Najsilniejsze i najbardziej szkodliwe narkotyki

DLACZEGO NARKOTYKI SĄ SZKODLIWE?

Szkodliwość narkotyków to kwestia powszechnie znana. Substancje psychoaktywne wykazują działanie silnie uzależniające. Zwyczajowo przyjęła się klasyfikacja na narkotyki miękkie i twarde, której celem jest rozróżnienie stopnia szkodliwego działania na ludzki ogranizm oraz rodzaju uzależnienia. Zgodnie z tym rozróżnieniem narkotyki miękkie nie powodują uzależnienia fizycznego, które wywołują substancje należące do grupy twardych. Powstanie tego rodzaju zależności, jest wynikiem adaptacji układu nerwowego do obecności danego środka psychoaktywnego. Należy jednak wskazać, że fizjologiczne mechanizmy, które warunkują powstanie zależności fizycznej są odmienne w przypadku różnych narkotyków. Niezależnie jednak od rodzaju przyjmowanych substancji psychoaktywnych pojawia się uzależnienie psychiczne. Co istotne, objawy uzależnienia mogą wystąpić w innym czasie w zależności od indywidualnych cech i właściwości organizmu konkretnej osoby. U jednych nawet przyjęcie niewielkiej dawki substancji może wywołać uzależnienie, u innych proces ten rozciągnięty będzie w czasie. Wpływ na to mają osobiste uwarunkowania i predyspozycje genetyczne. Uzależnienie psychiczne i fizyczne to jednak tylko jeden z efektów ubocznych narkotyzowania się. Narkotyki przy długotrwałym zażywaniu są trucizną, która ma silne, niekorzystne działanie na funkcjonowanie całego organizmu, powodując problemy psychiczne i zdrowotne, które w skrajnych przypadkach mogą doprowadzić nawet do śmierci. W tym znaczeniu szczególnie niebezpieczne jest permanentne, trwałe narkotyzowanie się. Nie bez znaczenia są jednak również pojedyncze epizody zażywania narkotyków. Środki odurzające, w zależności od rodzaju wykazują inne oddziaływanie na mózg i postrzeganie. Zawsze jednak, w mniejszym lub większym stopniu, wpływają na ośrodkowy układ nerwowy. Uzależnienie fizyczne związane jest z koniecznością przyjmowania coraz większych dawek substancji psychoaktywnych, ponieważ wcześniej zażywane ilości nie przynoszą oczekiwanych efektów. Ograniczenie lub odstawienie środków odurzających powoduje pojawienie się nieprzyjemnych dolegliwości w postaci nudności, wymiotów, bólów głowy i innych konsekwencji. Przyczyną tego jest przyzwyczajenie organizmu do określonych stymulantów, bez których prawidłowe funkcjonowanie jest zaburzone. Celem uniknięcia nieprzyjemnych konsekwencji zespołu odstawiennego (abstynencyjnego), uzależniony narkotyzuje się coraz większymi dawkami, ponieważ poprzednio przyjmowane dawki narkotyku powodują słabszą reakcję organizmu (jest to wynikiem tolerancji na daną używkę). Sytuacja ta nierzadko skutkuje zatruciem, a nawet śmiercią, będącą konsekwencją przedawkowania. Warto również nadmienić, że zespół abstynencyjny może mieć różny charakter, zależne jest to od środka, który spowodował uzależnienie oraz od wielkości przyjmowanych dawek. Narkomania ma poważne konsekwencje zdrowotne. Mogą to być śmiertelne zatrucia (będące skutkiem przedawkowania), przewlekłe zaburzenia psychiczne, a także zaburzenia funkcjonowania poszczególnych narządów, a w skrajnych przypadkach nawet całego organizmu. Wpływ substancji psychoaktywnych powoduje obniżenie jakości życia i jego skrócenie. Narkomania jest szkodliwa nie tylko w sposób bezpośredni spowodowany zażywaniem i oddziaływaniem na organizm toksycznych substancji. Mówi się także o społecznym kontekście zażywania narkotyków i powstaniu uzależnienia środowiskowego, obejmującego sytuacje i zachowania, które wymuszone są przez zdobywanie i zażywanie substancji psychoaktywnych. Wchodzenie w kolejne fazy uzależnienia jest przyczyną degradacji życia we wszystkich jego aspektach. Dochodzi do utraty pracy lub przerwania edukacji. Na poziomie funkcjonowania rodziny uzależnienie powoduje poważne problemy natury emocjonalnej i ekonomicznej. Zaniedbanie prowadzi do rozpadu relacji rodzinnych i towarzyskich. Z tego względu nie sposób nie wspomnieć o społecznej szkodliwości problemu narkomanii.

Nadużywanie substancji psychoaktywnych powoduje powstanie zmian w postrzeganiu i myśleniu, które są przyczyną niebezpiecznych zachowań, wpływających na zdrowie i życie uzależnionego. Natrętne myśli powodują koncentrację życia osoby uzależnionej wokół nałogu. Wszelka aktywność skierowana jest na pozyskiwanie kolejnych działek substancji i wprowadzanie się w stan haju. Dochodzi do utraty kontroli nad własnym zachowaniem, dlatego też narkomania bardzo często związana jest z przestępczością i ryzykownymi zachowaniami. Uzależniony na głodzie nie jest w stanie racjonalnie myśleć, nie uwzględnia również konsekwencji swoich zachowań i dopuszcza się kradzieży, napadów i innych przestępstw. Co więcej, narkotyki w zależności od rodzaju przyjmowane są różnymi sposobami, wciągane przez nos, wdychane lub zażywane dożylnie. Szczególnie niebezpieczna jest ostatnia metoda przyjmowania narkotyków, ponieważ jednorazowe strzykawki używane są zazwyczaj wielokrotnie przez wielu uzależnionych. Sytuacja ta nierzadko skutkuje zarażeniem wirusem HIV, innym zagrożeniem jest również żółtaczka, owrzodzenia lub poważne zatrucia krwi.

NAJGROŹNIEJSZE I NAJBARDZIEJ SZKODLIWE NARKOTYKI

Na liście najbardziej szkodliwych środków odurzających znajdują się narkotyki twarde. Spowodowane jest to nie tylko faktem, że uzależniają najszybciej, ale również mają najsilniejszy wpływ na organizm człowieka. Nie oznacza to jednak, że narkotyki miękkie są bezpieczne. Co prawda wykazują mniejszą szkodliwość dla organizmu, ale długotrwałe ich zażywanie grozi konsekwencjami zdrowotnymi. Co więcej, osoby zażywające lekkie środki odurzające z czasem zaczynają eksperymentować również z mocnymi substancjami. Na liście najmocniejszych narkotyków na świecie znajdują się narkotyki z grupy opiatów. Uznawane są za najsilniej uzależniające, ponieważ nawet po jednym zażyciu powodują uzależnienie psychiczne oraz w najkrótszym czasie prowadzą do uzależnienia fizycznego. Do najmocniejszych narkotyków zaliczane są:

Heroina to jeden z najniebezpieczniejszych i najbardziej uzależniających narkotyków. Zwiększa poziom dopaminy w mózgu (tzw. hormon szczęścia), aktywując układ nagrody. Destrukcyjnie wpływa na zdrowie uzależnionego. Przyjmowanie kolejnych dawek środka odurzającego zwiększa tolerancję organizmu na tą substancję. Dlatego też istnieje duże ryzyko przedawkowania, które może skutkować nawet śmiercią. Heroiniści narażeni są również na zakażenie wirusem HIV, AIDS, a także wirusem zapalenia wątroby typu B, C bądź D, które jest efektem używania zanieczyszczonych igieł i strzykawek, którymi heroiniści się wymieniają. Dodatkowo heroina zmniejsza łaknienie i wpływa na osłabienie odczuwania bólu. Pod wpływem tej substancji dochodzi do spadku ciśnienia krwi, a w niektórych przypadkach również temperatury ciała.

Kokaina uznawana jest za narkotyk twardy, gdyż silnie pobudza (wykazuje działanie stymulujące) i wpływa na zwiększenie pewności siebie. Dlatego też osoby pod jej wpływem zachowują się w sposób irracjonalny, niebezpieczny, z tego względu mogą stwarzać zagrożenie dla życia i zdrowia. Co więcej, po odstawieniu i ustaniu działania środka odurzającego występują objawy charakterystyczne dla depresji, anhedonii czy bezsenności, często pojawiają się również myśli samobójcze. Dodatkowo kokaina ma działanie silnie pobudzające, człowiek pod jej wpływem nie czuje zmęczenia i bólu.

Crack to forma krystaliczna kokainy. W rankingu najbardziej szkodliwych narkotyków zajmuje trzecie miejsce, gdyż wykazuje łagodniejsze skutki odurzenia.

Amfetamina nie powoduje uzależnienia fizycznego, ale bardzo silnie uzależnia psychicznie. Jej działanie wywołuje pobudzenie psychoruchowe, hamuje apetyt, zwiększa ciśnienie i skłonność do agresywnych zachowań. Objawy te w krótkim czasie doprowadzają do wyniszczenia organizmu poprzez osłabienie serca i układu krążenia oraz przyczyniając się do utraty wagi.

Metaamfetamina jest pochodną amfetaminy, wykazuje silne działanie neurotoksyczne. Permanentne, długotrwałe narkotyzowanie się metaamfetaminą upośledza procesy myślowe i jest przyczyną powstawania psychoz. Co więcej, narkotyk ten bardzo źle wpływa na wygląd skóry powodując, że staje się szara, sucha, z widocznymi zmianami skórnymi w postaci owrzodzeń i krost.

Barbiturany to środki nasenne, które bez wskazania medycznego i stosowania się do przyjmowania określonych dawek są silnie uzależniające. Wykazują działanie hamujące na ośrodkowy układ nerwowy co wpływa na pojawienie się stanów depresyjnych. Szczególnie niebezpieczne są w połączeniu z alkoholem, który wzmacnia działanie barbituranów. Co więcej, są przyczyną pojawiania się halucynacji, okresowych psychoz, anemii, bezsenności i skłonności samobójczych. Nagle odstawienie barbituranów i przedawkowanie może doprowadzić do śmierci uzależnionego.

Najgroźniejszymi, najbardziej niebezpiecznymi narkotykami są substancje wytwarzane domowymi sposobami, tzw. narkotyki syntetyczne. Skład takich środków może zawierać nie tylko narkotyki, ale również toksyczne związki, którymi są zanieczyszczone. Są to zazwyczaj najtańsze środki odurzające, których działanie wywołuje napady agresji, panicznego strachu czy utraty świadomości, a ich zażywanie może skutkować również infekcjami i procesami wyniszczającymi organizm, w skrajnych przypadkach doprowadzającymi nawet do śmierci. Dlatego też, na liście najbardziej niebezpiecznych narkotyków świata znajduje się:

Skopolamina, określana jako „oddech diabła”, która wytwarzana jest z hioscyjaminy (występuje w roślinach psiankowatych m.in. pokrzyku wilczej jagody czy bieluniu dziędzierzawie). Osoby poddane działaniu tego narkotyku tracą nad sobą kontrolę, przyjęcie go nawet w małych dawkach wywołuje halucynacje. Ciekawostką jest fakt, że 1 gram skopolaminy może zabić nawet 20 osób.

Narkotyk zombie, określny również jako flakka czy alfa-PVP, jest mieszanką silnego halucynogenu z silnymi czynnikiem stymulującym. Narkotyzowanie się flakką wyzwala agresję i przerażenie. Osoby odurzone tym narkotykiem demonstrują nienaturalną siłę i brak samokontroli.

Sisa jest pochodną amfetaminy. Badania laboratoryjne składu tego narkotyku wykazały, że znajdują się w nim ślady kwasu z akumulatorów samochodowych, oleju silnikowego czy szamponu. Dlatego też zażywanie tego środka odurzającego niszczy narządy wewnętrze. Osoby pod wpływem substancji tracą zdolność samokontroli, są agresywne, stwarzają zagrożenie dla siebie i otoczenia.

Fentanyl to środek anestezjologiczny, który wykazuje działanie pięćdziesięciokrotnie silniejsze od heroiny. Narkotyk ten jest szczególnie niebezpieczny, ponieważ nawet w niewielkiej ilości może być zabójczy, dlatego też dawki mierzone są w mikrogramach.

Co ciekawe, w klasyfikacji ONZ do kategorii najbardziej niebezpieczne zaliczona jest również marihuana, ecstasy i LSD.

Marihuana ma właściwości psychoaktywne, charakteryzuje się różnorakim oddziaływaniem od pobudzającego, po uspokajające, do halucynogennego. Regularne palenie wpływa na pozbawienie motywacji i koncentracji.

Ecstasy (MDMA) jest syntetyczną substancją, której działanie zbliżone jest do amfetaminy. Stymuluje układ nerwowy i wywołuje stany psychodeliczne. Dodatkowo wpływa na podwyższenie temperatury ciała, powoduje tachykardię i niespodziewane skoki ciśnienia. Bardzo często dochodzi do odwodnienia organizmu w wyniku mdłości i wymiotów.

Narkotyki, w zależności od rodzaju, wykazują inne działanie. Co więcej, każdy człowiek w inny sposób reaguje na substancje psychoaktywne. Dlatego też konsekwencje narkotyzowania się mogą być różne. Szczególnie niebezpieczne dla zdrowia i życia jest łączenie środków psychoaktywnych, zwłaszcza alkoholu i narkotyków. Taka mieszanka nazywana jest zabójczym koktajlem, ponieważ alkohol potęguje działanie substancji narkotycznych, a skutki tego w wielu przypadkach są nieprzewidywalne. Warto podkreślić, że narkotyki miękkie uznawane są za stosunkowo mniej szkodliwe, jednak mogą wzbudzać chęć eksperymentowania i sięgania po twarde używki, które powodują silne uzależnienie psychiczne i fizyczne. Dlatego też należy je traktować jako potencjalne niebezpieczne substancje. Niepokojącym trendem jest obniżanie się wieku osób uzależnionych. Coraz częściej po używki sięgają nieletni, dzieci i młodzież. Dla młodych ludzi narkotyzowanie się jest szczególnie groźne, ponieważ organizm jest bardziej podatny na uzależnienie. Konieczne jest zatem prowadzenie działań, których celem będzie edukacja dotycząca narkomanii. Istotnym elementem walki z problemem uzależnień od środków narkotycznych jest rozpowszechnianie informacji, co do możliwych skutków zażywania niebezpiecznych substancji, ich wpływu na życie i zdrowie.

Bibliografia:

1. Jędrzejko M., Narkotyki: vademecum, Wyd. Fundacja Pedagogium, Warszawa 2008
2. Zajączkowski K., Nikotyna, alkohol, narkotyki. Krótki poradnik psychologiczny, Wyd. RUBIKON, Kraków 2001