Wiele osób, szczególnie młodszych, nie wyobraża sobie codziennego życia bez mediów społecznościowych. Dla wielu stanowią one obecnie jedno z głównych źródeł rozrywki, ale także informacji czy też sposobów komunikacji. Szczególną popularnością w ostatnim czasie cieszy się platforma Tik-Tok, która w błyskawicznym tempie podbiła serca milionów użytkowników na całym świecie. Charakterystyczna dla niej forma krótkich, kilkunastosekundowych filmików okazała się być wyjątkowo wciągająca i… uzależniająca. Wiele osób może nie zdawać sobie z tego sprawy, jednak uzależnienie od mediów społecznościowych, a szczególnie Tik-Toka, z roku na rok staje się coraz większym problemem, który dotyka coraz to młodsze osoby. Wyjaśniamy, jak objawia się to zaburzenie, co sprzyja jego rozwojowi i jak sobie z nim radzić.
Uzależnienie od Internetu i Tik-Toka – na czym polega i skąd się bierze?
Uzależnienie od mediów społecznościowych, które jest jedną z postaci nałogu znanego jako siecioholizm, zalicza się do kategorii uzależnień behawioralnych. Nałogi te, w przeciwieństwie do zależności od substancji, nie mają związku z zażywaniem używek, a z wykonywaniem jakiejś czynności w sposób niekontrolowany, kompulsywny. Warto pamiętać, że mimo, iż nie wywołują charakterystycznego dla narkomanii, lekomanii czy alkoholizmu zespołu abstynencyjnego, potrafią być równie destrukcyjne, co nadużywanie środków odurzających. Uzależnienie od Internetu, w tym od przeglądania Tik-Toka wiąże się bowiem z tymi samymi mechanizmami, co uzależnienia od substancji. W trakcie korzystania z platform społecznościowych pobudzany jest układ nagrody, który produkuje duże ilości dopaminy oraz endorfin. Odpowiadają one za uczucie rozluźnienia, przyjemności i szczęścia, co w konsekwencji skłania nas do dalszego powtarzania czynności. Należy zaznaczyć, że oczywiście nie każdy wpadnie w sidła nałogu – to, czy uzależnienie od Internetu i surfowania w sieci się wykształci, zależy od wielu czynników. Warto jednak pamiętać, że w praktyce każda osoba korzystająca w nadmiernych ilościach z aplikacji społecznościowych znajduje się w grupie ryzyka. I to niezależnie od jej wieku, statusu społecznego czy płci. Choroby tej nie należy lekceważyć, a w przypadku rozwoju zależności konieczne jest leczenie uzależnień.
Powodów, dla którego uzależnienie od Tik-Toka dotyka coraz więcej osób, może być wiele. Wśród nich dużą rolę odgrywa sam algorytm aplikacji, będący najbardziej uzależniającym mechanizmem spośród wszystkich dostępnych platform społecznościowych. Nie tylko dobiera on treści niemal idealnie dopasowane do zainteresowań użytkownika, ale także jest skonstruowany w taki sposób, by utrzymać daną osobę w aplikacji jak najdłużej. Nieskończony potok krótkich filmików, które automatycznie się przewijają powodują utratę kontroli nad czasem spędzanym na przeglądaniu Tik-Toka, a jednocześnie wzbudzają w nas tzw. FOMO (Fear of Missing Out). Zjawisko to jest charakterystyczne dla uzależnienia od Internetu i przejawia się odczuwaniem wewnętrznego strachu, że coś nas ominie, jeżeli dalej nie będziemy korzystać z platformy. Oprócz tego, do rozwoju nałogu przyczyniać się mogą takie aspekty, jak niskie poczucie własnej wartości, silna potrzeba akceptacji ze strony innych, potrzeba oderwania się od rzeczywistości czy też problemy osobiste.
Uzależnienie od Internetu – objawy
Objawy uzależnienia od Internetu (Tik-Toka) przypominają te charakterystyczne dla wszystkich uzależnień behawioralnych i obejmują takie symptomy, jak:
- silna potrzeba przeglądania treści na Tik-Toku,
- utrata kontroli nad czasem spędzanym w aplikacji,
- niemożność zaprzestania korzystania z platformy,
- zaniedbywanie obowiązków na rzecz używania Tik-Toka,
- ukrywanie ilości czasu spędzanego w mediach społecznościowych lub kłamanie na ten temat,
- zaniedbywanie relacji z innymi,
- kompulsywne sprawdzanie powiadomień,
- odczuwanie lęku, stresu, a nawet złości i frustracji w momencie, w którym nie masz możliwości wejścia na Tik-Toka,
- utrata zainteresowania innymi hobby.
To jednak nie wszystkie symptomy, poprzez które może przejawiać się uzależnienie od Internetu. Objawy często obejmują także różnego rodzaju zaburzenia fizyczne. Wskutek nadużywania platform społecznościowych, mogą pojawić się problemy ze snem, wzrokiem, bóle głowy, migreny, karku i ręki oraz przewlekłe zmęczenie. Jeżeli więc zaobserwujesz u siebie któreś z tych symptomów – nie czekaj i udaj się po pomoc. Profesjonalne wsparcie w tym zakresie świadczy prywatny ośrodek leczenia uzależnień.
Skutki uzależnienia od Internetu i Tik-Toka
Mimo, iż siecioholizm może nie wydawać się niektórym aż tak poważnym zaburzeniem, skutki uzależnienia od Internetu i Tik-Toka potrafią być bardzo destrukcyjne. U osób uzależnionych często obserwuje się znaczny spadek energii, problemy z koncentracją i zaniedbywanie podstawowych potrzeb fizjologicznych. Osłabieniu ulegają również relacje z najbliższymi, które z czasem mogą nawet całkowicie zaniknąć. Co więcej, u człowieka zmagającego się z siecioholizmem dochodzi także do pogorszenia stanu psychicznego – zaniżone zostaje jego poczucie własnej wartości, które wskutek nałogu uzależnione jest od reakcji społeczności internetowej na jego posty i komentarze, rozwijają się u niego zaburzenia nastroju, zaburzenia lękowe oraz depresyjne. Negatywne skutki uzależnienia od komputera, w tym uzależnienie od Instagrama czy Tik-Toka mogą obejmować nawet tzw. padaczkę ekranową. To właśnie wszystkie te konsekwencje, w połączeniu z samym szkodliwym mechanizmem nałogu sprawiają, że leczenie siecioholizmu jest tak ważne.