Znacznej większości osób zmagających się z alkoholizmem towarzyszy szereg różnych, negatywnych konsekwencji zdrowotnych, będących bezpośrednim rezultatem spożywania napojów wyskokowych w nadmiernych ilościach. Wraz z rozwojem nałogu, skutki nadużywania alkoholu stają się coraz bardziej poważne i zaczynają odbijać się nie tylko na sferze psychicznej uzależnionego, ale także na jego zdrowiu fizycznym, w skrajnych przypadkach prowadząc nawet do śmierci chorego. Przedstawiamy, jakie schorzenia wywołuje alkoholizm i skąd bierze się jego destrukcyjny wpływ na organizm.
Konsekwencje nadużywania alkoholu dla zdrowia
Negatywne skutki picia alkoholu to temat od lat będący przedmiotem zainteresowania licznych badaczy i naukowców. Wielu z tych specjalistów sugeruje, że nie ma jednej bezpiecznej dawki alkoholu dla zdrowia – wystarczy już niewielkie jego stężenie we krwi, by wpłynąć na zachowanie człowieka i zaburzyć tymczasowo pracę układu nerwowego. Im większe jego ilości dana osoba spożywa, tym poważniejsze konsekwencje mogą ją spotkać.
Destrukcyjny wpływ napojów wyskokowych na organizm wynika bezpośrednio z faktu, iż zawarty w nich etanol jest substancją psychoaktywną o działaniu depresyjnym. Niemal od razu po wchłonięciu się do krwi obniża sprawność funkcjonowania układu nerwowego, powodując zanik krytycyzmu, zdolności do racjonalnego myślenia i osądu. Zaburzeniu ulegają reakcje wzrokowe, słuchowe czy też koordynacja ruchów, co w połączeniu z ogólnym spowolnieniem pracy mózgu może wywoływać wrażenie dezorientacji, problemów z równowagą, ale także uspokojenia. Niestety w dłuższej perspektywie czasu te pozornie niewinne i tymczasowe zmiany przybierają charakter trwały, prowadząc do niekiedy nawet nieodwracalnego uszkodzenia komórek nerwowych.
Etanol to nie tylko substancja psychoaktywna, ale także toksyczna – właśnie dlatego skutki uzależnień od alkoholu obejmują również sferę fizyczną. Napoje wyskokowe bardzo negatywnie wpływają między innymi na układ pokarmowy, w tym w szczególności na wątrobę, która odpowiada za ich metabolizm. U osób zmagających się z alkoholizmem dochodzi do zaburzeń w przyswajaniu kluczowych dla zdrowia składników pokarmowych – białek, minerałów i witamin, co bezpośrednio przekłada się na osłabienie odporności organizmu i częstsze zakażenia wirusowo-bakteryjne. Jednocześnie alkohol działa bardzo podrażniająco na śluzówkę przełyku i ścianki żołądka, przez co ludzie, którzy go nadużywają, mogą doświadczać nudności, wymiotów, zgagi czy bólu brzucha. Oprócz zaburzeń związanych z układem pokarmowym, spożywanie etanolu w nadmiernych ilościach bardzo często prowadzi również do zaburzeń pracy układu krwionośnego (skoki ciśnienia, uszkodzenie mięśnia sercowego, nieprawidłowy rytm serca), hormonalnego (redukcja wydzielania hormonów) oraz odpornościowego.
Choroby somatyczne spowodowane przez alkohol
Zarówno psychiczne, jak i somatyczne choroby od alkoholu, które najczęściej obserwuje się u osób zmagających się z uzależnieniem, wynikają bezpośrednio z wcześniej opisanych mechanizmów działania używki. W zależności od stadium alkoholizmu, mogą być one mniej lub bardziej poważne, przy czym warto pamiętać, że jeżeli chory nie uda się na leczenie (terapia uzależnień, często połączona z farmakoterapią), problemy zdrowotne będą się jedynie pogłębiać. Wśród najpoważniejszych konsekwencji fizycznych nadużywania napojów wyskokowych wymienia się:
- Marskość wątroby – nieuleczalna i nieodwracalna choroba, prowadząca do niewydolności tego narządu, a w konsekwencji – do zatrucia całego organizmu i śmierci,
- Chorobę wrzodową żołądka i dwunastnicy – wiąże się z intensywnymi bólami w okolicach brzucha i podnosi ryzyko nowotworu. Jej powikłaniem może być nawet pęknięcie owych narządów, które wymaga natychmiastowej interwencji lekarskiej,
- Zapalenie trzustki – upośledzenie działania organu, powodujące niekiedy rozwój cukrzycy i choroby nowotworowej, która w wielu przypadkach kończy się śmiercią,
- Chorobę mięśnia sercowego – związana jest z nieprawidłowym kurczeniem się serca i powiększeniem się tego organu, co prowadzi do niewydolności krążenia,
- Miażdżycę – zaburzenie będące jednym z najczęstszych powodów zakrzepów krwi i zawałów,
- Udar mózgu – nagłe odcięcie dopływu krwi do pewnych obszarów mózgu bądź rozlanie się krwi poza naczynia krwionośne, powodujące często nieodwracalne zaburzenia w funkcjonowaniu organu,
- Choroby autoimmunologiczne – choroby polegające na nieprawidłowej pracy układu odpornościowego, który zaczyna atakować zdrowe komórki w ciele,
- Zaburzenia hormonalne – związane najczęściej z nieprawidłową pracą narządów płciowych i tarczycy,
- Padaczkę alkoholową – napady drgawkowe występujące w trakcie doświadczania zespołu abstynencyjnego, związane z utratą świadomości i skurczami mięśni, które mogą prowadzić do uszkodzeń poszczególnych części ciała.
- Polineuropatię obwodową – uszkodzenia nerwów powodujące zaburzenia czucia, drętwienie kończyn, nadwrażliwość na ból i dotyk.
Zaburzenia psychiczne po alkoholu
Wyjątkowo poważne konsekwencje dla osoby uzależnionej mogą mieć także psychiczne skutki picia alkoholu. Zaliczają się do nich:
- Halucynoza alkoholowa – postać psychozy alkoholowej, związanej przede wszystkim z omamami słuchowymi. Chory słyszy w jej trakcie nieistniejące głosy, które stwarzają u niego poczucie zagrożenia – obrażają go i oceniają jego zachowania, a czasem także nakazują mu podjęcie jakiegoś działania. Szczególnie niebezpieczne są sytuacje, w których głosy te namawiają go do zrobienia krzywdy sobie lub komuś, a nawet do popełnienia samobójstwa,
- Zespół Otella – paranoja alkoholowa występująca u mężczyzn, która przejawia się niezachwianym, nieprawdziwym przekonaniem o niewierności małżeńskiej. W jej skutek chory często podejmuje agresywne działania w stronę swojej partnerki, może również zacząć ją śledzić, przesłuchiwać i jej grozić,
- Zespół amnestyczny – zaburzenia pamięci krótkotrwałej, objawiające się ogromnymi trudnościami w zapamiętywaniu i przywoływaniu nowych informacji. Czasem wiążą się również z zaburzeniami świadomości, zaburzeniami kontrolowania ruchów i drgawkami,
- Zaburzenia osobowości – w ich skutek dochodzi do niekiedy całkowitej zmiany zachowania osoby uzależnionej. Często doświadcza ona problemów z regulacją emocji, jest bardziej apatyczna, przygnębiona, może również wykazywać zachowania agresywne – zarówno wobec innych, jak i samej siebie,
- Inne choroby psychiczne po alkoholu, takie jak depresja, stany lękowe.
Choroby i zaburzenia te dotykają bardzo wiele osób uzależnionych od alkoholu, a na ich rozwój najbardziej narażeni są ludzie, którzy znajdują się w zaawansowanym stadium alkoholizmu. Należy jednak zaznaczyć, że można im zapobiec, udając się w porę na leczenie do specjalistycznej placówki, jak ośrodek uzależnień alkoholowych.