Zespół odstawienny to zespół objawów fizycznych i psychicznych, które pojawiają się u osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych (narkotyków, dopalaczy lub leków) oraz alkoholu po nagłym zaprzestaniu ich stosowania lub zmniejszeniu dawki. Towarzyszy osobie uzależnionej i może być tragiczny w skutkach. Sprawdź, kiedy powstaje zespół abstynencyjny, jakie są jego objawy i jak powinno wyglądać leczenie.

Kiedy powstaje zespół abstynencyjny?

Zespół abstynencyjny towarzyszy osobom, które gwałtownie odstawiły alkohol, narkotyki (na przykład amfetaminę, kokainę), leki przeciwbólowe i psychoaktywne, jak benzodiazepiny czy opioidy. Objawy, które występują, są wynikiem adaptacji organizmu przyzwyczajonego do regularnego spożywania substancji psychoaktywnych, a w wyniku zaprzestania powodują zaburzenia w pracy układu nerwowego oraz poszczególnych narządów. Mogą pojawić się zarówno u osób, które są uzależnione od substancji od dłuższego czasu, jak i u osób, które stosowały je przez krótki okres, ale w dużych ilościach. Mózg otrzymuje informację, że brakuje mu zażywanego środka i zaczyna się go domagać, wywołując różne dolegliwości. Niezależnie od rodzaju i długości uzależnienia chcąc rzucić nałóg, ważne jest, aby stopniowo zmniejszać dawki i zadbać o odpowiednią farmakoterapię. By wyjść z uzależnienia konieczne będzie odtrucie alkoholowe lub detoks narkotykowy. W tym celu należy skonsultować się ze specjalistą leczenia uzależnień. Dopiero wtedy można uniknąć poważnych powikłań zdrowotnych.

Jakie są objawy abstynencyjne?

Wiesz już, że po zaprzestaniu przyjmowania środka uzależnionego, pojawiają się pewne objawy. Można je podzielić na fizyczne, czyli te, które bezpośrednio dotyczą ciała, oraz psychiczne.

Objawy fizyczne zespołu abstynencyjnego mogą obejmować:

drgawki,
nudności,
wymioty,
bóle brzucha,
biegunkę,
gorączkę,
potliwość,
drżenie rąk,
nadmierne pragnienie,
zaburzenia snu.

Jak długo trwa zespół abstynencyjny?

Drgawki abstynencyjne są wynikiem nagłego, niekontrolowanego skurczu mięśni w całym ciele. Chory traci wówczas kontakt z otoczeniem, dlatego należy otoczyć go szczególną opieką. Może dojść do nieświadomego oddania moczu czy wystąpić wymioty. Należy uważać, by uzależniony nie zachłystnął się treścią pokarmową. Jeżeli tak się stanie, dojdzie do uduszenia. Istnieje również możliwość powstania urazu w wyniku upadku lub uderzania o twarde elementy czy podłogę. Taki napad drgawkowy trwa zazwyczaj chwilę, dlatego ważna jest pierwsza pomoc. Nie należy podawać żadnych leków, napojów czy wkładać żadnych przedmiotów do ust. Konieczne jest wezwanie zespołu ratunkowego oraz zapewnienie choremu bezpieczeństwa.

W przypadku problemu alkoholowego może również wystąpić majaczenie alkoholowe, czyli delirium tremens. Jest poważnym zaburzeniem neurologicznym, może wystąpić u osób, które nagle przestały pić lub znacznie ograniczyły spożycie alkoholu. Objawy tego stanu mogą być bardzo niebezpieczne i wymagają natychmiastowej pomocy medycznej. Zazwyczaj występują w ciągu 48-72 godzin po odstawieniu. Majaczenie alkoholowe to stan zaburzenia świadomości, w trakcie którego występują urojenia, omamy czy halucynacje. Towarzyszy temu często odwodnienie wynikające z niedoboru elektrolitów, co z kolei wywołuje zaburzenia rytmu serca. Osoba, która ma delirium, zaczyna widzieć osoby, których fizycznie nie ma, nie wiedzą, gdzie są, co robią, jaka jest data. Taki stan wywołuje lęk, panikę, często także chęć ucieczki czy agresję wobec bliskich. W takiej sytuacji konieczne jest uspokojenie chorego i zapewnienie mu bezpieczeństwa, by sam sobie nie zrobił krzywdy. Kolejnym krokiem będzie wezwanie pogotowia. Alkoholowy zespół abstynencyjny może wywoływać również szereg reakcji psychologicznych, sam alkoholizm stanowi również uzależnienie behawioralne.

Zespół abstynencyjny – objawy psychiczne mogą obejmować:

lęki,
depresję,
drażliwość,
problemy z koncentracją,
zaburzenia snu
uczucie zmęczenia,
agresję,
halucynacje,
zaburzenia percepcji,
myśli samobójcze.

Leczenie – po jakim czasie organizm oczyszcza się z alkoholu?

Zespół odstawienia alkoholu, narkotyków czy leków może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych, w tym do stanów padaczkowych, wstrząsu, śpiączki czy niewydolności wielonarządowej, dlatego też, przy odstawianiu substancji psychoaktywnych i alkoholu, zaleca się skonsultowanie się z lekarzem lub specjalistą od uzależnień, który przeprowadzi detoks zgodnie ze standardami sztuki lekarskiej – bezpiecznie dla pacjenta i bez ryzyka wystąpienia zespołu abstynencyjnego. Szacuje się, że organizm metabolizuje ok. 30-40 mg alkoholu w ciągu godziny. W zależności od metody substancja może być obecna we krwi od 6 godzin wzwyż. Z kolei długość trwania detoksu to około 10 dni, ale wszystko zależy od stopnia zaawansowania uzależnienia.

Pacjent musi chcieć odstawić alkohol i zmienić swoje życie. W pierwszej kolejności zaleca się odpowiednio dobraną farmakoterapię, a następnie terapię psychologiczną. Odwyk alkoholowy lub narkotykowy pomaga oczyścić organizm i go wzmocnić. Dalsze leczenie odbywa się pod okiem terapeuty. Warto pamiętać, że leczenie w ośrodku to najlepsze rozwiązanie – z dala od toksycznego środowiska, pokus i substancji powodujących uzależnienie, za to wśród przyjaznych osób, które również walczą o lepsze jutro.