Internet jest nieodłączną częścią życia wielu osób. Szeroka dostępność i możliwości pozwoliły realizować obowiązki zawodowe czy rozwijać się pod wieloma względami. W sieci poznajesz nowych znajomych, możesz utrzymywać kontakt z obecnymi, robisz zakupy, płacisz, oglądasz seriale, czy zarabiasz. Internet oferuje wiele ciekawych treści, pozwala korzystać z rozrywki praktycznie bez limitu, co w przypadku niektórych osób może przerodzić się w siecioholizm. Sprawdź, kto jest narażony na uzależnienie od internetu, jak je rozpoznać i gdzie szukać pomocy.
Czym jest uzależnienie od internetu?
Uzależnienia internetowe to stan, w którym chęć spędzania czasu w świecie wirtualnym jest znacznie większa niż wykonywanie innych obowiązków. Takie zachowanie może prowadzić do wielu przykrych konsekwencji na tle prywatnym i zawodowym. Niepohamowana potrzeba korzystania z sieci wpływa na użytkownika analogicznie, jak inne uzależnienia – brak możliwości spędzania czasu w sieci wywołuje frustrację, agresję, a także szereg innych zaburzeń psychofizycznych.
Można wyróżnić pięć podtypów uzależnienia od internetu:
- erotomania internetowa – objawia się notorycznym odwiedzaniem stron pornograficznych. To zazwyczaj bierni odbiorcy, którzy nie udzielają się w sieci. Do tej grupy zalicza się również pedofilię, dlatego tak ważna jest weryfikacja treści, którą przeglądają osoby nieletnie.
- socjomania internetowa – uzależnienie od kontaktów społecznych w sieci. Najczęściej te znajomości zaczynają zastępować osoby z realnego świata. Dla osób uzależnionych rozmowa na żywo stanowi duży problem. Po wirtualnym świecie poruszają się bez przeszkód, mają tam wielu znajomych i potrafią z nimi rozmawiać godzinami.
- przeciążenie informacyjne – zjawisko, które powoduje w odbiorcy dyskomfort związany z przyswajaniem informacji. Powoduje to dyskomfort psychiczny i przebodźcowanie.
- uzależnienie od komputera – to sytuacja, w której użytkownik kompulsywnie korzysta z komputera. W związku z tym zapomina o innych obowiązkach, przestaje funkcjonować w realnym świecie i przenosi się do wirtualnego całkowicie. Traci dawne zainteresowania, znajomości, przestaje chodzić do pracy czy szkoły. Często wiąże się to z uzależnieniem od gier komputerowych i sieci.
- uzależnienie od sieci internetowej – to wielogodzinne, notoryczne korzystanie z sieci. Internet ma negatywny wpływ na życie chorego i zabiera mu praktycznie wszystko, co realne – od pracy przez rodzinę aż po pamiętanie o czynnościach fizjologicznych.
Objawy uzależnienia od internetu
Warto poznać przyczyny uzależnienia od internetu. W wielu przypadkach jest to forma radzenia sobie z różnymi problemami, ucieczka przed trudnościami czy miejsce do wymiany myśli z innymi ludźmi. Uzależniony czuje się tam bezpiecznie, nie doświadcza przykrych emocji. Sieć pozwala wykreować siebie na zupełnie inną osobę, dlatego swoje miejsce odnajdują tam osoby, które mają problem z samoakceptacją, ludzie ze skłonnościami do narcyzmu. Przyczynami mogą być również: nadmiar wolnego czasu, brak zainteresowań, samotność, wpływ grupy, która preferuje taką formę relaksu, a w przypadku dzieci brak obowiązków, kontroli rodzicielskiej czy problemy emocjonalne.
Uzależnienie dzieci od internetu najczęściej objawia się:
- niepohamowaną chęcią korzystania z sieci,
- frustracją, kiedy w pobliżu nie ma telefonu/komputera,
- Problemami z koncentracją,
- Zaniedbywaniem obowiązków szkolnych i domowych,
- Utratą kontaktów z rówieśnikami,
- Porzuceniem dotychczasowych zainteresowań na rzecz spędzania czasu w sieci,
- Zaniedbaniem potrzeb fizjologicznych,
- Wielogodzinne spędzanie czasu na komputerze czy telefonie,
- Brak snu,
- Wydawaniem pieniędzy na wirtualną rozrywkę,
- Kłamstwami, naginaniem prawdy przy rodzicach,
- Wypieraniem problemu, usprawiedliwianiem działania w sieci.
Objawy uzależnienia u dorosłych są praktycznie takie same z wyjątkiem czynnika ograniczającego w postaci rodziców. Tutaj zwykle rolę przejmuje partner lub partnerka, którzy nie potrafią pogodzić się ze zmianą zachowania i nie rozumieją, że korzystanie z sieci stało się nałogiem. Zarówno w przypadku dzieci, jak u dorosłych brak dostępu do sieci wywołuje frustrację, agresję, rozdrażnienie czy dyskomfort. To z kolei powoduje kolejne zachowania, które prowadzą do autodestrukcji.
Skutki uzależnienia od internetu
Konsekwencje uzależnienia od internetu w pierwszej kolejności dotyczą zdrowia fizycznego i psychicznego. Podobnie jak w przypadku innych nałogów, występuje syndrom odstawienia, który objawia się napadami złości, napięcia, czy utratą kontroli, kiedy osoba uzależniona musi być online. Najczęściej skutkami są:
- problemy ze snem,
- pogorszenie odporności,
- bóle kostno-stawowe szyi, ramion, dłoni, przegubów, kręgosłupa,
- problemy ze wzrokiem,
- dolegliwości trawienne,
- bóle głowy,
- padaczka fotogenna, którą wywołuje światło emitowane przez ekran,
- obniżenie nastroju,
- zaburzenia emocjonalne,
- depresja,
- fobie,
- problemy pisaniem, mówieniem,
- zaburzenia lękowe,
- utrata więzi z dotychczas bliskimi osobami,
- problemy z prawem.
Kogo może dotknąć uzależnienie internetowe?
Uzależnionym od internetu może stać się każdy – wiek, płeć, status materialny nie mają znaczenia. Każdego dnia wiele osób spędza po kilka czy kilkanaście godzin dziennie w sieci. Problem pojawia się w momencie, kiedy odłożenie telefonu, wyjście z domu czy, wyłącznie gry zaczynają być trudne lub niemożliwe. Samodzielne opuszczenie wirtualnego świata jest praktycznie niemożliwe dlatego konieczny będzie odwyk od internetu i profesjonalna pomoc psychologa lub psychoterapeuty. Chory musi przyznać sam przed sobą, że ma problem i wyrazić wolę zmiany. Wówczas niezbędna będzie odpowiednio dopasowana terapia uzależnienia od internetu pod okiem specjalisty. Na problem trzeba spojrzeć wielotorowo. Kluczem jest znalezienie przyczyn nałogu i wyrobienie w sobie innych mechanizmów radzenia sobie z nimi. W wielu przypadkach skutecznym rozwiązaniem jest ośrodek uzależnień, w którym z daleka od obecnego środowiska można pracować nad sobą. Pobyt pozwala na przemyślenie, skupienie się na swoich potrzebach i odnalezieniu właściwej drogi do szczęścia.
Leczenie uzależnienia od komputera w przypadku dziecka warto rozpocząć od rozmowy i wysłuchania jego potrzeb. Następnie warto udać się na wizytę do specjalisty, który powie jak pracować z dzieckiem, a także sam z nim porozmawia i oceni, jakie kroki warto podjąć, by zminimalizować skutki uzależnienia w przyszłości oraz zapobiegać nawrotom. Nie zawsze korzystanie z internetu przerodzi się w nałóg. W wielu przypadkach można w sieci znaleźć wiele rozwojowych treści, ćwiczyć refleks, uwagę, czy uczyć się nowych rzeczy. Jeżeli zauważysz niepokojące symptomy – skonsultuj się z psychologiem – im wcześniej zareagujesz, tym mniejsza szansa na rozwinięcie się uzależnienia.