Leki nasenne stanowią grupę środków farmakologicznych, która jest coraz częściej zażywana w zwiększonych dawkach. Po tabletki nasenne sięgają zarówno osoby mające problemy ze snem, jak i te, które chcą pozbyć się nieprzyjemnego stanu napięcia po stresującym dniu pracy. Co ważne, po leki nasenne coraz częściej sięgają nieletni – młodzież, a nawet dzieci, które eksperymentują ze środkami uzależniającymi. Środki na sen dostępne są w aptekach na receptę bądź bez recepty, co znacznie ułatwia młodym ludziom zażywanie tabletek, celem wprowadzania się w stan odurzenia. Należy wskazać, że leki nasenne i uspokajające stanowią w zasadzie wspólną grupę, gdyż należą do barbituranów. Wykazują one nieswoiste działanie na ośrodkowy układ nerwowy. Stosowane są w celu wywołania snu, który nie jest snem fizjologicznym, lecz wymuszonym poprzez stłumienie ośrodków aktywacyjnych. Leki te stosowane są zazwyczaj przy bezsenności, kłopotów z zasypianiem i w sytuacji częstego wybudzania się. Zażycie tabletek nasennych w większych ilościach może być niebezpieczne dla organizmu. Jakie są zatem objawy i skutki przedawkowania środków nasennych? Czy przedawkowanie tabletek nasennych boli? Czy przedawkowanie leków nasennych może być śmiertelne?
CZY MOŻNA PRZEDAWKOWAĆ TABLETKI NASENNE?
Barbiturany, czyli leki nasenne i uspokajające, mają duży potencjał uzależniający, gdyż w sytuacji zaprzestania przyjmowania lub znacznego ograniczenia tych środków farmakologicznych pojawiają się objawy abstynencyjne. Z lekami tymi związane jest bezpośrednio zjawisko konieczności zwiększania dawek. Należy również wskazać, że przy barbituranach istnieje niewielka granica pomiędzy dawką terapeutyczną, a toksyczną. Z tego powodu istnieje duże prawdopodobieństwo przedawkowania, które może zakończyć się nawet zgonem uzależnionego. Ze względu na fakt stosunkowo szybkiego pojawienia się uzależnienia fizycznego i psychicznego, barbiturany zastępowane są benzodiazepinami, które są mniej uzależniające. Z tego powodu, są bezpieczniejsze. Niemniej jednak, ich potencjał uzależniający wciąż jest stosunkowo duży. Warto również wskazać, że przedawkować można nie tylko leki, ale również ziołowe tabletki nasenne. Niemniej jednak skutki zatrucia w tym przypadku są znacznie mniej dotkliwe. Do przedawkowania lekami nasennymi dochodzi zazwyczaj jednorazowo, co jest wynikiem przypadku, bądź świadomie w celu wywołania negatywnych objawów. Można zatem mówić o demonstracyjnym charakterze zażycia środków na sen i chęcią eksperymentowania lub celem odebrania sobie życia.
OBJAWY PRZEDAWKOWANIA LEKÓW NASENNYCH
Leki nasenne – barbiturany i benzodiazepiny – można w łatwy sposób przedawkować, gdyż ich zażywanie powoduje pojawienie się silnego uzależnienia psychicznego i fizycznego. Co ważne, barbiturany przez swoje właściwości toksyczne szybciej wpływają na rozwój uzależnienia i powodują pojawienie się zależności fizycznej. Bezpośrednim wynikiem uzależnienia od środków nasennych jest konieczność przyjmowania coraz większych dawek leków, w celu uzyskania zadowalających efektów. Sytuacja ta przyczynia się do przekroczenia dawki terapeutycznej i przedawkowania tabletek. Bezpośrednim skutkiem zatrucia jest pojawienie się objawów niepożądanych. W sytuacji przedawkowania barbituranami zazwyczaj dochodzi do utraty przytomności i zapaści krążeniowej. Ponadto, zatrucie lekami nasennymi z grupy barbituranów może spowodować upośledzenie funkcji układu oddechowego, a w niektórych przypadkach nawet jego porażenia, czego konsekwencją jest bezdech, który może doprowadzić do śmierci przez przedawkowanie leków nasennych. Co ważne, ryzyko przedawkowania wzrasta, jeżeli lek nasenny przyjmie się razem z alkoholem.
SKUTKI PRZEDAWKOWANIA ŚRODKÓW NASENNYCH
Zażywanie leków nasennych powoduje liczne szkody w organizmie uzależnionego. Niepożądane skutki mogą mieć różny charakter i uzależnione są zazwyczaj od stanu chorego oraz długości trwania uzależnienia od barbituranów. Niemniej jednak należy wskazać, że w skrajnych przypadkach zatrucie i przedawkowanie lekami nasennymi może być śmiertelne. Co ważne, przedawkowanie wiąże się z pojawieniem się ubocznych skutków stosowania leków przez dłuższy czas, które uzależnione są od rodzaju stosownych środków.
OBJAWY ZATRUCIA LEKAMI NASENNYMI
Leki nasenne powodują pojawienie się silnego uzależnienia psychicznego i fizycznego. Z tego powodu, w sytuacji znacznego ich ograniczenia lub odstawienia, charakterystyczne jest pojawienie się objawów zespołu odstawiennego, które świadczą o zatruciu organizmu. Pojawiają się wówczas drgawki, drżenie mięśni, lęk, niepokój, omamy, bóle brzucha, zaburzenia krążenia, a także nadmierne pocenie się. Ponadto, występuje spowolnienie motoryki, senność, zamazanie i niewyraźna mowa, zmniejszone napięcie mięśniowe, skłonność do upadków (szczególnie u starszych osób), a także apatia i niezborność móżdżkowa. W przypadku ciężkiego zatrucia dodatkowo występują nudności i wymioty, zawroty i bóle głowy, zaburzenia ostrości widzenia i poczucie ogólnego wyczerpania. Co więcej, pojawia się upośledzenie funkcji poznawczych, które nierzadko imitują otępienie. W skrajnych przypadkach zatrucie może skutkować śpiączką i towarzyszącymi jej: hipotonią, hipowolemią i zmianami skórnymi w postaci rumienia. Z tego powodu pojawienie się powyższych objawów, wskazuje na problem uzależnienia od leków nasennych i konieczność wdrożenia leczenia odwykowego.
PIERWSZA POMOC PRZY ZATRUCIU I PRZEDAWKOWANIU LEKÓW NASENNYCH
Uzależnienie od leków nasennych stanowi coraz częstszy problem. Dotyczy bowiem nie tylko osób dorosłych i starszych, u których uzależnienie pojawiło się w wyniku długotrwałego zażywania środków nasennych i stopniowego zwiększania dawek, ale stosunkowo często dotyczy również młodych osób, a nawet nieletnią młodzież i dzieci. Należy również wskazać, że panuje niebezpieczny trend, który polega na jednoczesnym eksperymentowaniu ze środkami nasennymi i alkoholem, co znacznie podwyższa ryzyko zatrucia i przedawkowania, które zakończyć się może śmiercią. Niemniej jednak, w każdym przypadku zatrucie i przedawkowanie tabletek nasennych wymaga pomocy specjalisty i wdrożenie odpowiedniego leczenia. Z tego powodu niezwykle ważne jest udzielenie pierwszej pomocy, która polega na wezwaniu lekarza i zapewnieniu bezpieczeństwa poszkodowanego. Co ważne, należy niezwłocznie podać węgiel leczniczy i prowokować wymioty, do momentu uzyskania wodo-jasnej treści żołądkowej. Jeżeli doszło do utraty przytomności lub śpiączki należy ułożyć chorego w pozycji bocznej ustalonej, chronić przed wyziębieniem i zaczekać na przyjazd karetki pogotowia. Warto również dowiedzieć się w wyniku zażycia jakich leków i w jakiej dawce doszło do przedawkowania, by móc udzielić takich informacji lekarzowi. Pierwsza pomoc udzielana przez lekarza polega na ocenie ogólnego stanu zatrutego i szczegółowego określenia parametrów życiowych – konieczne jest określenie wydolności krążeniowej i oddechowej. Wywiad lekarski umożliwia określenie diagnostyki, której celem jest wykrycie uzależnienia i skierowanie chorego do ośrodka odwykowego. W poważnych przypadkach zatruć konieczna jest hospitalizacja i leczenie szpitalne, podczas którego kontrolowane są parametry kliniczne, co umożliwia zmniejszenie lęku pacjenta. Co ważne, izolacja na oddziale szpitalnym utrudnia również dostęp do leków nasennych, co przekłada się na zapewnienie bezpieczeństwa choremu i uniemożliwia dalsze zatruwanie organizmu. Należy zatem wskazać, że leczenia przedawkowania polega na bezpiecznym zmniejszaniu dawek benzodiazepiny, by doprowadzić w efekcie do ich całkowitego odstawienia przez chorego. W niektórych przypadkach konieczne jest stosowanie leków normotymicznych, które pomagają w wytrwaniu w abstynencji. Przedawkowanie leków nasennych zazwyczaj kojarzy się z próbą samobójczą. Prawda jest jednak taka, że leki nasenne stosunkowo szybko tracą swoją skuteczność, gdyż w ciągu dwóch tygodni wzrasta na nie tolerancja organizmu. Bezpośrednim skutkiem tego jest konieczność zażywania coraz większych dawek, konsekwencje tego mogą być poważne, gdyż mogą prowadzić nawet do śmierci w wyniku przedawkowania. Równie niebezpieczne jest przedawkowanie tabletek na nadciśnienie, jeżeli zastanawiasz się, czym grozi przedawkowanie leków na nadciśnienie, zapoznaj się z naszym kolejnym artykułem.