Narkotyki to substancje psychoaktywne, które mają ogromny wpływ na prawidłowe funkcjonowanie narządów wewnętrznych i zdrowie osób, które je zażywają. Środki te bowiem przyczyniają się do powstania wielu skutków ubocznych. Ich zażywanie związane jest z wykształceniem się uzależnienia psychicznego i fizycznego, a także ze zwiększoną tolerancją na narkotyki. W kontekście narkomanii wśród kobiet warto poruszyć temat zażywania środków psychoaktywnych w ciąży. Narkomania wśród ciężarnych stanowi poważny problem społeczny. Narkotyki, dopalacze, mefedron, alkohol, tytoń bowiem to czynniki teratogenne, mogące powodować nieodwracalne uszkodzenia płodu. Zażywanie narkotyków w ciąży (niezależnie czy jest to początek ciąży, wczesna ciąża – pierwsze tygodnie – czy zaawansowana ciąża) wiąże się z podwyższonym ryzykiem zachorowania na choroby przewlekłe, między innymi wirusowe zapalenie wątroby czy AIDS. Ponadto, może dojść do licznych powikłań w postaci przedwczesnego porodu, poronienia lub skutkować wadami wrodzonymi dziecka. Zażywanie narkotyków przez ciężarną kobietę wiąże się również z możliwością uzależnienia dziecka od substancji psychoaktywnych. Powstaje zatem pytanie, jakie skutki ma zażywanie narkotyków przed ciążą i w czasie ciąży? Czy pod wpływem narkotyków można zajść w ciążę? Czy kodeina szkodzi w ciąży?
WPŁYW NARKOTYKÓW NA CIĄŻĘ
Narkotyki w sposób negatywny wpływają na rozwój płodu. Środki psychoaktywne wiążą się z wystąpieniem licznych skutków ubocznych. Wpływ narkotyków ma różnorodny charakter, uzależnione jest to od rodzaju substancji psychoaktywnych oraz dawek zażywanych przez matkę. Niemniej jednak należy wskazać, że narkotyki wpływają na zmniejszenie ilości krwi matki, która dociera do łożyska. Sytuacja ta może bezpośrednio doprowadzić do niedotlenienia płodu. U noworodków wówczas pojawia się wiele charakterystycznych cech zespołu niedotlenienia. Zaobserwować można zaburzenia snu, słabe napięcie mięśniowe, a także zaburzenia koncentracji uwagi oraz drżenie i pobudliwości. Warto również wskazać, że niektóre narkotyki przenikają przez łożysko, dlatego mogą uszkadzać płód. Dzieje się tak, ponieważ dziecko nie ma enzymu, które metabolizowałyby substancje psychoaktywne. Ponadto środki narkotyczne z grupy opiatów, do których należy heroina i morfina mogą przyczynić się do powstania hipotrofii płodu, a także do porodu przedwczesnego, a nawet zgonu wewnątrzmacicznego.
AMFETAMINA A CIĄŻA
Amfetamina jest jednym z najgroźniejszych narkotyków. Ma ona zbliżone działanie do kokainy, gdyż pobudza współczulny układ nerwowy. W wyniku zażycia amfetaminy w organizmie wyzwala się dopamina oraz serotonina. Z tego względu u osób będących pod jej wpływem wyzwala się nagły przypływ energii, euforia i znaczna poprawa nastroju. Osoby będąca pod wpływem amfetaminy są nadpobudliwe ze względu na nagły przypływ energii. Amfetamina powoduje szereg skutków ubocznych, które w skrajnych przypadkach mogą być zagrożeniem dla zdrowia i życia uzależnionego. W tym znaczeniu może pojawić się silny ból głowy, suchość w ustach oraz omdlenia. Ponadto, zażywanie amfetaminy przez dłuższy okres czasu i w większych dawkach może skutkować pojawieniem się anoreksji, psychozy, głębokiej depresji oraz znacznej utraty wagi. Wśród skutków ubocznych zażywania amfetaminy wymienić należy również, że jej zażywanie wiąże się z występowaniem wirusowego zapalenia wątroby typu B i C oraz infekcji skórnych lub wrzodów. Należy również wskazać, że stosowanie tego narkotyku wiąże się z podwyższeniem ciśnienia krwi, wzrostem wydalania moczu oraz uszkodzenia szkliwa. Stosowanie amfetaminy zarówno przed ciążą, jak i w trakcie ciąży. Należy podkreślić, że amfetamina ma taki sam wpływ na matkę, jak i na dziecko, gdyż przenika przez łożysko. Dlatego też dziecko, którego matka zażywała amfetaminę, zachowuje się tak, jakby samo zażywało narkotyki – znajduje się pod wpływem środka psychoaktywnego. Należy wskazać, że amfetamina wypływa na silne pobudzenie organizmu kobiety. Zagraża w ten sposób rozwojowi serca i układu żółciowego płodu. Ponadto zwęża naczynia krwionośne, co bezpośrednio może doprowadzić do zbyt wczesnego odklejenie łożyska, a także zahamowania wewnątrzmacicznego wzrostu płodu. Dodatkowo może dojść do zapalenia błon płodowych oraz obumarcia płodu. Warto również wskazać, że amfetamina może spowodować rozszczepienie podniebienia u dziecka. Co więcej dzieci, których matki zażywały w ciąży amfetaminę, są zazwyczaj mniejsze, mniej ważą oraz są mniej odporne. Z tego powodu są bardziej narażone na choroby układu krążenia i innych ważnych organów. Ze względu na fakt, że amfetamina wykazuje podobne działanie do kokainy, warto wskazać, że skutki zażywania tego narkotyku przez kobiety będące w ciąży. Kokaina ekstremalnie zwęża naczynia krwionośne macicy i łożyska, co może spowodować zahamowanie rozwoju dziecka i upośledzenie dostarczania tlenu oraz substancji odżywczych do krwiobiegu płodu. Zażywanie kokainy w 8 miesiącu ciąży może spowodować wzrost ciśnienia i atak serca u matki i dziecka oraz skutkować przedwczesnym porodem bądź urodzeniem martwego dziecka. Reasumując, należy wskazać, że amfetamina w ciąży wypływa na silne pobudzenie organizmu kobiety i zwęża naczynia krwionośne, przez co utrudnia dopływ krwi do płodu. Może to skutkować przedwczesnym oddzieleniem się łożyska, hamowaniem wewnątrzmacicznego wzrostu płodu, a także wadami serca, rozszczepem wargi i podniebienia, niedorozwojem dróg żółciowych i zaburzeniami odporności. W skrajnych przypadkach nadużywanie amfetaminy może doprowadzić do zgonu płodu.
MORFINA W CIĄŻY
Morfina jest organicznym związkiem chemicznym z grupy alkaloidów. Wchodzi w skład opium, będąc niego najistotniejszym składnikiem. Co ważne, morfina wykazuje działanie narkotyczne – odurzające, a także przeciwbólowe, przeciwkaszlowe i przeciwbiegunkowe. Warto wskazać, że morfina działa w sposób depresyjny na ośrodkowy układ nerwowy, z tego powodu zaliczana jest do grupy depresantów. Nadużywanie narkotyku może doprowadzić do śpiączki z depresją ośrodka oddechowego, dlatego może powodować niewydolność oddechową. Zażywanie narkotyku, którym jest morfina, wiąże się z wykształceniem uzależnienia fizycznego i psychicznego. Ponadto permanentne zażywanie morfiny powoduje powstanie tolerancji na narkotyk. Oznacza to, że konieczne jest przyjmowanie coraz większych dawek środka psychoaktywnego w celu uzyskania zadowalających efektów. Należy wskazać, że do pochodnych morfiny należy kodeina i heroina. Zażywanie morfiny w ciąży wiąże się z pojawieniem się silnego uzależnienia psychicznego i fizycznego zarówno u matki, jak i płodu oraz nowonarodzonego dziecka. Jest to szczególnie niebezpieczne, bowiem zażywanie opioidów związane jest z podwyższonym ryzykiem zakażenia wirusem HIV oraz z wystąpieniem infekcji bakteryjnych. Nadużywanie morfiny może przyczyniać się do przedwczesnego porodu dziecka z niedowagą, a także do zwiększenia ryzyka śmierci okołoporodowej. Ponadto, zażywanie morfiny w trakcie ciąży może skutkować wystąpieniem u noworodka zaburzeń oddychania i napadów drgawkowych. Warto również wskazać, że morfina, która należy do grupy opiatów, hamuje owulację przez tą z mniejsze szanse na zajście w ciążę.
KODEINA W CIĄŻY
Kodeina należy do grupy opioidów, będących pochodną morfiny. Środek ten wykazuje działanie przeciwbólowe, przeciwkaszlowe i przeciwbiegunkowe Z tego względu kodeina w ciąży bardzo często zażywana jest w lekach, które zawierają ten narkotyk. Co ważne, preparaty zawierające kodeinę mogą być zażywane przez kobiety w ciąży w II i III trymestrze. Należy zatem wskazać, że kodeina szczególnie niebezpieczna dla osób należących do grupy ultraszybkich metabolizerów. Kodeina bowiem wykazuje nadmierną aktywność izoenzymów cytochromu, w związku z tym bardzo szybko i w dużym stopniu przekształcają kodeinę do morfiny. Niemniej jednak zażywania preparatów z kodeiną w ciąży wiąże się z możliwością wykształcenia się uzależnienia od tego narkotyku. Skutki dla płodu są podobne jak w przypadku morfiny.
NARKOTYKI PARTNERA A CIĄŻA
Do niedawna uważano, że wpływ na zdrowie i prawidłowy rozwój płodu ma jedynie odpowiednie, bezpieczne zachowanie matki. Tymczasem nie mniej istotne jest przestrzeganie określonych zasad przez mężczyzn. W tym znaczeniu negatywny wpływ na ciąże ma zażywanie narkotyków przez ojców. Środki psychoaktywne – w tym zarówno miękkie, jak i twarde – wpływają drastycznie na obniżenie ilości i ruchliwości plemników. Ponadto, zażywanie narkotyków przyczynia się także do produkcji wadliwych plemników, przez co materiał genetyczny w nich zawarty może skutkować różnymi wadami rozwojowymi płodu. Warto również wskazać, że narkotyzowanie się powoduje również znaczne zaburzenia seksualne. W tym znaczeniu można mówić o zaburzeniach erekcji. Z tego powodu zażywanie narkotyków może wpływać na niemożność zapłodnienia partnerki.
Narkotyki mają ogromny wpływ na prawidłowy rozwój płodu i przebieg ciąży. Niezależnie od tego, czy substancje psychoaktywne zażywane są we wczesnej ciąży, na jej początku, w pierwszych tygodniach płodu czy w zaawansowanej ciąży, skutkuje to pojawieniem się licznych dysfunkcji i wad płodu. Co ważne nie tylko narkotyki twarde, ale również miękkie powodują nieodwracalne zmiany. Równie duże skutki ma palenie marihuany w ciąży, a także zażywanie dopalaczy, czy branie mefedronu.