Powszechnie wiadomym jest, że środki odurzające bardzo destrukcyjnie wpływają na cały organizm każdego, kto z nich korzysta. Ich zażywanie wiążę się z pogorszeniem stanu zdrowia fizycznego i psychicznego, z czasem nieuchronnie prowadząc do licznych problemów zdrowotnych oraz wykształcenia się nałogu. Niewiele osób zdaje sobie jednak sprawę z tego, jak poważne konsekwencje niesie za sobą uzależnienie od narkotyków u kobiet ciężarnych. Aby nieco przybliżyć ten temat, wyjaśniamy, jaki jest wpływ narkotyków na ciążę, organizm matki w jej trakcie oraz rozwijające się w jej brzuchu dziecko.
Uzależnienie od narkotyków podczas ciąży
Narkomania wśród ciężarnych to coraz poważniejszy problem, który z roku na rok przybiera na sile. Przyczyny takiego stanu rzeczy nie są do końca znane, jednak można dopatrywać się ich w samym podłożu uzależnień. Wiele osób, sięgając po narkotyki, chce uciec od problemów, z którymi nie mogą sobie poradzić. Coraz częściej powodem jest również zbyt intensywny tryb życia, prowadzący do przewlekłego stresu, a w konsekwencji – używania środków odurzających jako forma relaksu i rozrywki, co z czasem nieuchronnie prowadzi do wystąpienia nałogu. Warto zaznaczyć, że znaczna większość kobiet ciężarnych zażywających substancje psychoaktywne w trakcie ciąży robi to właśnie ze względu na już istniejące uzależnienie, a więc nie do końca z własnej woli. Duża część z nich może nie zdawać sobie również sprawy z tego, jak katastrofalny potrafi być wpływ narkotyków na ciążę lub jeszcze nie wiedzieć, że w ogóle jest w ciąży.
Jaki jest wpływ narkotyków na ciążę?
Warto zaznaczyć, że każda substancja psychoaktywna przyjmowana przez kobiety ciężarne negatywnie wpływa na płód. Zażywanie narkotyków w ciąży nie stanowi więc wyjątku. Tym, co czyni z uzależnienia od środków odurzających szczególnie niebezpieczny przypadek, jest jednak bardzo wysoki stopień ryzyka wystąpienia poważnych konsekwencji zdrowotnych. Powikłania, które mogą wskutek niego wystąpić, częściowo zależą od rodzaju spożywanej używki. Nie zmienia to jednak faktu, że przyjmowanie jakiegokolwiek narkotyku w trakcie ciąży, zagraża życiu zarówno matki, jak i jej nienarodzonego dziecka. Należy również zaznaczyć, że im później wdrożone zostanie leczenie narkomanii i związana z nim abstynencja, tym trudnej będzie zapobiec niekorzystnym skutkom zażywania narkotyków w ciąży.
Negatywny wpływ narkotyków na organizm kobiety ciężarnej przejawia się zwykle w taki sam sposób, jak u pań niebędących w ciąży. Ich zażywanie osłabia cały organizm człowieka – pogarsza stan układu odpornościowego, zwiększając tym samym ryzyko zachorowań, prowadzi do zaburzeń pracy serca, układu krwionośnego i oddechowego oraz do wyniszczenia narządów wewnętrznych. W konsekwencji może dojść do udaru, zatoru, zawału, wystąpienia chorób wrzodowych żołądka, chorób wątroby, nowotworów, a w najpoważniejszych przypadkach – depresji oddechowej i śmierci. Do tego dochodzi szereg potencjalnych zaburzeń psychicznych – skłonność do zachowań agresywnych, wahań nastroju, depresji czy psychozy. Zażywanie narkotyków w ciąży zwykle wiąże się również z pogorszeniem diety i niedożywieniem, a więc i niedoborami kluczowych dla rozwoju dziecka składników odżywczych. Ponadto środki odurzające zwężają naczynia krwionośne w łożysku matki, zmniejszając tym samym ilość tlenu docierającego do płodu, co może prowadzić jego niedotlenienia i tragicznych konsekwencji z tym związanych. Właśnie dlatego tak istotna jest terapia uzależnień od narkotyków już od najwcześniejszych momentów ciąży. Profesjonalnej pomocy udziela ośrodek leczenia uzależnień od narkotyków.
Czy zażywanie narkotyków w ciąży zagraża dziecku?
Należy podkreślić, że zażywanie narkotyków przez ciężarną kobietę jeszcze bardziej niż na jej organizmie odbija się na nienarodzonym jeszcze dziecku. Płód jest bowiem narażony na dłuższą ekspozycję na działanie toksyn niż sama matka, gdyż nie potrafi jeszcze metabolizować substancji psychoaktywnych. Właśnie dlatego wskutek ich spożywania znacząco wzrasta ryzyko zaburzeń w jego rozwoju oraz uszkodzenia jego tkanek. Dużą rolę odgrywa również wspomniane wcześniej niedotlenienie, które zwykle wiąże się z zaburzeniami snu, koncentracji i uwagi, drżeniem, pobudliwością i słabym napięciem mięśniowym w późniejszym życiu dziecka.
To, w jaki sposób narkotyki wpłyną na płód, w dużej mierze zależy od ich rodzaju i ich stężenia we krwi matki. Do najpoważniejszych konsekwencji zaliczają się:
- Płodowy zespół abstynencyjny, przez które dziecko od razu po narodzeniu odczuwa głód narkotykowy,
- Wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrastania płodu,
- Uszkodzenia genów, prowadzące do nieodwracalnych wad wrodzonych,
- Niska masa urodzeniowa,
- Przedwczesny poród,
- Poronienie,
- SIDS – zespół nagłego zgonu niemowląt.
Dziecko po urodzeniu może ponadto być bardziej podatne na rozwój zaburzeń neurologicznych i psychicznych, różnych chorób zakaźnych oraz uzależnień. Często obserwuje się u nich również trudności z nauką i prawidłowym funkcjonowaniem w społeczeństwie. Warto zaznaczyć, że powikłania wynikające z zażywania narkotyków w ciąży są w większości nieodwracalne. To między innymi z tego powodu niezwykle ważne jest udanie się w porę na leczenie uzależnień.