Wznowienia i ich role w procesie trzeźwienia osoby uzależnionej

Uzależnienie od narkotyków i substancji psychoaktywnych to poważna choroba przewlekła, której pokonanie wymaga ogromnego samozaparcia oraz specjalistycznej pomocy. Niestety, podobnie jak w przypadku innych chronicznych zaburzeń, może dojść do jej nawrotu. Często zdarza się, że pomimo przebytej terapii, człowiek zmagający się z nałogiem powraca do zażywania środka odurzającego. Wzbudza to w nim przekonanie, że odniosła osobistą porażkę, a odwyk okazał się nieskuteczny, co nie jest prawdą. Wyjaśniamy, na czym tak naprawdę polega nawrót choroby narkotykowej oraz dlaczego występuje.

Co to jest wznowienie i dlaczego występuje?

Nawroty uzależnienia od narkotyków to często występujące zjawisko, zwykle definiowane jako odwrotność procesu trzeźwienia. Osoba chora wraca do zachowań i sposobu myślenia sprzed przebytego odwyku. Warto zaznaczyć, że występowanie nawrotów jest wpisane w nałóg narkotykowy i nie przesądza o nieskuteczności podjętego wcześniej leczenia. Należy pamiętać, że proces zdrowienia jest długotrwały i nielinearny, a w jego trakcie bywają lepsze i gorsze momenty.

Trudno stwierdzić jednoznacznie, jakie są powody nawrotu uzależnienia. Zazwyczaj mają związek z wystąpieniem stresującej sytuacji czy też trudności w radzeniu sobie z osobistymi problemami. Nawrót nie następuje od razu – poprzedza go szereg objawów i sygnałów ostrzegawczych. Najskuteczniejszą metodą zapobiegania powrotom do zażywania substancji jest terapia nawrotów.

Czynniki ryzyka prowadzące do wznowienia

Mimo iż konkretne powody nawrotów nie są znane, można wymienić kilka czynników, które zwiększają prawdopodobieństwo wznowienia nałogu. Najczęściej zalicza się do nich:

• Stresujące sytuacje – zwykle dotyczy to niespodziewanych i najczęściej przykrych wydarzeń w życiu osoby zmagającej się z uzależnieniem. Może być to śmierć bliskiego, trudności finansowe czy personalne lub różnego rodzaju zaburzenia na tle psychicznym. Ze względu na to, że dotychczas dany narkotyk stanowił swego rodzaju „rozwiązanie” i przynosił ulgę w cierpieniu, osoba może ponownie szukać w nim ukojenia.
• Ponowne nawiązanie relacji z osobami związanymi z pojawieniem się nałogu – powrót do środowiska, które wcześniej zachęcało do zażywania substancji, jest jednym z najczęstszych powodów wystąpienia nawrotu. Nie ma znaczenia czy osoba taka dalej przyjmuje narkotyki – sam fakt przebywania w jej otoczeniu może być czynnikiem wyzwalającym.
• Nieprzepracowanie osobistych problemów – proces trzeźwienia uwzględnia nie tylko poznanie podłoża nałogu, ale także znalezienie rozwiązania problemów związanych z innymi aspektami życia. Jeżeli nie wszystkie trudności zostały przepracowane, szansa na wystąpienie nawrotu znacząco wzrasta.

Jak unikać wznowień?

Jednym z podstawowych sposobów, który pozwala uniknąć wznowienia, jest umiejętność rozpoznawania objawów ostrzegawczych, które poprzedzają nawrót narkotykowy. Sygnały te mogą uwzględniać narastające uczucie napięcia, frustracji i zagubienia czy też obniżenie samopoczucia spowodowane niezadowoleniem z życia. Co ciekawe, charakterystycznym symptomem jest także zbytnia pewność siebie i przekonanie o swojej nieugiętości względem uzależnienia. Wówczas można dojść do błędnego wniosku, że udało się całkowicie pokonać nałóg, rezygnując z terapii czy uczęszczania na spotkania grupy wsparcia. Warto również pamiętać, by nie lekceważyć obserwacji innych osób, które zauważyły wystąpienie sygnałów ostrzegawczych.

Najskuteczniejszą metodą zapobiegania nawrotowi jest podjęcie odpowiedniej terapii, którą oferuje ośrodek leczenia uzależnień od narkotyków. W trakcie sesji osoba zmagająca się z nałogiem nauczy się nie tylko rozpoznawać objawy poprzedzające wznowienie, ale także pozna sposoby radzenia sobie z nimi. Terapia pomaga zrozumieć, jakie czynniki wewnętrzne i zewnętrzne mogą powodować powrót do nałogu narkotykowego oraz umożliwia przepracowanie kwestii, które nie zostały poruszone w trakcie trwania odwyku.

Jakie są skutki wznowienia dla osoby uzależnionej?

Nawrót nałogu często odbierany jest jako osobista porażka i klęska dotychczasowej terapii, co może wywołać poczucie bezsensu i bezsilności wobec uzależnienia. Należy jednak pamiętać, że wznowienie to nie oznaka słabości ani nieskuteczności odwyku, a zjawisko wpisane w proces trzeźwienia. Jego wystąpienie warto potraktować jako sygnał alarmujący, skłaniający do zmian w życiu, z którego powinno się wyciągać wnioski. Jeżeli więc przeżywasz nawrót choroby, nie traktuj tego jako niepowodzenie – zgłoś się po pomoc do naszego ośrodka i ponownie odzyskaj kontrolę nad swoim życiem!