Alkoholizm i poczucie samotności często idą w parze – jedno zjawisko potęguje drugie. To stan emocjonalny, który objawia się poczuciem izolacji społecznej, odcięcia od innych. Może być chroniczny lub przejściowy. Samotność może towarzyszyć zarówno tym osobom, które na co dzień otaczają się ludźmi, jak i seniorzy czy osoby o wysokiej pozycji zawodowej. W wielu przypadkach może wywołać zaburzenia depresyjne. Alkohol, jako substancja psychoaktywna, potrafi tymczasowo łagodzić uczucie samotności. Wywołuje poczucie ulgi, rozluźnienia i euforii, jednak efekt ten jest jedynie pozorny. Sprawdź, jak spożywanie alkoholu wpływa na stan psychiczny osoby uzależnionej.
Związek pomiędzy alkoholizmem a poczuciem samotności
Osoby zmagające się z samotnością często borykają się również z innymi problemami. Niskie poczucie własnej wartości, trudności w pracy czy w życiu rodzinnym wzmagają frustrację, a brak zrozumienia potęguje poczucie odrzucenia. W wielu przypadkach osoby samotne sięgają po alkohol w poszukiwaniu chwilowego ukojenia, zapomnienia o problemach czy choćby złudzenia towarzystwa. Zdarza się, że wielu z nich cechuje tak zwane „picie do lustra”, co jedynie potęguje problem osamotnienia. W dłuższej perspektywie regularne sięganie po alkohol w celu stłumienia negatywnych emocji prowadzi do uzależnienia, co na początku w wielu przypadkach pozwala znaleźć znajomych, którzy podzielają wspólną konsumpcję alkoholu. Finalnie uzależnienie pogłębia izolację społeczną, wzmaga samotność i jeszcze bardziej niszczy relacje międzyludzkie.
Jakie są przyczyny samotności i izolacji społecznej wśród osób uzależnionych?
Skutki społeczne alkoholizmu w postaci samotności są często konsekwencją picia. Im bardziej zaawansowane uzależnienie, tym mniejsza integracja ze znajomymi. Z biegiem czasu osoba uzależniona coraz bardziej odsuwa się od dawnych przyjaciół, na rzecz nowych, którzy chętnie się z nią napiją. Rozpad związków, ograniczenie kontaktu z dziećmi, czy niechęć to również skutki alkoholizmu. Społeczne wykluczenie, zaniedbanie własnej higieny czy awantury skutecznie izolują rodzinę od osoby uzależnionej. Choroba alkoholowa zabiera w zasadzie wszystko – od pracy, przez finanse, aż po relacje z bliskimi.
Dlaczego alkohol staje się „towarzyszem” w samotności?
Samotność może być efektem wielu trudnych doświadczeń życiowych, utraty bliskich osób, zwolnienia z pracy, problemów w związku czy rodzinie czy wrodzonych trudności w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji. Dla wielu osób alkohol staje się „towarzyszem” w trudnych chwilach, pozwala wyciszyć wewnętrznego krytyka i na chwilę odciąć się od trudnych emocji. Daje złudne poczuci ulgi i radości poprzez oddziaływanie na ośrodkowy układ nerwowy. Z biegiem czasu takie rozwiązanie staje się nałogiem, który jedynie potęguje problemy zdrowotne, psychiczne i społeczne. Powstaje „efekt kuli śnieżnej” – ilość trudności, negatywnych myśli i poczucie samotności jedynie się potęguje i staje się coraz bardziej przytłaczające. Co ważne, wszystkie działania osoby uzależnionej odbijają się również na bliskich. Z biegiem czasu także koledzy od kieliszka przestają być dobrymi znajomymi, a rozpoczynają się samotne ciągi alkoholowe, które potrafią trwać nawet po kilkanaście dni. Odprężenie, odwaga czy redukcja stresu to tylko pozornie „pozytywne” skutki spożywania alkoholu. Później przychodzi okres wyrzutów sumienia, problemy się nawarstwiają, często pojawiają się również nowe, a każdy kolejny kieliszek oddala racjonalne próby ich rozwiązania.
Jedyną skuteczną metodą radzenia sobie z samotnością i codziennymi trudnościami jest terapia. Samodzielnie podejmowane próby wychodzenia z nałogu zwykle jest nieskuteczne, nawet pomimo solidnej motywacji w postaci partnera, partnerki czy rodziny. Leczenie wymaga wielu wyrzeczeń, odcięcia się od dawnego środowiska, które zachęcało do picia, a także zmiany nawyków i myślenia. Pierwszym krokiem jest detoks. To proces oczyszczania organizmu z alkoholu i toksyn. Dzięki niemu można zminimalizować skutki odstawienia w postaci fizycznych dolegliwości – bólów brzucha, wymiotów, drgawek, gorączki czy problemów jelitowych. Po odwyku przychodzi czas na terapię, które prowadzi certyfikowany terapeuta uzależnień. W trakcie sesji indywidualnych i grupowych chory stopniowo uczy się radzenia sobie z problemami i codziennego funkcjonowania w społeczeństwie. Długość terapii zależy od stopnia zaawansowania nałogu i długości jego trwania. Najlepsze efekty daje prywatny ośrodek uzależnień, gdzie każdy chory może znaleźć odpowiednie wsparcie i pomoc. Zamknięta placówka pozwala poznać osoby, które zmagają się z podobnymi trudnościami, a terapia ze specjalistą uczy, jak radzić sobie z poczuciem osamotnienia.
Jak samotność wpływa na nawroty w alkoholizmie?
Nawroty w alkoholizmie stanowią spore wyzwanie dla osób, które już przeszły przez proces leczenia lub właśnie go kończą. Samotność zwiększa ryzyko nawrotu, stanowiąc jednocześnie przeszkodę w procesie zdrowienia, dlatego tak ważne jest kontynuowanie terapii także po opuszczeniu ośrodka. Dzięki pracy nad poczuciem własnej wartości i wypracowaniu mechanizmów obronnych łatwiej poradzić sobie z problemami, zarówno tymi w pracy, jak i w kontaktach między ludźmi.
Choroba samotności często wpływa na postrzeganie samego siebie. Chory żyje w przeświadczeniu, że nie poradzi sobie, co zwiększa ryzyko wystąpienia nawrotu. Odzyskanie wiary w swoje możliwości, a także poczucia własnej wartości pozwala skutecznie walczyć z uzależnieniem. Warto pamiętać, że terapia może trwać tak długo, jak chory tego potrzebuje. Społeczne skutki alkoholizmu w postaci zaniedbania dawnych znajomych czy pracy również można skutecznie minimalizować. Warto zaufać specjalistom i podjąć leczenie.