Internet może stać się w życiu każdego czynnikiem tak samo uzależniającym, jak używki czy hazard. Rozwój technologiczny, a także platform społecznościowych i aplikacji sprawia, że ryzyko uzależnienia występuje niezależnie od płci lub wieku. Potencjalnie atrakcyjnych treści w sieci jest tyle, że każdy znajdzie coś interesującego dla siebie, co w przyszłości może przerodzić się nawet w niemożność funkcjonowania bez komputera, smartfonu oraz ogólnie Internetu. Jak z każdym uzależnieniem – im szybsza reakcja, tym lepiej dla uzależnionego, a także jego otoczenia. Szybkie rozpoznania objawów i uświadomienie sobie problemu ułatwi pracę nad sobą i skróci czas terapii. Wyjaśniamy, jak rozpoczyna się uzależnienie od sieci i co powinno być sygnałem świadczącym o tym, że pojawił się w życiu Twoim lub Twojego bliskiego problem, z którym może nie poradzić sobie bez specjalistycznej pomocy.
Definicja uzależnienia od Internetu
Definicja uzależnienia od Internetu w uogólniony sposób mówi o kompulsywnym korzystaniu z sieci, w związku z którym osoba odczuwa dyskomfort, gdy nie może sięgnąć po telefon lub usiąść przed komputerem. Stan ten w kolejnych etapach pogłębia się, co, jak w przypadku innych uzależnień, odbija się na relacjach rodzinnych i towarzyskich, życiu zawodowym, czy życiowych pasjach. Czynności związane z czynnikiem, od którego jest się uzależnionym, pochłaniają coraz więcej czasu i uwagi. W praktyce jednak nie powinniśmy mówić o jednym rodzaju uzależnienia – uzależnienia internetowe różnią się między sobą pewnymi mechanizmami, w zależności od charakteru bodźca powodującego uzależnienie. Inaczej na życie chorego wpływać będzie nałóg związany z platformami społecznościowymi, inaczej natomiast z oglądaniem treści pornograficznych. Niezależnie od tego, konieczne może okazać się jednak leczenie uzależnienia od Internetu przeprowadzone pod nadzorem specjalistów – psychologa lub terapeuty.
Uzależnienie od Internetu – objawy
Jeśli tak istotna jest jak najszybsza interwencja, najlepiej na możliwie jak najwcześniejszym etapie nałogu, należy uświadomić sobie, jakie są objawy uzależnienia od Internetu i które z nich można zaobserwować najłatwiej.
Gdy zastanawiasz się, czy sam nie jesteś osobą z tego rodzaju problemem, warto zwrócić uwagę na to, jak zachowujesz się w przypadku braku dostępu do sieci. Pierwszymi symptomami, które mogą być powodem do niepokoju, będzie np. gorączkowe spoglądanie na telefon i odświeżanie mediów społecznościowych w każdej możliwej sytuacji. Podczas spotkania rodzinnego czy też biznesowego osoba uzależniona wykorzysta do tego momenty, gdy nikt nie będzie z nią rozmawiał, a nawet wyjścia do toalety. Sygnałem ostrzegawczym może być także chęć jak najszybszego nadrobienia informacji z sieci z całego dnia od razu po przyjściu do domu z pracy czy po dniu z rodziną poza domem.
Charakterystyczne objawy uzależnienia od Internetu pojawiające się już na początku problemu to także pozornie niegroźne, niemal niezauważalne przesuwanie sobie pewnych granic. Możesz być w stanie stwierdzić iż, np. nie powinieneś dłużej grać na komputerze, w związku z czym wyznaczysz sobie cel – wyłączenie urządzenia po jednej rozgrywce. Po jej skończeniu może pojawić się jednak myśl, że przecież kolejne 10 lub 15 minut nie zrobi większej różnicy i warto rozpocząć kolejną. Stopniowo może przerodzić się to w całkowitą utratę kontroli, przy której na rzecz oddania się nałogowi będziesz rezygnować ze swoich pasji, rozmów z bliskimi, a w skrajnych przypadkach nawet z czynności fizjologicznych.
Jeśli chcesz rozpoznać uzależnienie u osoby bliskiej, a w szczególności u dzieci, warto w pierwszej kolejności pomyśleć o wszelkich nietypowych zmianach w zachowaniu tej osoby. Pomyśl, czy nie jest ona nadpobudliwa lub też przeciwnie – nadmiernie zmęczona i wyłączona z codziennego życia. Niepokojące może być również przyłapanie na kłamstwie związanym z czasem spędzonym przed komputerem, czy zniknięcie jakiejś sumy pieniędzy, która mogła zostać wydana na gry komputerowe. Jeśli Twoje podejrzenia się potwierdzą, prawdopodobnie konieczna będzie już profesjonalna terapia uzależnień.
Jak zapobiec uzależnieniu od Internetu?
Zapobieganie uzależnieniu najważniejszą rolę odgrywa w przypadku dzieci. Współcześni kilku- i kilkunastolatkowie są szczególnie narażeni na ryzyko wytworzenia szkodliwych dla nich mechanizmów zachowania, ponieważ nie znają życia bez Internetu – jest on obecny w nim od samego początku. Zadaniem rodziców jest nakierowanie ich na zdrowe nawyki, postawienie jasnych granic i umiejętność ich przestrzegania. Kluczowe jest też po prostu poświęcanie uwagi dziecku, spędzanie z nim czasu, czy angażowanie się w jego życie i pasje.
Zdecydowanie trudniej o profilaktykę, gdy chodzi o osoby dorosłe. Jeśli chcesz zachować zdrowe podejście do korzystania z sieci, warto na początek uświadomić sobie, że to niezdrowe rzeczywiście istnieje i może dotyczyć każdego – również Ciebie. Sama świadomość może spowodować, że szybciej zauważysz opisywane mechanizmy. Dzięki temu Ty lub bliska Tobie osoba możecie uniknąć uzależnienia bądź w odpowiednim czasie traficie na profesjonalną terapię.