Niewola uczuciowa uzależnionego. Mechanizm nałogowego regulowania uczuć.

Silne emocje towarzyszą każdemu, nie każdy z nas jednak potrafi odpowiednio uregulować stan uczuciowego wzburzenia. Wiele osób, by rozładować napięcie, sięga po alkohol lub narkotyki, gdyż te używki wydają się być jedynym działającym lekarstwem na otaczający świat. Dopada złość? Wystarczy sięgnąć po kieliszek. Przygniatający smutek? Kreska kokainy lub mefedronu z pewnością pomoże. Przykry stan emocjonalny wywołuje lęk, wprawia w stan graniczny, daje poczucie, że nie sposób już tego dłużej wytrzymać? Łyknę sobie psychotropa lub benzo i sobie pomogę. Jeśli w takich momentach alkohol, leki lub narkotyki jawią się jako idealny sposób na powrót do normalności, i ulga niemalże od razu przychodzi wiedz że coś się zaczyna i pora szukać pomocy. Tak właśnie działa mechanizm nałogowego regulowania uczuć. Stan ten dotyczy osób uzależnionych, nie tylko od alkoholu i środków psychoaktywnych, ale także uzależnionych od hazardu, zakupów, Internetu, gier. 

Celem mechanizmu nałogowego regulowania uczuć jest poprawienie własnego samopoczucia lub chęć uniknięcia nieprzyjemnego stanu psychicznego. Stres, niepokój, smutek, radość, chwila euforii - używka wydaje się idealnym rozwiązaniem... Osoba uzależniona zatraca się w błędnym kole świadomości, uważając że im więcej pije, tym częściej popada w przykre stany emocjonalne w chwilach trzeźwości, więc by przywrócić sobie lepszy humor – znowu sięga po alkohol. To dla uzależnionego jedyny sposób radzenia sobie z negatywnymi uczuciami. Próby odstawienia środków psychoaktywnych tylko wzmagają złe samopoczucie.

Leczenie uzależnień to w dużej mierze praca nad emocjami. Chcę Tobie udzielić odpowiedzi na pytanie dlaczego terapeuci leczący uzależnienia przywiązują tak ogromną wagę do pracy nad emocjami i uczuciami. Bowiem podczas psychoterapii ważnym etapem jest poznanie i zrozumienie własnego mechanizmu regulowania emocji i uczuć. Nasze organizmy i umysły to tak naprawdę skomplikowane biologicznie maszyny które bardzo często na przekór swej skomplikowanej architekturze, wybierają rozwiązania instynktowne - tym samym unikając czynności, sytuacji i stanów, które w jakiś sposób wywołują poczucie dyskomfortu, i dążą do naturalnej poprawy nastroju. Osoby zdrowe aby osiągnąć i utrzymać dobrostan psychiczny wykonują codziennie szereg działań: spotykają się z bliskimi, uprawiamy sport, śmieją się, czytają interesujące książki, słuchają muzyki, rozwijają zainteresowania. Każda z tych aktywności poprzez poświęcenie czasu oraz wysiłku, daje ogromną radość oraz satysfakcję, poprawiając nastrój i uczucie spełnienia. Natomiast osoby uzależnione taki stan otrzymują dzięki dodatkowym bodźcom w postaci alkoholu, narkotyków i leków, niejednokrotnie uzależniając swój nastrój uczuciowy od substancji psychoaktywnych.

Nałogowa manipulacja uczuciami, emocjami i stanami emocjonalnymi.

Mechanizm nałogowego regulowania emocji i uczuć u osób uzależnionych od alkoholu, narkotyków, leków czy hazardu działa w taki sposób że regulowanie uczuć następuje za pomocą substancji psychoaktywnej. Chemiczne manipulowanie swoim nastrojem występuje u osób uzależnionych najczęściej w dwóch sytuacjach, gdy celem jest poprawienie własnego samopoczucia, lub chęć uniknięcia nieprzyjemnego stanu psychicznego jakim są napięcia, stres, niepokoj, lęk, strachu czy też nieprzyjemnych odczuć wynikających z pojawienia się objawów zespołu odstawiennego.

Osoby uzależnione od alkoholu, hazardu czy narkotyków traktują swój problem jako środek samoleczący, poprawiający nastrój, niwelujący nieprzyjemne odczucia płynące z ciała oraz psychiki. Znoszenie wszelkich trudnych emocji jest dla nich wyjątkowym wyzwaniem przez ponad przeciętną nadwrażliwość na bodźce zewnętrzne czy wewnętrzne. Mówiąc prościej, osoby uzależnione są bardziej podatne na pojawienie się intensywnych emocji w odpowiedzi na różne zdarzenia życiowe i stany psychofizyczne. Pojawiające się nieprzyjemne emocje są nadmiarowe i odczuwalne bezpośrednio zagrażające. Pojawiające się myśli i przekonania dotyczą nieumiejętności poradzenia sobie z nimi. Aktywują się bodźce uzależnienia jakimi są pragnienie oraz przymus sięgnięcia po alkohol czy narkotyki, natomiast w przypadku uzależnień behawioralnych, ucieczka w hazard.

Dodatkowe oczekiwania co do samego działania substancji i poprzednie pozytywne wspomnienia związane z przyjemnym stanem doświadczanym po jej zażyciu, nakręcają spiralę nałogowego regulowania emocji, prowadząc do uruchomienia działań nastawionych na zdobycie, a później zażycie substancji psychoaktywnej czy określonego zachowania kompulsywnego. Osoba uzależniona traktuje to jako swoistą nagrodę i zaznanie ulgi psychiczno-fizycznej. 

Ucieczka od przykrych uczuć i psychicznego dyskomfortu do tego co w mniemaniu uzależnionego dobre czyli do alkoholu, narkotyków i leków, staje się regularnie stosowanym schematem radzenia sobie w trudnych chwilach. Wizja doświadczenia ukojenia w szybki sposób za pomocą używki, staje się bardzo korzystnym rozwiązaniem. Należy sobie jednak zdać sprawę z tego, że będąc uzależnionym od alkoholu, narkotyków, leków czy też hazardu doznanie realnej, długo odczuwanej ulgi jest niemożliwe. Tolerancja organizmu na substancję i bodźce wzrasta w takim tempie, że ostatecznie ulga trwa bardzo krótko, a negatywne konsekwencje picia, brania i grania są długotrwałe, coraz bardziej obciążające i dotkliwe.

Znając mechanizm regulowania emocji i uczuć, łatwiej jest przerwać błędne koło.

U osób uzależnionych od hazardu sytuacja wygląda bardzo podobnie. Towarzysząca podczas grania euforia, pomaga zapomnieć o problemach, odrywa na chwilę od otaczającej rzeczywistości. Ostatecznie staje się podstawowym źródłem dobrego samopoczucia, a myśl o graniu automatycznie pojawia się w sytuacjach odczuwanego stresu i napięcia. Niestety wszelkie konsekwencje, jakie pociąga za sobą nałogowe granie powodują odwrotny skutek. Wzrost złego samopoczucia, lęk, bezsilność, co na nowo uruchamia mechanizm nałogowej regulacji emocji i wzmaga dalsze podtrzymywanie uzależnienia.

Przywrócenie emocjonalnej równowagi oraz nauczenie się zdrowego reagowania na własne emocje jest kluczowe podczas procesu  psychoterapii uzależnień. Rozpoznawanie i nazywanie emocji oraz odnajdywanie przyczyn ich powstawania pomaga przy dekonstrukcji szkodliwego mechanizmu nałogowego regulowania uczuć. Terapia uzależnień daje narzędzia do radzenia sobie z przykrymi emocjami w sposób zdrowy, pozwala na wgląd w samego siebie oraz na odkrycie w sobie lepszego „ja”. Pozwala na rozpoczęcie życia w nowej i lepszej rzeczywistości.

Nauka prawidłowej interpretacji i regulacji uczuć

Uczucia pełnią w życiu wyjątkowo ważną rolę i są istotnym elementem przeżyć wewnętrznych. Leczenie uzależnień z pewnością pomoże Tobie radzić sobie z uczuciami. Alkohol, narkotyki oraz leki jako środki znieczulające zobojętniają emocjonalnie, zamrażając emocje i blokując do nich dostęp. Nie oznacza to jednak, że nieprzyjemne uczucia znikają na zawsze. Trzeba wiedzieć że uczucia zepchnięte na chwilę do nieświadomości ujawniają się, kiedy alkohol narkotyk czy leki przestaje działać. Schemat ten jest bardzo niebezpieczny, ponieważ w takiej sytuacji ponownie pojawia się potrzeba zmniejszenia intensywności negatywnych uczuć. W głowie osoby uzależnionej kiełkuje pomysł, że dyskomfort psychiczny zniweluje najszybciej za pomocą alkoholu lub środków psychoaktywnych. W ten sposób koło nałogowej regulacji uczuć zamyka się, powodując stan nieustającej huśtawki emocjonalnej, wywołującej poczucie chaosu, zagubienia i męczącego napięcia.

Czy uzależnienie definiuje to co myślisz i czujesz?

Nie pozwól aby mechanizm nałogowego regulowania emocji definiował to co czujesz i myślisz. Ukryte przez alkohol, narkotyki czy patologiczny hazard emocje nie są przeżywane w adekwatny sposób, przez co ich rola w życiu osoby uzależnionej nie jest spełniana. Dzięki emocjom podejmujemy decyzje, oceniamy co jest ważne, odkrywamy wszelkie pragnienia i potrzeby. Każda emocja jest komunikatem, nawet ta nieprzyjemna, to właśnie strach pomaga wskazać zagrożenie, złość ukazuje nam sytuacje, w których ktoś przekracza nasze granice, a zazdrość odkrywa nasze potrzeby, ukazując to, co dla nas jest ważne i wartościowe, pokazując czego na ten moment brakuje. Odczuwanie emocji rozwija i pomaga poznawać siebie, reagować na otaczający nas świat i ludzi.

Czy można poprzez psychoterapię opanować odczucia?

Terapia uzależnień jest pierwszym krokiem ku przerwaniu, nałogowej regulacji emocji i uczuć. Leczenie uzależnienia, leczenie alkoholizmu, leczenie narkomanii, leczenie lekomanii czy leczenie hazardu, poprzez podjęcie psychoterapii uzależnień daje ogromną szansę na przywrócenie emocjonalnej równowagi, a także nauczenie się zdrowego, konstruktywnego reagowania na własne emocje. Psychoterapia uzależnień pomaga w zrozumieniu mechanizmu nałogowej regulacji emocji, pozwala przyjrzeć się aktualnej sytuacji życiowej, swoim kompulsywnym reakcjom w momentach napięcia, stresu, radości. Rozpoznawanie uczuć oraz konstruktywne radzenie sobie w chwilach zagrożeń jest jednym z głównych celów psychoterapii uzależnień, dzięki któremu osoby uzależnione mogą uzyskać odpowiednie narzędzia do walki z nałogiem.

Terapia uzależnień to nauka doświadczania i wyrażania emocji w nowy, korzystny dla zdrowia i dający satysfakcję sposób. To przeżywanie zamiast odcinania się, radzenie sobie z frustracją, gniewem, bez potrzeby ucieczki w nałóg i zachowania kompulsywne.

Terapia uzależnień pozwala zdobyć wiedzę oraz praktyczne umiejętności, dzięki którym znowu będziesz stąpać stabilnie po ziemi, wychodząc ze świata uzależnienia do nowej, pełniejszej oraz jakościowo lepszej rzeczywistości.