Uzależnienie od dopalaczy stanowi jeden z najgroźniejszych dla życia nałogów. Skład dostępnych na rynku substancji psychoaktywnych pod nazwą dopalaczy wciąż się zmienia, co przekłada się na trudności w odtruciu organizmu i wdrożeniu skutecznego leczenia. Każdego roku w Polsce odnotowuje się kilka przypadków zgonów, będących wynikiem zatrucia i przedawkowania dopalaczami. Statystyki wskazują, że średni wiek osób stosujących dopalacze podwyższa się, bowiem po tego typu środki psychoaktywne sięgają nawet osoby w wieku 30-40 lat. Uzależnienie od dopalaczy znalazło się w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób ICD-10 jako zaburzenie psychiczne i zaburzenie zachowania spowodowane zażywaniem substancji psychoaktywnych. Co to zatem jest uzależnienie od dopalaczy? Jak wyjść z tego nałogu?
OBJAWY UZALEŻNIENIA OD DOPALACZY – JAK ROZPOZNAĆ UZALEŻNIENIE OD DOPALACZY?
Dopalacze stanowią bardzo niebezpieczną grupę środków psychoaktywnych, gdyż ich skład i działanie niemal w każdym przypadku jest odmienne. Stanowi to bezpośrednią przyczynę trudności w rozpoznaniu zatrucia dopalaczami, objawy bowiem są różne i uzależnione od rodzaju zażytej substancji. U osób zażywających dopalacze symptomem uzależnienia mogą być stany pobudzenia psychoruchowego, bezsenności, nadmiernej wesołości, lub wręcz przeciwnie uczucie smutku, poczucie pustki, nudy. Ponadto, wystąpić mogą symptomy somatyczne w postaci nudności i wymiotów, zawrotów głowy, wzrostu temperatury ciała, nadmiernej potliwość, trudności z oddychaniem czy podwyższonego ciśnienia i przyspieszonego tętna. Co więcej, pojawić się może bełkotliwa mowa, agresja, a w niektórych przypadkach nietrzymanie moczu i kału.
Warto wskazać, że częstym objawem zażywania dopalaczy są pojawiające się stany halucynogenne. Osoby uzależnione od środków psychoaktywnych po odzyskaniu świadomości opowiadają o dziwnych stanach i obrazach, jakich doświadczały, podobnych do tych, które występują po zażyciu narkotyków.
CO POWODUJE UZALEŻNIENIE OD DOPALACZY?
Mechanizm powstania uzależnienia od dopalaczy jest taki sam jak w przypadku narkotyków. Młodzi ludzie wykazują ciekawość i chęć eksperymentowanie z nowymi substancjami psychoaktywnymi. Ponadto, nie bez znaczenia jest również przynależność do określonej grupy rówieśniczej, w której narkotyzowanie się i zażywanie substancji psychoaktywnych jest formą spędzania wolnego czasu. Warto również wskazać, że powodem uzależnienia od dopalaczy jest chęć ucieczki przed problemami i brakiem zainteresowania ze strony rodziców lub opiekunów. Należy zatem podkreślić, że skuteczną formą przeciwdziałania powstawaniem uzależnienia są częste rozmowy z młodymi ludźmi i obserwowanie ich zachowań. Bliski kontakt z nastolatkami umożliwia zauważenie niepokojących zmian w ich zachowaniu i odpowiednio szybką reakcję, która pozwoli na wczesne zdiagnozowanie problemu.
FAZY UZALEŻNIENIA OD DOPALACZY
Uzależnienie od dopalaczy, podobnie jak każda inną zależność – od alkoholu, narkotyków, Internetu czy gier komputerowych, ma kilka faz. Pierwszym etapem jest eksperymentowanie z nieznanym dotąd środkiem. Osoba doświadcza przyjemnych uczuć i stanów, które pojawiają się pod wpływem działania substancji psychoaktywnych na receptory w mózgu. Przyjemne doznania skłaniają osobę do ponownego zażycia dopalaczy, co skutkuje pojawieniem się uzależnienia psychicznego i fizycznego. Należy wskazać, że wraz z przyjmowaniem kolejnych dawek pojawia się zależność, nad którą chory nie ma kontroli. Mechanizm uzależnienia jest niemal taki sam, jak w przypadku każdej innej substancji psychoaktywnej.
SKUTKI UZALEŻNIENIA OD DOPALACZY
Dopalacze to groźne substancje, które zawierają mieszanki różnych środków psychoaktywnych, przez co trudno jednoznacznie określić skutki ich zażywania. Niemniej jednak, uzależnienie od dopalaczy prowadzące do zatrucia i przedawkowania środków może skutkować nieodwracalnymi zmianami w funkcjonowaniu całego organizmu. Substancje te bowiem silnie oddziałują na ośrodkowy układ nerwowy i receptory w mózgu, przyczyniają się do poważnych uszkodzeń w jego obrębie. Uzależnienie od dopalaczy szczególnie niebezpieczne jest dla młodych ludzi, gdyż powoduje nieodwracalne zmiany w ich mózgu, co może skutkować zatrzymaniem rozwoju. Należy wskazać, że najgroźniejszym skutkiem uzależnienia od dopalaczy są zawał serca i udar mózgu, które mogą być bezpośrednią przyczyną zgonów.
Należy wskazać, że niemal wszystkie dostępne na rynku zmodyfikowane narkotyki stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia. Specyfiki te negatywnie wpływają na funkcjonowanie każdego narządu wewnętrznego. Co ważne, szkodliwość dopalaczy jest zróżnicowana i w głównej mierze zależy od składników, które zostały wykorzystane do ich produkcji. Mówiąc o możliwych negatywnych skutkach zażywania dopalaczy, należy uwzględnić wiek, wagę oraz ogólny stan zdrowia osoby uzależnionej. Skutki bowiem będą odmienne dla każdej osoby.
POMOC UZALEŻNIONYM OD DOPALACZY
Uzależnienie od jakiejkolwiek substancji psychoaktywnej stanowi realne zagrożenie dla zdrowia i życia chorego. Z tego powodu konieczna jest pomoc w wyjściu z uzależnienia. Niemniej jednak, aby było to możliwe, konieczne jest poznanie uzależnienia od dopalaczy jako destrukcyjnej choroby, na którą dana osoba nie ma najmniejszego wpływu. Zrozumienie mechanizmów uzależnienia jest niezwykle ważne dla wsparcia I akceptacji uzależnionego, co przekłada się na skuteczność oddziaływań. Bliskie osoby powinny nakłaniać uzależnionego do podjęcia odtrucia (detoksu organizmu) i rozpoczęcia terapii odwykowej. Należy jednak wskazać, że udział w leczeniu musi być dobrowolny i pozbawiony form przymusu, gdyż tylko wtedy ma szansę powodzenia i skutecznego wyleczenia. Leczenie uzależnienia od dopalaczy stanowi najskuteczniejszą formę pomocy osobom znajdującym się w nałogu, który destrukcyjnie wpływa na wszelką aktywność osoby uzależnionej. Warto wskazać, że ofiary dopalaczy leczone są jedynie objawowo, nie istnieją bowiem testy wykrywające ich obecność w organizmie.