wymaga podjęcia radykalnych kroków, które będą niczym kamienie milowe w drodze do odzyskania samego siebie. Leczenie współuzależnienia należy rozpocząć, nawet, jeśli sam uzależniony nie wykazuje chęci zerwania z nałogiem.