Uzależnienie od narkotyków to bardzo złożona i skomplikowana choroba, dotykająca mnóstwo ludzi na całym świecie. Niektóre źródła wskazują, że na narkomanię cierpi aż 35 milionów osób. Trudno jest wskazać jednoznaczne powody rozwoju nałogu – zwykle wynika on z wielu czynników występujących łącznie. Można jednak wyróżnić pewne przyczyny uzależnienia od narkotyków, które najczęściej prowadzą do wykształcenia się zaburzenia. Przedstawiamy jakie kwestie mają wpływ na wystąpienie nałogu oraz jakie mechanizmy psychologiczne rządzą osobami, które wpadły w jego sidła.
Genetyczne predyspozycje do uzależnień od narkotyków
Wraz ze wzrostem skali problemu, zaczęto przeprowadzać liczne badania, mające na celu ustalić, jakie czynniki wpływają na rozwój nałogu. Jedno z nich wykazało, że podatność na uzależnienia może wynikać z predyspozycji genetycznych, w tym z mutacji genu COMT. Jego zadaniem jest między innymi regulacja poziomu dopaminy w organizmie, należącej do grupy tzw. hormonów szczęścia. To właśnie jej wydzielanie wywołuje przyjemny stan po zjedzeniu dobrego posiłku, wskutek zakochania czy też zażycia substancji psychoaktywnej. Wskutek mutacji wspomnianego genu, osoba gorzej znosi stres i bardziej przeżywa niektóre sytuacje. Bezpośrednio przekłada się to na wyższą skłonność do nadużywania środków odurzających, a w konsekwencji również wykształcenia się narkomanii. Dodatkowo znacznie większe predyspozycje genetyczne do wystąpienia nałogu wykazują osoby, których rodzic lub rodzice przejawiają objawy uzależnienia od narkotyków. Warto jednak zaznaczyć, że sama genetyka nie powoduje powstania nałogu, a jedynie zwiększa skłonność i prawdopodobieństwo popadnięcia w narkomanię.
Wpływ środowiska społecznego na uzależnienie od narkotyków
Duże znaczenie dla rozwoju uzależnienia ma również wpływ środowiska społecznego, w którym dorastamy oraz w którym się otaczamy. Wyjątkowo często to wzorce rodzinne i nałóg jednego z opiekunów skłaniają osobę do sięgania po środki odurzające. W domu, w którym jeden z członków rodziny zmaga się z narkomanią, potrzeby dzieci zwykle są zaniedbywane, brakuje w nich miłości i troski, tak bardzo potrzebnej dla prawidłowego dorastania. Mechanizmy uzależnienia przejawiane przez rodzica często prowadzą również do występowania patologicznych i traumatycznych sytuacji, które niezwykle negatywnie odbijają się na psychice dziecka. To między innymi dlatego tak ważne jest leczenie narkomanii.
Dużą rolę w kształtowaniu się uzależnienia od narkotyków odgrywa także grupa rówieśników, do której należy dana osoba. Chęć eksperymentowania i doznania nowych wrażeń oraz aprobata znajomych często prowadzą do spróbowania środków odurzających. Niekiedy od odmówienia wzięcia substancji powstrzymuje człowieka również strach przed odrzuceniem. Niestety w wyniku wysokiego potencjału uzależniającego, mechanizmy uzależnienia od narkotyków mogą wykształcić się już po pierwszym spożyciu. Dodatkowo zwykle po doznaniu euforycznych stanów spowodowanych używką, człowiek pragnie doznać ich ponownie. Znowu sięga wówczas po narkotyk, zwiększając tym samym ryzyko wystąpienia nałogu.
Psychologiczne przyczyny uzależnienia od narkotyków
Szczególnie narażoną na wykształcenie się uzależnienia grupą są osoby zmagające się z zaburzeniami psychicznymi. Pragnąc odczuć ulgę w cierpieniu lub zapełnić pustkę stale im towarzyszącą, sięgają po narkotyk, który ma dać im chociażby chwilowe ukojenie. Niestety pozorna poprawa nastroju wskutek jego zażyciu trwa krótko, a w trakcie schodzenia substancji z organizmu, przykre emocje wracają ze zdwojoną siłą. Wówczas takie osoby, by uchronić się przed bolesnymi uczuciami, ponownie decydują się na spożycie środka odurzającego, wpadając w błędne koło, a z czasem również w kolejne etapy uzależnienia od narkotyków. Warto również zaznaczyć, że substancje psychoaktywne w rzeczywistości jedynie pogłębiają zaburzenia psychiczne, a niekiedy również prowadzą do powstania nowych. Pamiętaj – jeżeli czujesz, że wpadasz w sidła nałogu, nie obawiaj się prosić o wsparcie i zgłoś się do specjalistycznej placówki. Prywatny ośrodek terapii uzależnień Medjol pomoże Ci w powrocie do życia w trzeźwości.
Narkotyki jako mechanizm radzenia sobie z problemami emocjonalnymi
Wiele osób po substancje psychoaktywne sięga wskutek trudnej, przykrej sytuacji, niezwiązanej z zaburzeniami psychicznymi. Gdy nie wiedzą, jak poradzić sobie z przytłaczającymi emocjami, często uciekają się do używek. Widząc pozornie pozytywne efekty, które wywołały u nich środki odurzające, zaprzestają prób rozwiązania problemów w zdrowy sposób. Niestety wraz z coraz większą częstotliwością ich zażywania, z czasem wykształcają się u nich tzw. psychologiczne mechanizmy uzależnienia – mechanizm nałogowego regulowania uczuć, mechanizm iluzji i zaprzeczania oraz mechanizm rozproszonego i rozdwojonego „ja”.
Pamiętaj, że narkotyki nie są sposobem na rozwiązywanie problemów – w rzeczywistości jedynie go pogłębiają i prowadzą do rozwoju nowego, jakim jest uzależnienie. Jeżeli zmagasz się z życiowymi trudnościami i wpadasz w sidła nałogu, udaj się o pomoc. Ośrodek leczenia uzależnień Medjol pomoże w powrocie do trzeźwości i w odzyskaniu kontroli nad własnym życiem.