Słowa ranią, jak nie stygmatyzować osób uzależnionych

Często obawiamy się odrzucenia przez otoczenie lub grupę społeczną, z którą jesteśmy związani. Często odczuwamy lęk, że nasze zachowanie może odbiegać od oczekiwań innych ludzi. W praktycznie każdym społeczeństwie istnieją grupy mniejszościowe, które podlegają stygmatyzacji, które bywają napiętnowane oraz izolowane. Czasem wystarczy reprezentować odmienny styl życia czy ubierania się, przynależeć do innej religii lub narodowości. Jednakże badania przeprowadzone przez WHO w 14 krajach wykazały, że najmocniej napiętnowaną i izolowaną od reszty społeczeństwa grupę stanowią osoby uzależnione od alkoholu i narkotyków. I niestety stygmatyzacja osób uzależnionych wiąże się z poważnymi konsekwencjami, gdyż sprzyja większej alienacji ludzi zmagających się z uzależnieniem, a także utrudnia proces psychoterapii i zdrowienia.

Większość społeczeństwa nie rozumie problemu uzależnienia. Wiele osób postrzega uzależnienie jako wynik złych osobistych decyzji osoby uzależnionej. Bardzo często osoby te mówią i myślą w sposób szablonowy, że przecież nikt nikogo nie zmusza do picia alkoholu czy brania narkotyków. Nie dostrzegają jak bardzo złożony jest problem uzależnienia, że na jego rozwój wpływa cała masa różnych czynników i procesów. Negatywne postrzeganie osób uzależnionych niestety prowadzi do stygmatyzacji, i ogólnego poglądu że osoby uzależnione nie zasługują na empatię i współczucie. Co ciekawe w przypadku alkoholu, samo jego spożywanie jest powszechnie akceptowane. Na spotkaniach towarzyskich wręcz namawia się do picia, a odmowa kieliszka postrzegana jest jako coś negatywnego. Stygmatyzacja zaczyna się, gdy nadmierne picie przeszkadza reszcie społeczności, a zachowanie osoby uzależnionej zbyt mocno różni się od przyjętych norm.

Nie tylko jednak zachowanie osób uzależnionych wzbudza negatywne nastawienie otoczenia, także stosunek do leczenia uzależnień wiąże się z wieloma krzywdzącymi stereotypami. Dla kogoś uzależnionego od alkoholu rozpoczęcie detoksu czy też sesji z terapeutom - psychoterapia uzależnień to często ostateczność z powodu obawy przed byciem ocenianym. To kolejne piętno, z jakim musi się mierzyć osoba uzależniona. Szukam pomocy, więc wszyscy dowiedzą się, że mam problem, że jestem inny, że jestem słaby. Będą o mnie mówić za moimi plecami, odwrócą się ode mnie. Lęk przed stygmatyzowaniem związanym z psychoterapią uzależnień może sprawić, że osoba chora zacznie staranniej ukrywać swoje uzależnienie, także ze strachu przed napiętnowaniem pozostałych członków rodziny.

Często nie zdajemy sobie sprawy z tego, że sam język, jakiego używamy przy omawianiu problemu uzależnienia, wynika ze stygmatyzacji osób uzależnionych, a co za tym idzie, dodatkowo pogłębia tę sferę u osoby uzależnionej. Określanie kogoś mianem alkoholika lub narkomana niesie ze sobą negatywny wydźwięk, wywołuje ukryte uprzedzenie poznawcze. Zamiast tego zwroty takie jak osoba uzależniona lub „osoba z zaburzeniem związanym z używaniem substancji psychoaktywnych, budzi raczej terapeutyczne nastawienie i zdejmuje z osoby uzależnionej czyli chorej krzywdzącą etykietę. Ważne jest zrozumienie, że uzależnienie nie jest problemem moralnym, nie wynika z czyjejś słabej woli. Dziś uzależnienie uznaje się je za chorobę ciała i duszy, którą to należy leczyć w sposób wielowymiarowy począwszy od sesji terapeutycznych  - psychoterapia uzależnień zakończywszy na leczeniu chorób towarzyszących uzależnieniu, takie wielowymiarowe podejście jest możliwe i w lecznictwie odwykowym znamy je jako kompleksowe leczenie uzależnień.

Trzeba zwrócić uwagę na fakt, że stygmatyzacja spycha osoby uzależnione na margines życia społecznego, utrudnia im relacje społeczne oraz procesy zdrowienia. Dlatego bardzo ważne jest, byśmy zwracali uwagę na swoje nastawienie, na język, którego używamy, a także kierowali się empatią i zrozumieniem wobec osób uzależnionych. Piętnowanie poszczególnych grup społecznych powinno stać się reliktem przeszłości i nigdy nie mieć miejsca we współczesnym świecie.

Uzależnienie, gdzie szukać pomocy?

Uzależnienie jest przewlekłą i chroniczną chorobą, dlatego samodzielne poradzenie sobie z problemem dla osoby dotkniętej tą chorobą jest bardzo trudne, a nawet niemożliwe. W wyjściu z uzależnienia konieczne jest wsparcie i pomoc. Przyczyny alkoholizmu mogą mieć różne podłoże, dlatego niezbędne jest poddanie się leczeniu - psychoterapia uzależnienia i przepracowanie problemów. Dużą skutecznością charakteryzują się prywatne odwyki - ośrodek leczenia uzależnień, które oferuje nie tylko detoks organizmu z substancji psychoaktywnych - detoks po alkoholu, ale również zajęcia psychoterapeutyczne z doświadczoną kadrą psychoterapeutów i psychologów. Istnieje również forma pomocy ambulatoryjnej, jednak ze względu na formę prowadzonych zajęć, charakteryzuje się mniejszą skutecznością, aniżeli pomoc oferowana przez ośrodki stacjonarne, w których świadczenia i opieka udzielana jest przez całą dobę. Temat pomocy dla bliskich z problemem uzależnienia szczegółowo rozwija temat: „alkoholik w domu gdzie szukać pomocy”. Warto rozważyć indywidualne konsultacje z terapeutom uzależnień, podczas których otrzymasz niezbędną wiedzę oraz wskazówki jak postępować by zmotywować osobę uzależnioną do podjęcia leczenia - Poradnia Psychoterapii Warszawa.

Terapia uzależnień jest skuteczną metodą, dzięki której osoba zagubiona, może odbudować prawdziwy obraz swojej wartości, dojrzeć emocjonalnie i podejmować świadome decyzje życiowe.