Alkoholizm to choroba, która może dotknąć każdego – niezależnie od wieku, statusu społecznego czy płci. Mechanizmy uzależnienia od alkoholu we wszystkich przypadkach są podobne, jednak jego podłoże i objawy, w zależności od czynników, niekiedy przybierają zupełnie inną postać. Różnice zaobserwować można w przypadku kobiet i mężczyzn. Aby lepiej zrozumieć złożoną naturę nałogu wyjaśniamy, jaki wpływ na wystąpienie i przebieg choroby alkoholowej ma płeć osoby uzależnionej.
Biologiczne podstawy różnic w uzależnieniu między płciami
Jednym z głównych powodów występowania różnic w przebiegu uzależnienia między płciami jest podłoże biologiczne. Kobiety, ze względu na mniejszą zawartość wody w organizmie, niższą aktywność enzymów odpowiadających za trawienie alkoholu oraz większą ilość estrogenów, znacznie szybciej wprowadzają się w stan upojenia alkoholowego oraz wykazują niższą tolerancję na napoje wyskokowe. Panie są ponadto bardziej narażone na negatywne skutki picia – zarówno fizyczne, jak i psychiczne. Według badań wystarczy około 5 lat regularnego spożywania substancji, aby doszło do ogromnych, nieodwracalnych zniszczeń w ich ciele (w przypadku mężczyzn jest to 20 lat). Niestety czynniki biologiczne przyczyniają się również do tego, że alkoholizm u kobiet rozwija się znacznie szybciej, niż alkoholizm mężczyzn.
Istotną rolę w rozwoju uzależnienia odgrywa również genetyka. Badania pokazują, że niektóre geny zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia nałogu, choć nie przesądzają o jego wystąpieniu. Co ciekawe, ich obecność ma większy wpływ na mężczyzn niż kobiety, dlatego też częściej przyczyny alkoholizmu u mężczyzn dopatruje się w genetyce.
Społeczno-kulturowe aspekty uzależnienia u mężczyzn i kobiet
Wpływ na wystąpienie uzależnienia u kobiet i mężczyzn mają również czynniki społeczne, w tym środowisko, w którym człowiek się wychowywał oraz którym się otaczał. Ryzyko nałogu ulega znacznemu zwiększeniu, gdy osoba przebywa w grupie znajomych spożywających duże ilości alkoholu. Duże znaczenie dla rozwoju i przebiegu choroby ma również społeczne przyzwolenie spożywania napojów wyskokowych, które dotyczy przede wszystkim płci męskiej. Z tego powodu pierwsze widoczne objawy alkoholizmu u mężczyzn, jak nadmierne picie czy regularne wprowadzanie się w stan upojenia, są zwykle bagatelizowane. To negatywne zjawisko niestety przyczynia się do dalszego rozwoju nałogu i stanowi jeden z powodów, dla których panowie częściej wpadają jego sidła.
Sytuacja wygląda zupełnie inaczej w przypadku kobiet, w stosunku do których nie ma tak dużego przyzwolenia społecznego. Alkoholizm kobiet i jego widoczne objawy spotyka się z większą krytyką, co sprawia, że częściej ukrywają swój problem. Dodatkowo nałóg ma intensywniejszy przebieg, jednak panie zwykle szybciej decydują się na podjęcie leczenia w formie, jaką jest terapia uzależnień.
Czy istnieją różnice w objawach i nasileniu uzależnienia między płciami?
Choć przebieg uzależnienia od alkoholu u obu płci wygląda podobnie, można dostrzec pewne różnice w występujących objawach. Kobiety najczęściej sięgają po używkę z powodów emocjonalnych, jak trudności w relacji, stany depresyjne, lękowe czy przewlekły stres. Substancja służy im głównie do stłumienia psychicznego dyskomfortu, dlatego też panie częściej spożywają napoje wyskokowe w samotności. Mają również tendencję do bardziej gwałtownego zwiększania przyjmowanych dawek alkoholu. Niestety w połączeniu z fizyczną predyspozycją sprawia to, że alkoholizm wśród kobiet ulega znacznemu nasileniu w stosunkowo krótkim czasie. Zaobserwować można wówczas wyraźne i szybko postępujące zmiany w wyglądzie, problemy z pamięcią, uwagą i koncentracją, a także izolowanie się od przyjaciół i rodziny.
Mężczyźni po alkohol sięgają zwykle w celu chwilowego zapomnienia o problemach życiowych, niepowodzeniach i stresujących sytuacjach. Mogą dotyczyć trudności psychicznych, jednak częstym powodem są również niespełnione ambicje czy niesatysfakcjonująca praca. Zwykle piją w towarzystwie, co także może być przyczyną powstania uzależnienia. Alkoholizm u panów objawia się agresją, zaniedbywaniem obowiązków, rozwojem zaburzeń psychicznych oraz większą niż u kobiet niechęcią do przyznania się do problemu. Z tego też powodu znacznie później decydują się na zasięgnięcie profesjonalnej pomocy w takich placówkach, jak ośrodek uzależnień alkoholowych.
Nawroty i trwałość trzeźwienia w kontekście różnic płciowych
Różnice międzypłciowe w przebiegu alkoholizmu dostrzegalne są również w częstotliwości nawrotów i trwałości trzeźwienia. Statystycznie na powrót do nałogu bardziej narażone są kobiety, trudniej im również utrzymać dłuższy okres abstynencji. Dodatkowo głód alkoholowy ma u nich ostrzejszy przebieg niż w przypadku mężczyzn. Pomimo tego, panie samodzielnie podejmują decyzję o leczeniu szybciej, a te, które udały się na odwyk, zwykle bardziej angażują się w leczenie, co przyczynia się do dużej skuteczności terapii uzależnień. Nie oznacza to jednak, że odwyk nie przynosi pożądanych efektów u mężczyzn – wręcz przeciwnie! Jeżeli zmagasz się z nałogiem, nie bój zgłaszać się po pomoc. Pamiętaj również, że prośba o profesjonalne wsparcie w walce z nałogiem to nie oznaka słabości, a odwagi.