Spożywanie alkoholu, zwłaszcza w dużych ilościach, często wiąże się z negatywnymi skutkami dla zdrowia fizycznego i psychicznego. Jednym z mniej znanych, ale coraz częściej omawianych problemów jest tzw. „hangxiety” – uczucie lęku i niepokoju, które pojawia się po spożyciu alkoholu. Czy to samo co alkoholowy zespół abstynencyjny? Jak rozróżnić te dwa stany i jak sobie z nimi radzić?
Czym jest hangxiety i jak różni się od alkoholowego zespołu abstynencyjnego?
Hangxiety to połączenie dwóch słów: „hangover” (kac) i „anxiety” (lęk). Opisuje stan emocjonalny, w którym osoba doświadcza intensywnego niepokoju, lęku i wstydu po wypiciu alkoholu, najczęściej następnego dnia. To reakcja organizmu na zmiany chemiczne wywołane metabolizmem alkoholu, a także na subiektywne poczucie utraty kontroli.
Alkoholowy zespół abstynencyjny to szereg objawów fizycznych i psychicznych, które pojawiają się po nagłym odstawieniu alkoholu u osób uzależnionych. Jest to poważny stan, wynikający z długotrwałego oddziaływania na ośrodkowy układ nerwowy i rozwinięcia się tolerancji oraz uzależnienia. Oprócz uczucia lęku, niepokoju osobie, której dotyczy zespół abstynencyjny alkoholowy, towarzyszą między innymi wymioty, bóle głowy, biegunka, drgawki, halucynacje.
Do głównych różnic między tymi dwoma stanami można zaliczyć między innymi:
- Czas trwania – hangxiety trwa zazwyczaj krótko, od kilku godzin do jednego dnia. Związane jest z jednorazowym spożyciem alkoholu. Zespół abstynencyjny może trwać od kilku dni do tygodni, w zależności od stopnia zaawansowania uzależnienia,
- Objawy – hangxiety obejmuje głównie lęk, niepokój, poczucie wstydu, drażliwość i trudności z koncentracją. Zespół odstawienia wykazuje szereg objawów, takich jak drżenie mięśni, tachykardia, nadciśnienie, poty, omamy, a w ciężkich przypadkach – majaczenie alkoholowe. Może prowadzić do wielu poważnych chorób, a nawet do śmierci.
Hangxiety a objawy odstawienia alkoholu – co je łączy?
Mimo różnic, hangxiety i AZA mają pewne punkty wspólne. Oba stany są wynikiem zaburzeń w równowadze neuroprzekaźników w mózgu. Po spożyciu alkoholu poziom serotoniny i dopaminy wzrasta, a ich gwałtowny spadek sprawia, że pojawia się uczucie niepokoju po alkoholu. Zarówno w przypadku hangxiety, jak i AZA, osoby doświadczają niepokoju, drażliwości i trudności w regulacji emocji. Intensywność tych objawów jest jednak znacznie większa w przypadku zespołu odstawienia. Stany lękowe po alkoholu mogą być tak silne, że prowadzą do wyobcowania, a nawet stanu, jakim jest depresja alkoholowa, w wyniku której mogą pojawić się myśli samobójcze. W obu przypadkach mogą wystąpić problemy ze snem, które prowadzą do bezsenności, przerywanego snu i poczucia ciągłego zmęczenia. Jest to związane z zaburzeniami w funkcjonowaniu układu współczulnego. Regularne doświadczenie hangxiety po spożyciu alkoholu może być wczesnym sygnałem ostrzegawczym, który może świadczyć o chorobie alkoholowej. Zaburzenia emocjonalne w tym nerwica lękowa po alkoholu mogą objawiać się również drżeniem rąk i ciała, nadmierną potliwością, przyspieszonym biciem serca czy nawet napadami paniki.
Jak radzić sobie z uczuciem lęku i niepokoju na kacu?
Lęki alkoholowe związane z okazyjnym piciem w większości przypadków są stanem przejściowym. Mimo wszystko dolegliwości te są bardzo nieprzyjemne. Istnieje jednak kilka sposobów, aby złagodzić objawy. Najprostszym sposobem na uniknięcie hangxiety jest kontrolowanie ilości spożywanego alkoholu lub całkowita abstynencja. Warto również pamiętać, by podczas spożywania alkoholu, na przykład w trakcie przyjęć czy bankietów, dbać o nawodnienie praz dostarczać organizmowi białka, tłuszczy i węglowodanów. Odpowiednie odżywanie pomoże w ustabilizowaniu poziomu cukru we krwi i poprawie samopoczucia. Jeżeli jest to przyjęcie czy impreza taneczna, to warto trochę się poruszać.
Jeżeli kolejnego dnia po imprezie towarzyszy Ci kac, to warto wybrać się na krótki spacer, pić dużo płynów (najlepiej elektrolitów) oraz postawić na pełnowartościowe, lekkostrawne posiłki. Jeżeli towarzyszy Ci lęk (hangxiety) – jak sobie radzić? Skontaktuj się z bliską osobą i poproś o wsparcie. Możesz również skorzystać z różnych technik relaksacyjnych, pomedytować czy wykonać ćwiczenia z oddychania, które pozwalają się wyciszyć i skupić na innych rzeczach. Niektórzy korzystają również z takiego rozwiązania jak kroplówka na kaca – to dożylne podanie płynów z mikro i makroelementami, które pozwala zniwelować skutki przedawkowania alkoholu.
Hangxiety i alkoholowy zespół abstynencyjny to dwa odrębne stany związane z wpływem alkoholu na organizm i psychikę. Pierwszy z nich dotyczy głównie krótkotrwałego uczucia niepokoju i lęku po spożyciu alkoholu, natomiast AZA to poważniejszy stan wynikający z uzależnienia. Zrozumienie tych różnic jest kluczowe dla skutecznego radzenia sobie z ich objawami oraz wczesnego rozpoznania alkoholizmu. W przypadku zespołu odstawienia trzeba pamiętać, że pomocny będzie jedynie przeprowadzony przez lekarza detoks, a kroplówka na kaca nie będzie pomocna. Niezbędna jest wówczas wykwalifikowana pomoc – odwyk, a później terapia.