Alkoholizm to choroba, która nieleczona szybko postępuje i powoduje ogromne spustoszenie w organizmie człowieka, a także w relacjach prywatnych i zawodowych. Jej rozwój objawia się czterema fazami. Każda z nich ma nieco inny przebieg. Nieprzerwanie którejś z nich prowadzi do chronicznego alkoholizmu, którego konsekwencją może być trwałe uszkodzenie organów, a finalnie nawet śmierć. Jak rozpoznać poszczególne stadia alkoholizmu i gdzie szukać pomocy w odnalezieniu drogi do życia w trzeźwości?
Faza wstępna
Początki choroby alkoholowej są praktycznie niezauważalne przez bliskich czy osoby trzecie. Ten etap objawia się zazwyczaj szukaniem okazji do wypicia, pojawieniem się fascynacji substancją oraz pozornym zwiększeniem pewności siebie. Wzrasta również tolerancja na ilość spożywanych trunków, dlatego osoba stopniowo zwiększa kolejne ich dawki. Ta faza alkoholizmu może trwać długie miesiące, a nawet lata zanim przejdzie w następną. Na tym etapie osoby z otoczenia nie są w stanie wyłapać pierwszych symptomów uzależnienia, gdyż faza wchodzenia zazwyczaj nie różni się niczym od standardowego wypicia alkoholu na imprezie.
Faza ostrzegawcza
Faza ostrzegawcza alkoholizmu najczęściej objawia się wzmożoną aktywnością do szukania okazji, by się napić. W tym celu osoba może organizować imprezy, wyjścia czy inne spotkania, na których ma zamiar spożywać alkohol. Uwaga uzależnionego skupia się wówczas głównie na piciu, a nie na znajomych. Na tym etapie pojawiają się również samotne picie, najczęściej w ukryciu. Osoba uzależniona wciąż próbuje znaleźć jakieś wytłumaczenie. W rozwój ostrzegawczej fazy alkoholizmu wpisany jest również przewlekły kac, luki w pamięci, kłamstwa, naginanie rzeczywistości.
Faza krytyczna
Przedostatnią fazą określa się mianem krytycznej. To czas, w którym osoba pijąca traci kontrolę nad ilością spożywanego alkoholu. Zaniedbuje swoje obowiązki zawodowe i domowe. Wszystko traci na znaczeniu – dawne pasje, zainteresowania czy hobby. To moment, w którym konsekwencje nadużywania alkoholu zaczynają obejmować również najbliższą rodzinę. Pojawiają się kłótnie, często przemoc werbalna i agresja. Dawne przyjaźnie zostają zerwane. Występują również problemy natury psychicznej – obarczanie winą najbliższych, użalanie się nad sobą, płacz, obietnice zaprzestania picia, a nawet groźby popełnienia samobójstwa. Stale zwiększa się również ilość przyjmowanego alkoholu. Dzień rozpoczyna się od klina, który ma niwelować przykre skutki picia i trwa cały czas. To moment, w którym jedni postanawiają zmienić swoje życie i podjąć próbę odzyskania kontroli nad własnym życiem. To etap, w którym chory już sam sobie nie poradzi. By nie wejść w fazę przewlekłą konieczne jest leczenie alkoholizmu nadzorowane przez specjalistę.
Faza przewlekła
Ostatnia faza alkoholizmu określana mianem przewlekłej lub chronicznej objawia się ciągami, które potrafią trwać nawet kilkanaście dni, co skutkuje utratą pracy i rozpadem relacji z bliskimi. Trzeźwienie powoduje szereg objawów fizycznych, jak drgawki, wymioty, biegunki, zaburzenia snu, poty, skoki ciśnienia, czy gorączka. To objawy tak zwanego zespołu abstynencyjnego. Faza chroniczna pozbawia chorego wszelkich zahamowań, wyrzutów sumienia czy kontroli. Osoba uzależniona pije przez cały czas, obniża się również tolerancja na alkohol – już kilka kieliszków powoduje upojenie. Pojawia się również szereg objawów psychicznych, jak obniżony nastrój, depresja, zaburzenia pamięci i koncentracji, agresja. Dochodzi również do uszkodzenia organów – najbardziej cierpi wątroba, a także serce, trzustka czy żołądek. Zwiększa się również ryzyko śmierci. Chroniczny alkoholizm można leczyć, ale wymaga to ogromnej chęci wprowadzenia zmian i świadomego podejścia do terapii. Niepodjęcie terapii wiąże się z dużym ryzykiem zgonu.
Niezależnie od fazy uzależnienia od alkoholu, samodzielne uporanie się z nałogiem jest trudne i w wielu przypadkach praktycznie niemożliwe. Niezbędna jest fachowa pomoc, która pozwala odzyskać kontrolę nad życiem. Najskuteczniejszą metodą jest odwyk alkoholowy w ośrodku zamkniętym. Pierwszym krokiem jest detoks, czyli oczyszczenie organizmu z toksyn i etanolu. Dzięki farmakoterapii można ograniczyć ryzyko pojawienia się choroby odstawiennej, a także zminimalizować nieprzyjemne dolegliwości. Drugi etapem jest terapia indywidualna lub grupowa. Leczenie alkoholizmu to długi proces, który wymaga czasu i dużej pracy nad sobą, a także szczerych chęci. Wyjście z uzależnienia pozwala na nowo stanąć na nogi. Nie gwarantuje naprawy zerwanych więzi rodzinnych i odbudowania dawnego życia, ale daje szansę na nowy start. Dzięki regularnej pracy nad sobą można ponownie odzyskać życiową satysfakcję.