Walka z uzależnieniem od środków odurzających to ogromne wyzwanie dla każdego, kto wpadł w jego sidła. Narkomania jest bowiem chorobą, która znacznie utrudnia codzienne, normalne funkcjonowanie oraz powoduje niekiedy całkowite wyniszczenie organizmu. Przez narkotyki dochodzi do zaburzenia pracy narządów wewnętrznych, rozwoju różnych chorób (w tym psychicznych), ale także zmian w samym mózgu, a więc i sposobie myślenia chorego. Wszystkie te aspekty sprawiają, że leczenie narkomanii jest procesem długotrwałym i trudnym, jednak w połączeniu z działaniami, które może podjąć sama osoba uzależniona – bardzo skutecznym. Jednym z takich działań jest regularna aktywność fizyczna. Wyjaśniamy, jak uprawianie sportu może pomóc w walce z uzależnieniem od narkotyków.
Co powoduje, że aktywność fizyczna pomaga w walce z narkomanią?
Aby lepiej zrozumieć, dlaczego aktywność fizyczna stanowi realną pomoc w uzależnieniu od narkotyków, warto najpierw dowiedzieć się, co sprawia, że wpływ narkotyków na organizm jest tak bardzo negatywny. Do jednych z głównych powodów takiego stanu rzeczy zalicza się sam mechanizm działania substancji psychoaktywnych. Środki te oddziałują na niektóre obszary w mózgu, a w szczególności na tzw. układ nagrody. Po pobudzeniu wywołuje on w człowieku uczucie przyjemności i euforii, skłaniając go tym samym do powtórzenia czynności, która to pobudzenie spowodowała – czyli zażycia narkotyku. Z czasem, wskutek regularnego spożywania danej substancji psychoaktywnej, produkowane przez ów układ endorfiny i dopamina przestają być wydzielane w sposób prawidłowy, prowadząc do znacznych wahań nastroju przypadku nie bycia pod wpływem używki. Mechanizm ten jest główną przyczyną rozwoju psychicznego uzależnienia, a jednocześnie znacznie utrudnia osobie pokonanie nałogu. By walka z narkomanią przyniosła realne efekty, należy więc przede wszystkim przywrócić równowagę w działaniu układu nagrody – i to właśnie w tym może pomóc aktywność fizyczna.
Badania wykazały, że regularne ćwiczenia wpływają na układ nagrody w podobny sposób, co narkotyki. W trakcie uprawiania sportu wydzielane są bowiem endorfiny, czyli te same hormony, których wytwarzanie w nadmiernej ilości powodują środki odurzające. Odpowiadają one za uczucie radości, przyjemności i zrelaksowania, przyczyniając się tym samym do poprawy samopoczucia, samooceny i zwiększenia pewności siebie. Wpływ aktywności fizycznej na organizm człowieka nie ogranicza się jednak wyłącznie do zwiększenia produkcji hormonów szczęścia! Ćwiczenia fizyczne zmniejszają również poziom kortyzolu (hormonu stresu), co bezpośrednio przekłada się na redukcję napięcia, zdenerwowania i niepokoju – objawów często towarzyszących odwykowi. Duże znaczenie ma ponadto sam fakt wzmocnienia całego ciała, które przez fizyczne skutki zażywania narkotyków uległo znacznemu osłabieniu. Lepsza kondycja organizmu, wynikająca z aktywności fizycznej, oznacza poprawę stanu zdrowia, więcej energii do działania i przywrócenie prawidłowej pracy organów wewnętrznych!
Aktywność fizyczna jako element procesu terapeutycznego
Obecnie niemal każdy prywatny ośrodek terapii uzależnień zwraca uwagę na ogromną rolę uprawiania sportu w procesie terapeutycznym i uwzględnia pewne formy ćwiczeń w programie leczenia. Sam pozytywny wpływ aktywności fizycznej na zdrowie nie jest jednak jedynym powodem takiego stanu rzeczy. Warto bowiem pamiętać, że w trakcie odwyku kluczowe znaczenie ma terapia z psychoterapeutą. Polega nie tylko na odnalezieniu przyczyny wpadnięcia w nałóg i rozwiązaniu psychicznych trudności, ale przede wszystkim na nauczeniu chorego życia w trzeźwości. Wprowadzenie ćwiczeń do stałego harmonogramu znacznie ułatwia osobie uzależnionej planowanie i gospodarowanie czasem wolnym, wprowadzając pewną regularność w ciągu dnia. To również sposób na zmianę swoich dotychczasowych nawyków i zastąpienie ich nowymi, zdrowymi rutynami. Warto także podkreślić, że aktywność fizyczna może okazać się nieocenioną pomocą w profilaktyce nawrotów, ograniczając wahania nastroju związane z chęcią sięgnięcia po używkę i zwiększając motywację do walki z uzależnieniem.
Które aktywności skutecznie pomogą podczas odwyku narkotykowego?
Trudno jednoznacznie określić, jakie rodzaje aktywności fizycznej przynoszą najlepsze efekty w procesie leczenia narkomanii, gdyż w praktyce każdy sport przyczynia się do poprawy stanu osoby uzależnionej. Wszystkie formy ruchu wpływają pozytywnie na zdrowie zarówno psychiczne, jak i fizyczne, jednocześnie pomagając w rozwoju samodyscypliny i pokonywaniu kolejnych barier. Warto podjąć taką formę aktywności, z którą czujesz się komfortowo – najważniejsza jest regularność i konsekwentność w jej wykonywaniu. Dobrym pomysłem będzie np. zaangażowanie się w sporty zespołowe. Gra w siatkówkę, piłkę nożną czy koszykówkę pozwoli Ci nie tylko poprawić wydolność płuc, kondycję czy wytrzymałość, ale także poznać nowe osoby i zmienić środowisko, w którym przebywanie powodowało chęć powrotu do dawnych nałogów. Chodzenie na siłownie, bieganie lub jazda na rowerze to natomiast świetne rozwiązanie, jeżeli chcesz mieć możliwość kontrolowania swoich postępów – każde pobicie rekordu pozytywnie wpłynie na Twoją pewność siebie i motywację do dalszego działania.