Definicja uzależnienia od narkotyków: kryteria diagnostyczne i klasyfikacja substancji

Narkomania to choroba, która z roku na rok dotyka coraz więcej osób na całym świecie. Wbrew niektórym przekonaniom, uzależnić może się każda grupa społeczna – niezależnie od wieku, płci, statusu społecznego, sytuacji materialnej czy rodzinnej. Ryzyko wystąpienia nałogu dodatkowo wzmaga się w przypadku występowania zaburzeń na tle psychicznym oraz środowiska, w którym wychowywała się dana osoba. Wyjaśniamy, kiedy można mówić o zależności od narkotyków, jaka jest jej definicja oraz typowe objawy uzależnienia.

Kryteria diagnostyczne uzależnienia od narkotyków

Narkomania, to stan psychiczny lub fizyczny, który jest konsekwencją interakcji między organizmem a środkiem uzależniającym. Objawia się on reakcjami behawioralnymi polegającymi na tendencji do zażywania środka stale bądź okresowo, w celu odurzenia się. Mimo, iż wyróżnić możemy liczne grupy substancji psychoaktywnych, mechanizmy uzależnienia od narkotyków są wspólne dla każdej z nich. Aby móc stwierdzić wystąpienie nałogu, sformułowane zostały kryteria diagnostyczne, których spełnienie wskazuje na wykształcenie się zależności. Kryteria te znajdują się w Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10. Należą do nich:

• Silna potrzeba lub przymus zażywania substancji psychoaktywnej, połączona z utratą samokontroli nad częstotliwością i ilością jej spożywania,
• Przyjmowanie substancji mające na celu uniknięcie objawów abstynencyjnych, przejawiających się przy próbach jej odstawienia,
• Wzrost tolerancji na używkę,
• Stopniowa, rosnąca wraz z rozwojem uzależnienia utrata dotychczasowych zainteresowań na rzecz zdobywania i spożywania narkotyku,
• Zażywanie narkotyku mimo wyraźnych szkód zachodzących w organizmie i psychice osoby uzależnionej, która ma świadomość, że to właśnie substancja jest ich powodem.

Aby zdiagnozować uzależnienie należy stwierdzić występowanie przynajmniej 3 z objawów, które muszą wystąpić w okresie ostatnich 12 miesięcy. Warto zaznaczyć, że powinien dokonać tego specjalista – jeżeli uzna on, że doszło do wykształcenia się nałogu, konieczne okazać się może leczenie narkomanii. Negatywne skutki zażywania narkotyków obejmują bowiem bardzo poważne problemy, które w skrajnych przypadkach doprowadzić mogą nawet do śmierci.

Klasyfikacja substancji psychoaktywnych

Określenie substancja psychoaktywna odnosi się do środków działających na układ nerwowy, powodujące zmiany nastroju, świadomości, postrzegania świata oraz zachowania. Pojęcie obejmuje to nie tylko różne rodzaje narkotyków, ale także używki legalne. WHO wyróżniła następujące ich grupy:

• Alkohol,
• Opiaty,
• Kannabinole,
• Leki uspokajające i nasenne,
• Substancje psychostymulująca, w tym kokaina,
• Substancje halucynogenne,
• Wyroby tytoniowe,
• Lotne rozpuszczalniki.

Warto wiedzieć jakie są charakterystyczne objawy uzależnienia i skutki narkomanii. Pamiętaj – jeżeli zauważysz u siebie lub bliskich występowanie symptomów nałogu, zgłoś się o pomoc. W wyjściu z zależności pomoże Ci ośrodek leczenia uzależnień. To bezpieczne miejsce, w którym każdy pacjent czuje się komfortowo.

Cechy charakterystyczne dla różnych typów uzależnienia

Objawy narkomanii, w zależności od środka uzależniającego, przejawiają się w różny sposób. Każdy z nich oddziałuje bowiem inaczej na mózg osoby zmagającej się z nałogiem oraz niesie za sobą odmienne konsekwencje. Pamiętaj, aby nie bać prosić się o pomoc w przypadku wystąpienia uzależnienia – terapia dla osób zmagających się z nałogiem skutecznie pomoże Ci z niego wyjść. Do najczęściej stosowanych rodzajów substancji psychoaktywnych należą:

• Stymulanty – do grupy tej zaliczają się między innymi amfetamina i kokaina. Powodują one znaczne pobudzenie psychoruchowe, zmniejszenie łaknienia, zawyżoną samoocenę czy też podwyższenie nastroju. Osoby je nadużywające przejawiają nerwowość, irytację, mają problemy ze snem, a po ich odstawieniu mogą wywołać depresję, niepokój i agresję.
• Depresanty – przede wszystkim są to opiaty, czyli jedne z najbardziej uzależniających substancji. Ich nadużywaniu towarzyszy nerwowość, bezsenność czy lęki nocne, a ich przedawkowanie może prowadzić do depresji oddechowej, której skutkiem jest śmierć.
• Kannabinoidy – należy do nich przede wszystkim marihuana. Mimo, iż uznawana jest za nieszkodliwą, długotrwałe jej palenie również wywołuje uzależnienie, którego konsekwencją może być zespół apatyczno-abuliczny, a nawet stany psychotyczne.

Rola środowiska w rozwoju uzależnienia

Przyczyny narkomanii mogą być bardzo różne. Niebagatelne znaczenie dla jej rozwoju ma środowisko – zarówno rodzinne, jak i towarzyskie. Niezwykle często do uzależnienia dochodzi wskutek trudnej sytuacji w domu, kiedy to osoba sięga po środki odurzające w celu ucieczki od problemów. Ogromny wpływ mają również znajomi sami zażywający narkotyki – człowiek często pragnie im zaimponować spożywaniem substancji, aby nie czuć się wykluczony. Pamiętaj jednak, że substancje psychoaktywne są bardzo niebezpieczne, a na ich regularnym zażywaniu cierpisz przede wszystkim Ty. Jeżeli więc czujesz, że tracisz kontrolę nad swoim życiem przez uzależnienie od narkotyków – zgłoś się do ośrodka leczenia uzależnień Medjol. Nasza kadra specjalistów pomoże Ci wrócić do normalnego funkcjonowania i pomoże w walce z nałogiem.