Abstynencja od alkoholu w czasie ciąży ma kluczowe znaczenie dla rozwoju dziecka. Przyszłe mamy powinny całkowicie zrezygnować ze spożywania napojów wyskokowych, palenia papierosów, czy korzystania z innych używek. Wyjątek może stanowić kawa, którą wolno pić w niewielkich ilościach. Wpływa pozytywnie na pracę organizmu przyszłej mamy, ale dozwoloną dawkę kofeiny warto skonsultować z lekarzem. Sprawdź dlaczego przyjmowanie nawet niewielkich ilości alkoholu jest szkodliwe i jakie są skutki picia w ciąży.
Dlaczego nie wolno pić alkoholu w ciąży?
Istnieje przekonanie, że alkohol na początku ciąży nie jest szkodliwy, a lampka czerwonego wina pozytywnie wpływa na zdrowie mamy. To mit, którego nie warto powielać! Badania pokazują że nieświadome picie alkoholu w ciąży na samym początku dotyczy nawet 50% kobiet, które zaszły w ciążę, ale jeszcze o tym nie wiedziały, z czego około 20% natychmiast zaprzestaje picia tuż po otrzymaniu informacji o tym, że zostanie mamą. Między pierwszym, a ósmym tygodniem ciąży substancja wykazuje najbardziej teratogenne działanie. Alkohol w ciąży z krwi matki przenika przez łożysko do organizmu dziecka, powodując zniszczenia.
Stężenie alkoholu we krwi matki i dziecka będzie takie samo po około 40 minutach od spożycia. Ze względu na niewykształconą jeszcze wątrobę metabolizm płodu jest dwukrotnie wolniejszy niż u kobiety. Na początku największą wrażliwość na alkohol wykazują serce, kończyny, oczy, nos, a następnie podniebienie, zewnętrzne narządy płciowe i uszy. Najdłużej bo aż do 16 tygodnia ciąży wrażliwość wykazuje ośrodkowy układ nerwowy. Jego uszkodzenie może powodować szereg wad rozwojowych u dziecka. Alkohol w ciąży jest szkodliwy zarówno dla zdrowia matki, jak i dziecka. Najczęściej prowadzi do poważnych problemów rozwojowych, określanych jako zespół alkoholowego uszkodzenia płodu (FASD – Fetal Alcohol Spectrum Disorders).
Skutki picia alkoholu w ciąży
Problem alkoholizmu w ciąży może skutkować deformacjami twarzy czaszki wadami serca uszkodzeniem wątroby, a finalnie nawet obumarciem płodu lub poronieniem. Wpływ alkoholu na płód najczęściej objawia się:
- Zespołem alkoholowego uszkodzenia płodu (FAS) – to najpoważniejszy skutek spożywania alkoholu w ciąży. Objawia się on różnymi wadami wrodzonymi, zaburzeniami rozwojowymi, deficytami intelektualnymi oraz problemami behawioralnymi. Ryzyko jego wystąpienia wzrasta z każdym kolejnym trymestrem. Alkoholizm w ciąży objawia się anomaliami występującymi w obrębie twarzy (na przykład deformacją oczu, nosa, żuchwy), niskim wzrostem, skrzywieniem kręgosłupa, wadami rozwojowymi serca, nerek, wątroby, osłabieniem mięśni, opóźnioną zdolnością myślenia i koordynacji,
- Częściowym zespołem alkoholowego uszkodzenia płodu (pFAS): objawia się częściowymi wadami wrodzonymi i uszkodzeniem centralnego układu nerwowego,
- Poalkoholowym defektem urodzeniowym (ARBD): objawia się opóźnieniami w rozwoju zarówno na podłożu psychicznym, jak i fizycznym w tym w budowie szkieletu, uszkodzeniami serca i zaburzeniami widzenia,
- Neurobehawioralnymi zaburzeniami zależnymi od alkoholu ARND – nie odróżniają się fizycznie od innych, ale mogą cechować się zaburzeniami rozwojowymi centralnego układu nerwowego,
- Płodowym efektem alkoholowym – łagodniejsza forma FAS. wpływ alkoholu na płód
Jak walczyć z uzależnieniem w czasie ciąży?
Nie ma czegoś takiego jak bezpieczna dawka alkoholu w ciąży. Nawet niewielka ilość tej substancji może powodować liczne, nieodwracalne uszkodzenia w układzie nerwowym malucha. Warto więc natychmiast po potwierdzeniu ciąży odstawić całkowicie alkohol oraz inne używki. Jeżeli obawiasz się, że Ty lub bliska osoba macie problem z nadużywaniem substancji i nie wytrwacie w trzeźwości to najlepszym rozwiązaniem będzie terapia uzależnień. Im szybciej ją rozpoczniesz, tym większa szansa na wyleczenie. Powiedz o chorobie swojemu lekarzowi prowadzącemu, który z pewnością pomoże Ci lub Twoim bliskim w odnalezieniu grupy wsparcia czy ośrodka leczenia uzależnień. Warto również porzucić dotychczasowe środowisko, które zachęcało do spożywania alkoholu.
Pomocnym w wychodzeniu z uzależnienia może być odnalezienie nowej pasji – to może być robienie na drutach, czytanie książek czy nawet lekka praca umysłowa lub sport. Warto poszukać zajęć dla ciężarnych na przykład na pobliskiej siłowni czy basenie. W wielu przypadkach silną motywację do trzeźwości stanowi również dobro dziecka.
Terapia uzależnienia od alkoholu u ciężarnych
Wsparcie terapeutyczne jest nieocenione w procesie wychodzenia z nałogu. W związku z tym, że farmakoterapia nie w każdym przypadku jest wskazana, skuteczna może być terapia behawioralna, poznawczo-behawioralna lub grupowa. Praca ze specjalistą pomoże przyszłej mamie odnaleźć się w nowej sytuacji, a także znaleźć skuteczne rozwiązanie problemów, które doprowadziły do sięgania po alkohol. Nie bez znaczenia jest również wsparcie najbliższych. Prywatny ośrodek uzależnień pomoże w zmianie środowiska i skupieniu się na przepracowaniu wszystkich problemów. Pobyt jest komfortowy, gwarantuje pełną anonimowość, a opieka terapeutów daje poczucie bezpieczeństwa.
Uzależnienie od alkoholu w ciąży niesie ze sobą duże ryzyko powikłań oraz uszkodzeń narządów twojej pociechy. Jeżeli planujesz zajście w ciążę, ogranicz jego spożywanie już na etapie starań. Kiedy zobaczysz pozytywny wynik testu, odstaw alkohol papierosy i inne używki. Jeżeli masz wątpliwości, czy daną substancję możesz przyjmować i będzie bezpieczna dla twojego dziecka, skontaktuj się ze swoim lekarzem prowadzącym. Warto odstawić picie alkoholu w ciąży – skutki są nieodwracalne i będą miały przełożenie na całe życie!