Alkohol może mieć różnorodny wpływ na zachowania i emocje człowieka. To, jak zadziała na daną osobę, może być nieprzewidywalne i zależy w dużej mierze od jej indywidualnych cech oraz samego organizmu. Jednym z najczęstszych skutków picia alkoholu w sferze emocjonalnej jest duże nasilenie emocji. Dotyczy to zarówno smutku i radości, jak też np. gniewu. Sprawdzamy, dlaczego agresywne zachowanie po alkoholu jest tak częste i jak można z nim walczyć.
Jak alkohol wpływa na układ nerwowy i emocje?
Powszechnym zjawiskiem jest agresja po alkoholu. Dlaczego człowiek nie radzi sobie po spożyciu używki z własnymi emocjami? Alkohol jest substancją psychoaktywną, która jest dla naszego organizmu depresantem. Praca mózgu po jego spożyciu jest spowolniona, zmniejsza się aktywność neuronów. Spada przez to poziom funkcji poznawczych. Wiele osób uznaje to za zaletę, ponieważ obniżenie zdolności logicznego myślenia może powodować uczucie odprężenia, co jest zachętą do ucieczki od codziennych problemów. Oprócz tego pojawia się jednak też mniejsza zdolność do regulowania emocji oraz większa skłonność do ryzyka. Dodatkowo używka wpływa także na poziom neuroprzekaźników w organizmie. Należą do nich m.in. dopamina i serotonina, często nazywane nawet hormonami szczęścia. Z powodu wzrostu ich ilości bezpośrednio po spożyciu alkoholu człowiek może odczuwać stan zbliżony do euforii, który przerodzi się w znaczne obniżenie nastroju, gdy zawartość neuroprzekaźników zacznie spadać. Ma to bezpośredni wpływ na temat, jakim jest agresja po alkoholu – przyczyny.
Dlaczego alkohol zwiększa skłonność do agresji?
Kluczowym aspektem, który powoduje, że pojawia się agresja po alkoholu, jest wpływ używki na korę przedczołową mózgu. Jest to obszar odpowiedzialny za samokontrolę. Każdy człowiek ma naturalnie wypracowane „hamulce”, które pozwalają dostosowywać się do zasad społecznych. To dzięki nim jesteśmy w stanie powstrzymać się przed płaczem, gdy ktoś nas zrani, czy też nie rzucić się do uderzenia kogoś, gdy ten nas obrazi. Człowiek w stanie trzeźwości może ocenić daną sytuację, wczuć się w emocje drugiej osoby, czy też po prostu pohamować się mimo chęci wykonania jakiejś czynności. Zdolność do hamowania takich reakcji po alkoholu znacznie maleje i ustępuje wyłaniającej się na pierwszy plan impulsywności.
Agresywność po alkoholu wzrasta również wraz ze wzrostem pewności siebie. Niektóre osoby celowo sięgają po niego przed potencjalnie stresującymi sytuacjami, czy spotkaniami towarzyskimi. Wierzą w to, że większa pewność siebie wynikająca ze spożycia używki pomoże im w kontaktach międzyludzkich, czy też np. w tańcu na imprezie. W równym stopniu może jednak przyczynić się do powstawania konfliktów – impulsywnych reakcji, czy niezrozumienia intencji drugiej osoby. Z reguły w pierwszej kolejności pojawia się agresja słowna po alkoholu, lecz może dochodzić również do przemocy fizycznej. Osoby uzależnione od alkoholu często dopuszczają się czynów, których nie zrobiłyby na trzeźwo. Po ustąpieniu działania używki wstyd im za swoje zachowanie przed rodziną lub znajomymi. Prowadzi to do klasycznego zachowania osoby uzależnionej od alkoholu, które powoduje obniżone poczucie własnej wartości, konflikty z najbliższymi, a w konsekwencji kolejne powody do sięgnięcia po substancję uzależniającą przez chorego.
Jak unikać agresywnych zachowań po alkoholu?
Psychologiczne skutki uzależnienia od alkoholu mogą obejmować coraz większe osamotnienie osoby uzależnionej, spowodowane wstydem, chęcią odcięcia się od najbliższych, a także właśnie uniknięcia agresywnych zachowań po alkoholu. Do pojawienia się tych emocji konieczna jest bowiem interakcja z drugą osobą. Izolacja nie jest jednak w żadnym wypadku sposobem na walkę z alkoholizmem. Nałóg nie ustąpi, a chory wciąż będzie mu się oddawać, z tą różnicą, że bez bezpośredniego wpływu na inne osoby w otoczeniu.
Skutecznym sposobem w temacie alkohol a agresja, który mogą jednak zastosować jedynie osoby nieuzależnione, jest rozważne spożywanie używki, z uwzględnieniem własnych możliwości i limitów. Jeśli wiesz, że dany rodzaj lub ilość alkoholu Ci nie służy, naucz się odmawiać lub unikać sytuacji, w których miałbyś sposobność do picia. Technika ta nie zadziała jednak, gdy u danej osoby pojawił się już nałogowy problem.
Jeśli po alkoholu agresja pojawia się zbyt często lub jest zbyt intensywna, może być to oznaka uzależnienia. Wówczas najrozsądniejszym wyborem jest sięgnięcie po specjalistyczną pomoc – terapię, a w razie potrzeby detoks i odwyk. Częścią pracy z terapeutą po wytrzeźwieniu będzie też nauczenie się technik radzenia sobie z agresją oraz innymi emocjami, które mogą nasilać się, gdy uzależniony organizm będzie domagać się używki. Specjaliści mogą uznać za przydatne w procesie leczenia włączenie do niego technik medytacyjnych, czy relaksacyjnych. Konieczne jest też znalezienie dziedzin życia, które przynoszą codzienną satysfakcję – rozwijanie pasji, czy aktywność fizyczna. Poza tym w razie potrzeby może zostać zalecona również terapia farmakologiczna.